Buzz
Được coi là giải pháp năng lượng xanh cho tương lai, pin lithium-ion đang ngày càng được sử dụng rộng rãi, nhưng ít ai biết rằng, đằng sau lớp bao bọc 'thân thiện với môi trường' là nguy cơ tiềm ẩn từ các 'hóa chất vĩnh cửu'.
Năng lượng xanh và hiểm họa tiềm ẩn
Pin lithium-ion hiện diện ở khắp mọi nơi, từ điện thoại thông minh, máy tính xách tay, xe điện cho đến hệ thống lưu trữ năng lượng tái tạo. Sự tiện lợi và hiệu quả của chúng góp phần không nhỏ vào cuộc cách mạng năng lượng xanh toàn cầu. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới đây đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về khả năng pin lithium-ion là nguồn phát sinh 'hóa chất vĩnh cửu' - những chất gây ô nhiễm đất và nguồn nước. Nghiên cứu chỉ ra rằng bis-FASI, một loại 'hóa chất vĩnh cửu', đang rò rỉ vào đất và nước xung quanh các cơ sở sản xuất pin và bãi rác. Điều này đặt ra một vấn đề cấp bách: liệu chúng ta có đang đánh đổi môi trường lấy năng lượng xanh?
Bis-FASI - Mặt trái của công nghệ pin
Mặc dù được coi là giải pháp xanh, pin lithium-ion lại tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường do sử dụng PFAS, cụ thể là bis-FASIs, trong quá trình sản xuất. Bis-FASIs là một phân lớp của PFAS, được sử dụng làm chất điện phân và chất kết dính trong pin lithium-ion. Loại hóa chất này rất bền vững trong môi trường tự nhiên, khó phân hủy và có thể tồn tại trong thời gian dài, gây ra những tác hại khó lường. Nghiên cứu đã phát hiện nồng độ bis-FASIs đáng báo động, lên đến hàng phần tỷ (ppb), trong các mẫu đất, nước và trầm tích gần các nhà máy sản xuất. Mức độ ô nhiễm này tuy thấp hơn so với trường hợp rò rỉ bọt chữa cháy (thường ở mức ppm), nhưng vẫn cao hơn nhiều lần so với giới hạn cho phép của Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) đối với PFAS trong nước uống (4 phần nghìn tỷ).
Hành động để bảo vệ tương lai
Trước những lo ngại về tác động của 'hóa chất vĩnh cửu', các chuyên gia kêu gọi hành động ngay lập tức để ngăn chặn nguy cơ ô nhiễm từ pin lithium-ion. Một số doanh nghiệp như 3M đã cam kết loại bỏ PFAS khỏi quy trình sản xuất và xử lý ô nhiễm tại các cơ sở của mình, bao gồm cả việc ngừng sản xuất bis-FASIs. Tuy nhiên, nhiều nhà sản xuất khác vẫn chưa có động thái cụ thể. Các nhà khoa học đang nỗ lực nghiên cứu các phương pháp xử lý ô nhiễm PFAS trong nước uống, đồng thời tìm hiểu tác động lâu dài của bis-FASIs đối với sức khỏe con người và môi trường. Giáo sư Jennifer Guelfo, tác giả chính của nghiên cứu, nhấn mạnh: 'Thay vì chờ đợi hàng thập kỷ nghiên cứu độc tính học để rồi mới đưa ra giải pháp, chúng ta nên chủ động giảm thiểu nguy cơ từ PFAS ngay từ bây giờ.'
