Buzz
Năng lực là một yếu tố then chốt quyết định đến thành công của mỗi người. Vì vậy, chúng ta luôn không ngừng học hỏi, rèn luyện để nâng cao năng lực của chính mình. Hãy cùng Fastdo khám phá khái niệm về năng lực và 4 phương pháp giúp cải thiện năng lực một cách hiệu quả nhé!
1. Năng Lực Là Gì?
Năng lực ở mỗi người đều phản ánh khả năng thực hiện công việc, được xác định bởi kiến thức, kỹ năng và hành vi của mỗi người trong môi trường làm việc. Năng lực được coi là yếu tố quyết định sự thành công làm việc của mỗi cá nhân.
Trong quá trình tuyển dụng, năng lực là một trong những yếu tố quan trọng mà các nhà tuyển dụng đánh giá khi lựa chọn ứng viên. Sở hữu những năng lực xuất sắc sẽ mở ra những cơ hội mới mẻ trong sự nghiệp. Năng lực của mỗi người thường được thể hiện thông qua hai phần chính:
Phần Phát Triển
Sức lụi
Những yếu tố cốt lõi của năng lực là gì?
Tốc độ Thao
Năng lực không hề tồn tại từ đầu:
Mỗi người có sự đặc trưng về năng lực:
Biểu hiện cụ thể của năng lực:
Năng lực bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố:
2. 3 Loại năng lực cơ bản của con người
Năng lực được phân loại thành hai dạng là năng lực tổng quát và năng lực chuyên môn trong lĩnh vực tâm lý học.
2.1 Nhóm năng lực tổng quát
Khả năng tổng quát là những khả năng cơ bản, tạo nền tảng cho mọi hoạt động trong cuộc sống cũng như công việc của từng người. Những khả năng này đóng vai trò then chốt, giúp con người có thể giải quyết những vấn đề hàng ngày. Chúng được hình thành dựa trên bản năng, quá trình học tập và kinh nghiệm thực tế.
Có tám khả năng tổng quát được đề xuất như sau: Tư duy phê phán, tư duy logic; Sáng tạo, tự chủ; Giải quyết vấn đề; Làm việc nhóm – Hợp tác; Giao tiếp, làm chủ ngôn ngữ; Tính toán, ứng dụng số; Đọc-viết; Công nghệ thông tin-truyền thông.
3.2 Nhóm khả năng chuyên môn
Bên cạnh nhóm khả năng tổng quát, mỗi cá nhân sẽ có những khả năng chuyên môn riêng. Những khả năng này được hình thành và phát triển dựa trên nhóm khả năng tổng quát theo các hướng chuyên sâu, riêng biệt nhằm phục vụ cho các tình huống đặc biệt khác nhau.
Trong môi trường đặc biệt hoặc các hoạt động chuyên môn, con người sẽ cần áp dụng các kỹ năng chuyên môn của mình nhiều hơn. Các kỹ năng này có thể bao gồm các lĩnh vực như âm nhạc, nghệ thuật, thể thao,... Những kỹ năng này thường khác biệt đối với mỗi người và chính là điều phân biệt họ với nhau.
3.3 Mối quan hệ giữa hai nhóm kỹ năng này
Năng lực tổng quát và năng lực chuyên môn đều được hình thành và phát triển thông qua các hoạt động giáo dục. Do đó, hai loại kỹ năng này có mối liên hệ chặt chẽ với nhau.
Để phát triển kỹ năng chuyên môn, bạn cần nắm vững kỹ năng tổng quát. Nói cách khác, kỹ năng tổng quát là cơ sở và nền tảng cho kỹ năng chuyên môn. Ngược lại, trong một số trường hợp cụ thể, việc phát triển kỹ năng chuyên môn cũng có thể ảnh hưởng tích cực đến kỹ năng tổng quát.
