Năn ngọt | |
---|---|
Phân loại khoa học | |
Giới (regnum) | Plantae |
(không phân hạng) | Angiospermae |
(không phân hạng) | Monocots |
(không phân hạng) | Commelinids |
Bộ (ordo) | Poales |
Họ (familia) | Cyperaceae |
Chi (genus) | Eleocharis |
Loài (species) | E. dulcis |
Danh pháp hai phần | |
Eleocharis dulcis (Burm.f.) Trin. ex Hensch. | |
Danh pháp đồng nghĩa | |
Andropogon dulcis Burms.f. |
Giá trị dinh dưỡng cho mỗi 100 g (3,5 oz) | |
---|---|
Năng lượng | 406 kJ (97 kcal) |
Carbohydrat | 23.94 g |
Đường | 4.8 g |
Chất xơ | 3 g |
Chất béo | 0.1 g |
Protein | 1.4 g |
Vitamin | Lượng %DV |
Thiamine (B1) | 12% 0.14 mg |
Riboflavin (B2) | 15% 0.2 mg |
Niacin (B3) | 6% 1 mg |
Acid pantothenic (B5) | 10% 0.479 mg |
Vitamin B6 | 19% 0.328 mg |
Folate (B9) | 4% 16 μg |
Vitamin C | 4% 4 mg |
Vitamin E | 8% 1.2 mg |
Chất khoáng | Lượng %DV |
Magiê | 5% 22 mg |
Mangan | 14% 0.331 mg |
Phốt pho | 5% 63 mg |
Kali | 19% 584 mg |
Kẽm | 5% 0.5 mg |
Tỷ lệ phần trăm được ước tính dựa trên khuyến nghị Hoa Kỳ dành cho người trưởng thành, ngoại trừ kali, được ước tính dựa trên khuyến nghị của chuyên gia từ Học viện Quốc gia. |
Năng lùn, năng ngọt, năng bộp, cỏ năng, cỏ năng ống, cỏ năng bông đơn hay mã thầy là một loại cỏ năng mọc tự nhiên trên các cánh đồng ngập nước (cả nước mặn và nước ngọt), thuộc chi Cỏ năng (Eleocharis), họ Cói (Cyperaceae), với tên khoa học là Eleocharis dulcis Burm.f.. Đây là loài bản địa của châu Á (Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Philippines...), Úc, các khu vực nhiệt đới châu Phi, và nhiều quần đảo khác trong Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương. Loài cỏ này được thu hái và sử dụng làm rau ăn sống hoặc chế biến món ăn tại Việt Nam. Củ của nó cũng ăn được nên còn được gọi là củ năng.
Đặc điểm
Cây năn ngọt có thể cao đến 1,5 m. Củ năn ngọt là một dạng giả thân hành, chứa nhiều carbohydrat (khoảng 90% trọng lượng tính theo chất khô), chủ yếu là tinh bột (60% chất khô). Loại củ này cũng giàu chất xơ, riboflavin, vitamin B6, kali, đồng, và mangan.
Cách sử dụng
Thịt củ có màu trắng, giòn và có thể được ăn sống, luộc sơ, nướng, làm dưa món hoặc bảo quản đóng hộp. Tại Trung Quốc, người ta còn xay củ năng ngọt thành bột để chế biến bánh. Đây là một trong số ít các loại rau củ vẫn giữ được hương vị đặc trưng ngay cả sau khi được chế biến hoặc đóng hộp, nhờ vào các liên kết chéo trong tế bào thịt củ và các hợp chất phenol. Một số loại củ khác cũng có đặc tính tương tự, như củ sen.
Nếu không được chế biến kỹ, củ năng ngọt có thể là nguyên nhân gây bệnh Fasciolopsiasis.
- Năn bộp (ẩm thực Việt Nam)