Buzz
Trong vòng 60 phút của một bài thi IELTS Reading, các thí sinh phải hoàn thành 3 bài đọc có độ dài khoảng 2000 chữ/bài. Các bài viết có chủ đề đa dạng, trải dài từ giáo dục, môi trường, khoa học đến các vấn đề trừu tượng khác. Điều này gây ra rất nhiều khó khăn cho các thí sinh không chỉ trong việc đạt được mức điểm IELTS mong muốn mà còn việc hoàn thành bài thi trong quỹ thời gian được quy định.
Do đó, trong quá trình ôn luyện, các sĩ tử cần luyện tập tối ưu tốc độ đọc bài thông qua các kỹ năng bổ trợ như skimming và scanning. Trong quá trình làm bài đọc hiểu, người học có thể đi tìm phương án chính xác nhất cho câu hỏi, hoặc cũng có thể loại đi những phương án sai để lựa chọn câu trả lời đúng nhất. Do đó, bài viết mong muốn giúp các sĩ tử tăng tốc độ làm bài IELTS Reading bằng cách rèn luyện kỹ năng tư duy phân tích, phán đoán và loại suy.
Kỹ năng phân tích và suy luận trong bài đọc hiểu
Những người ra đề thi khéo léo soạn các câu trả lời theo cách thay đổi một hoặc một số từ/ cụm từ làm thay đổi hoàn toàn ý nghĩa của câu. Điều này có nghĩa là việc tăng tốc độ làm bài IELTS Reading để trả lời một câu hỏi bằng cách đi tìm phương án chính xác nhất đòi hỏi người học xác minh từng từ trong câu trả lời. Việc bỏ sót hoặc không chú ý đến một từ khóa (keyword) có thể dẫn đến việc lựa chọn phương án sai. Vì vậy, người học hoàn toàn có thể loại bỏ những phương án chứa từ ngữ hoặc thông tin sai để đi đến đáp án chính xác nhanh và hiệu quả hơn.
Việc này có thể giúp ích cho kỹ năng làm bài IELTS Reading, vốn rất đa dạng về cách đặt câu hỏi và kiểm tra khả năng đọc hiểu của thí sinh. Các dạng bài IELTS dạng Yes/No/Not Given hoặc True/False/Not Given, Note/Sentence completion (điền từ vào một đoạn ghi chú/câu), Matching features (nối thông tin), Diagram labelling (dán nhãn biểu đồ), Gap filling (điền vào ô trống), Matching headings (nối tiêu đề cho các đoạn văn), Multiple choice questions (trắc nghiệm nhiều phương án). Đối với dạng đề cần chọn ra câu trả lời đúng giữa nhiều lựa chọn khác nhau gây nhiễu, người học có thể nâng cao tốc độ làm bài bằng cách phân tích đề bài và tư duy loại suy để loại bỏ những phương án sai có thể dễ dàng nhận biết. Tuy nhiên, việc áp dụng kỹ năng phân tích và loại suy bừa bãi một cách bừa bãi có thể phản tác dụng, khiến người học đưa ra những kết luận vội vàng, thiếu chính xác và không thể tăng tốc độ làm bài IELTS Reading. Sau đây là quy định áp dụng kỹ năng loại suy trong làm bài tập đọc hiểu mà người học có thể tham khảo.
Người học cần đọc kỹ câu hỏi và đảm bảo mình hiểu nghĩa của từng từ trong câu hỏi. Đôi khi, người học có thể kiểm tra bằng cách tự diễn dịch câu hỏi theo cách đơn giản và dễ hiểu hơn.
Người học tự mường tượng câu trả lời theo ngôn ngữ của mình, dựa trên thông tin của bài đọc.
Người học bắt đầu quá trình loại suy, phán tích và loại bỏ các phương án mà mình cho là sai hoặc không hoàn toàn chính xác. Người học dò quét lỗi trong phương án đầu tiên. Nếu tìm thấy lỗi, cần đánh dấu ngay phương án đó là sai và chuyển sang phương án tiếp theo.
Lặp lại bước 2 cho các lựa chọn còn lại.
Tại thời điểm này, bạn sẽ chỉ còn 1 phương án. Nếu đúng như vậy, cần kiểm tra lại phương án này bằng cách đối chiếu với thông tin trong bài đọc. Nếu không, người học chuyển sang Bước 6.