4. 4 Yếu tố quan trọng tạo nên năng lực ở mỗi người
Fastdo
Yếu tố tri thức
Tri thức là yếu tố chuyên môn, phương pháp làm việc, quy trình,... mà mỗi cá nhân cần biết để hoàn thành công việc được giao. Tri thức thường được học từ các cơ sở giáo dục hoặc được trau dồi và hướng dẫn trước khi thực hiện một công việc cụ thể.
Yếu tố kỹ năng
Yếu tố kỹ năng là quá trình biến các kiến thức lý thuyết thành thực hành. Kỹ năng là khả năng thực hiện công việc một cách ổn định, thành thạo để giải quyết các nhiệm vụ được giao.
Yếu tố khả năng
Đây là yếu tố mô tả khả năng chuyên môn của mỗi cá nhân được sử dụng để giải quyết các tình huống, vấn đề thực tế. Mỗi cá nhân sẽ có các khả năng khác nhau và mức độ khả năng cũng khác nhau. Ví dụ: Khả năng chịu áp lực cao, khả năng phản biện, khả năng diễn đạt, khả năng sáng tạo,...
- Yếu tố thái độ
Thái độ là cách nhìn nhận về công việc, vấn đề, tình huống xảy ra. Tùy thuộc vào cách nhìn nhận vấn đề mà mỗi người sẽ có hành vi, thái độ và cách ứng xử khác nhau. Thái độ là cách mà bản thân phản ứng với thực tế, xác định ưu tiên và động cơ của bản thân.
5. Tầm quan trọng của năng lực là gì?
Những người có năng lực sẽ sở hữu đủ kiến thức, trình độ để giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng và hiệu quả. Ngược lại, những người không có năng lực thường thiếu kiến thức và gặp khó khăn trong nhiều việc.
Chính vì sở hữu kiến thức chuyên môn, những người có năng lực thường được người khác kính trọng và ưu ái. Đặc biệt trong lĩnh vực công việc, doanh nghiệp thường lựa chọn những nhân viên có năng lực để trao cơ hội thăng tiến trong sự nghiệp.
6. 4 Phương pháp tăng cường năng lực cá nhân
Fastdo
6.1 Học cách lắng nghe tích cực
Hãy tập trung vào việc lắng nghe khi người khác chia sẻ ý kiến của họ. Điều này sẽ khiến họ cảm thấy rằng bạn đang thực sự quan tâm đến câu chuyện của họ. Đồng thời, hãy dành một vài giây để suy nghĩ trước khi trả lời, đảm bảo rằng bạn đã suy nghĩ kỹ trước khi nói ra ý kiến của mình.
Cuối cùng, đừng ngần ngại khen ngợi đối phương một cách chân thành. Điều này không chỉ làm cho mối quan hệ giữa bạn và họ trở nên tốt hơn mà còn giúp họ cảm nhận được sự tôn trọng mà bạn dành cho họ.
6.2 Hãy học cách từ chối.
Hãy biết từ chối những việc không cần thiết.
Sự tập trung là yếu tố quan trọng giúp phát triển năng lực cá nhân. Tập trung cao độ sẽ mang lại hiệu quả công việc cao nhất. Khi bạn dành hết tâm trí và năng lượng vào một vấn đề, kết quả công việc sẽ đạt được mức độ cao nhất.
Trong quá trình làm việc, hãy biết từ chối những công việc làm phân tâm và lãng phí thời gian. Hãy dứt khoát loại bỏ những công việc không quan trọng, không mang lại nhiều giá trị. Hơn nữa, hãy học cách từ chối những yêu cầu giúp đỡ nếu bạn đang bận rộn. Chấp nhận quá nhiều việc sẽ làm giảm hiệu suất làm việc.
6.3 Giao tiếp cần phải có tài nghệ.
Nghệ thuật giao tiếp giúp tăng cường năng lực cá nhân trong mắt người khác.
Giao tiếp tinh tế giúp bạn dễ dàng thương lượng và thuyết phục người khác. Đồng thời, bạn cũng sẽ xây dựng được những mối quan hệ tốt khi giao tiếp hiệu quả. Giao tiếp có nghệ thuật không chỉ đơn thuần là biết nói hay nịnh bợ. Hãy thể hiện quan điểm của mình một cách trực tiếp, lịch sự và tôn trọng.