Đọc kỹ những lựa chọn còn lại, tìm kiếm những lỗi mà người học có thể đã bỏ qua trong lần đầu tiên. Người học có thể kiểm tra bằng cách tự hỏi có bất kỳ lựa chọn nào trong số này phạm một trong các lỗi sau: gây nhầm lẫn giữa các khái niệm chính, vượt ra ngoài văn bản hoặc nói hoàn toàn ngược lại với câu trả lời đúng hay không.
Ngay cả khi quá trình này không giúp người học tìm ra câu trả lời cuối cùng mà chỉ giúp loại bỏ đi 1 trong số nhiều phương án được đề ra. Người học vẫn nâng cao được khả năng chọn được phán án chính xác trong các lựa chọn còn lại. Phần tiếp theo sẽ cụ thể hóa những khía cạnh mà người học cần suy xét trong quá trình loại suy để áp dụng tăng tốc độ làm bài IELTS Reading cũng như các bài tập đọc hiểu nói chung.
Phương pháp phán đoán và loại suy
Tăng tốc độ làm bài IELTS Reading bằng cách xem xét
các lựa chọn sử dụng từ ngữ cực đoan hoặc phân loại
IELTS và các bài thi quốc tế thường ít khi đặt các câu hỏi và câu trả lời là những từ hoặc cụm từ có hàm ý nghĩa cực đoan/tuyệt đối như vậy. Với những phương án chứa những từ/cụm từ này, thí sinh cần hết sức thận trọng, bởi các thông tin được hỏi thường mang nghĩa trung lập.
Cùng xem xét một đoạn văn đọc hiểu trong đó tác giả nói về cơn sốt siêu vi lây lan khắp khu vực Đông Phi. Các lựa chọn dưới đây là ví dụ cho các phương án khả năng sai là cao nhất:
According to the author, all women in East Africa suffer from the viral fever
According to the author, only women in East Africa suffer from the viral fever
According to the author, women in East Africa will never suffer from the viral fever
According to the author, women in East Africa have always suffered from the viral fever
Các phương án trên có chứa những từ cực đoan như: all, only, never, always. Người học cần xác định cụm thông tin trong bài bổ nghĩa cho những thông tin trên để giữ lại những phương án này. Nếu không, rất có thể đó là những phương án bẫy mà người học có thể loại bỏ.
Tăng tốc độ làm bài IELTS Reading bằng cách xem xét các lựa chọn sử dụng thông tin không xuất hiện trong bài đọc
Các phương án mặc dù đúng về mặt logic, nhưng không sử dụng thông tin từ đoạn văn, và do đó có thể được coi là nằm ngoài ngữ cảnh. Rất nhiều thí sinh mắc một sai lầm lớn ở đây, bằng cách liên kết logic các thông tin xuất hiện trong bài và lẽ thường tình (common sense) để trả lời câu hỏi dẫn đến không thể tăng tốc độ làm bài IELTS Reading. Nói cách khác, người ra đề khéo léo lồng vào các phương án những sự thật hiển nhiên có liên quan đến chủ đề của bài đọc, nhưng lại không được thảo luận trực tiếp trong bài.
Mặc dù các phương án đó đúng trên thực tế, nhưng chúng không phải là đáp án chính xác nếu không có dẫn chứng trong bài đọc. Cần lưu ý rằng không bao giờ sử dụng vốn hiểu biết thông thường để lựa chọn phương án trả lời. Thay vào đó, ý kiến và lập luận của tác giả mới thực sự quan trọng. Vì vậy, cần loại bỏ những phương án trả lời nằm ngoài phạm vi của văn bản, cho dù chúng có vẻ rất chính xác.
Cùng xem xét một đoạn văn đọc hiểu trong đó tác giả nói về cơn sốt siêu vi lây lan khắp khu vực Đông Phi.Các lựa chọn dưới đây là ví dụ cho các phương án khả năng sai là cao nhất:
According to the author, women in West Africa suffer from the viral fever due to heredity. (Tây Phi nằm ngoài phạm vi của bài về khu vực Đông Phi)
According to the author, women in East Africa suffer from the viral fever because they are generally weaker than men. (Việc sức khỏe phụ nữ yếu hơn sức khỏe đàn ông là một lẽ thường tình, nhưng nếu thông tin này không được đề cập trong bài thì nó sẽ là phương án sai bất kể thông tin đúng trên thực tế)
Tăng tốc độ làm bài IELTS Reading bằng cách xem xét các lựa chọn chứa thông tin méo mó, sai lệch
Nếu một phương án trả lời có bất kỳ sự thật hoặc sự kiện thực tế nào bị bóp méo hoặc thay đổi một chút, thì một phương án trả lời đó không bao giờ có thể đúng. Chỉ những lựa chọn có dữ kiện chính xác trên thực tế mới được coi là đúng.
Cùng xem xét một đoạn văn đọc hiểu trong đó tác giả nói về cơn sốt siêu vi lây lan khắp khu vực Đông Phi. Lựa chọn dưới đây là ví dụ cho các phương án khả năng sai là cao nhất:
According to the author, women in East Africa suffered from the viral fever last year, because of the civil war. (giả định khu vực Đông Phi không có nội chiến trong nhiều năm trở lại đây, nên thông tin về nội chiến dẫn đến sốt siêu vi khó có thể là lựa chọn chính xác)
Tăng tốc độ làm bài IELTS Reading bằng cách xem xét các lựa chọn yêu cầu thí sinh đưa ra đánh giá chủ quan
Bất kỳ lựa chọn câu trả lời nào yêu cầu thí sinh khẳng định rằng một phương pháp / cách tiếp cận / suy nghĩ là “tốt hơn, thành công hơn, hoặc hiệu quả hơn” so với một phương pháp / cách tiếp cận / suy nghĩ khác, khả năng cao đều là các phương án sai. Những bài đọc IELTS không bao giờ yêu cầu người đọc phán xét bất cứ điều gì, và sự phán xét sẽ do tác giả đưa ra.
Cùng xem xét một đoạn văn đọc hiểu trong đó tác giả nói về cơn sốt siêu vi lây lan khắp khu vực Đông Phi. Các lựa chọn dưới đây là ví dụ cho các phương án khả năng sai là cao nhất:
The viral fever spreading across East Africa is less serious than Ebola. (yêu cầu thí sinh đưa ra so sánh/ đánh giá mà không có đủ dữ kiện, giả định bài đọc không đề cập đến Ebola hoặc tác giả không so sánh Ebola với sốt siêu vi)
Tăng tốc độ làm bài IELTS Reading bằng cách xem xét các lựa chọn có chứa những nhận định cực đoan, phi logic, phi khoa học hoặc không chính xác
Các bài đọc IELTS sẽ không bao giờ chứa phát biểu gây tranh cãi hoặc thái quá. Như đã thảo luận, các bài đọc hiểu chứa những thông tin trung tính nhất có thể. IELTS cũng như các kỳ thì quốc tế khác hoàn toàn chống lại bất kỳ hình thức phân biệt đối xử nào (tôn giáo, chủng tộc, giới tính, v.v.) và các đoạn văn của nó không bao giờ nhằm xúc phạm bất kỳ nhóm người cụ thể nào. Vì vậy, các phương án trả lời như vậy sẽ không bao giờ đúng.
Cùng xem xét một đoạn văn đọc hiểu trong đó tác giả nói về cơn sốt siêu vi lây lan khắp khu vực Đông Phi. Các lựa chọn dưới đây là ví dụ cho các phương án khả năng sai là cao nhất:
Theo tác giả, phụ nữ ở Đông Phi mắc bệnh sốt siêu vi vì họ được phép giao lưu. (nhận định vô lý thái quá)
Phụ nữ có trách nhiệm ngồi ở nhà và chăm sóc gia đình. (Sai về mặt chính trị và phân biệt giới tính)
Theo tác giả, phụ nữ ở Đông Phi mắc bệnh sốt siêu vi vì họ thường miễn dịch với các bệnh tật. (phi logic, thông tin miễn dịch bệnh đối lập với thông tin mắc bệnh sốt siêu vi)
Tăng tốc độ làm bài IELTS Reading bằng cách xem xét các lựa chọn chỉ đúng một phần
Một số lựa chọn câu trả lời có thể cung cấp thông tin đúng một phần nhưng cũng chứa thông tin không chính xác. Nói cách khác, các phương án này nhìn chung là đúng, nhưng một giả định sai được lồng vào làm mất giá trị của toàn bộ phương án. Những người ra đề thi muốn làm điều này để kiểm tra kỹ năng đọc đề và suy luận logic của thí sinh. Ngoài ra, một phần của phương án cũng có thể chứa một số thông tin không được đề cập và dẫn chứng rõ ràng trong bài đọc. Những phương án như vậy có thể coi là không hợp lệ.
Kết luận
Hà Nam Thắng