6.4 Khám phá tiềm năng bên trong bản thân
Khả năng tiềm ẩn của con người là không giới hạn và luôn cần được khám phá. Để hiểu rõ về năng lực thực sự của bản thân, hãy thử sức ở nhiều lĩnh vực, môi trường khác nhau. Trải nghiệm ở nhiều môi trường cũng giúp bạn tích lũy kinh nghiệm và mở rộng tư duy.
Để làm điều đó, bạn cần phải dũng cảm đối diện với những thách thức, không ngại khó khăn. Đồng thời, hãy nuôi dưỡng tinh thần ham học, sẵn lòng tự cải thiện bản thân.
7. Năng lực và các khía cạnh khác của con người
Năng lực không tồn tại một cách độc lập mà luôn tương tác, ảnh hưởng lẫn nhau với các khía cạnh khác của con người. Dưới đây là mối quan hệ giữa năng lực và một số khía cạnh khác của con người:
Năng lực và kiến thức, kỹ năng
Năng lực và phẩm chất
Phẩm chất là một trong những yếu tố quan trọng hình thành nên năng lực. Phẩm chất có thể tạo ra nhiều loại năng lực khác nhau. Tuy nhiên, phẩm chất không phải là yếu tố duy nhất quyết định năng lực vì năng lực được hình thành từ nhiều yếu tố khác nhau.
Năng lực và bản tính
Năng lực và khuynh hướng của một cá nhân có thể không phản ánh lẫn nhau, nhưng vẫn có thể phát triển theo cùng một hướng. Sự phát triển mạnh mẽ theo một hướng cụ thể của khuynh hướng cá nhân thường là dấu hiệu của một năng lực mới đang hình thành.
8. Từ điển năng lực là gì?
Từ điển năng lực là một bộ sưu tập các định nghĩa và tiêu chuẩn đánh giá chuẩn mực để đánh giá một vị trí công việc trong doanh nghiệp. Có sẵn bộ từ điển năng lực, doanh nghiệp có thể dễ dàng đánh giá và chọn lựa ứng viên phù hợp với công việc và văn hóa tổ chức.
8.1 Ý nghĩa của từ điển năng lực
Tài liệu về năng lực giúp củng cố quá trình tuyển dụng nhân sự trong doanh nghiệp. Việc này tạo ra sự thống nhất trong việc lựa chọn nhân viên phù hợp nhất và có năng lực cao nhất. Từ đó, doanh nghiệp có thể tiết kiệm thời gian và đạt được hiệu quả cao hơn trong quá trình tuyển dụng.
Bên cạnh đó, tài liệu về năng lực cũng giúp quản lý đánh giá hiệu quả nhân sự hiện có. Điều này giúp họ có kế hoạch đào tạo và phát triển nhân viên một cách hiệu quả hơn. Với sự hỗ trợ từ tài liệu về năng lực, việc đào tạo nhân viên trở nên mục tiêu hóa và phản ánh đúng nhu cầu thực tế hơn.
8.2 Cấu trúc của tài liệu về năng lực
Cấu trúc theo chiều ngang
Theo chiều ngang, năng lực thường được phân chia theo mô hình ASK, trong đó: A: Attitude (Thái độ), S: Skill (Kỹ năng), K: Knowledge (Kiến thức). Cụ thể:
Kiến thức
Kỹ năng đặc trưng
:Thái độ tích cực
:Cấu trúc theo chiều dọc – các nhóm kỹ năng theo vị trí công việc
Mỗi vị trí công việc đều yêu cầu một bộ kỹ năng và kiến thức riêng biệt. Vì thế, yêu cầu về kỹ năng ở mỗi vị trí là không giống nhau. Nhìn chung, bộ từ điển kỹ năng được cấu thành từ các nhóm sau:
