Với tác giả và tác phẩm Nàng Ờm nhắn nhủ, sách Kết nối tri thức trình bày chi tiết nhất về nội dung quan trọng nhất của tác phẩm.
Tác phẩm và tác giả: Nàng Ờm nhắn nhủ - Tiếng Việt lớp 11: Kết nối tri thức
I. Khám phá tác phẩm Nàng Ờm nhắn nhủ
1. Thể loại
Nàng Ờm nhắn nhủ thuộc thể loại truyện thơ (dân tộc Mường).
2. Nguyên bản và bối cảnh sáng tác
Tác phẩm này là một trong những tác phẩm được thu thập cùng với các truyện thơ khác như: Nàng Nga - Hai mối, Út Lót - Hồ Liêu, Nàng con Côi,... Đây là những câu chuyện phổ biến trong dân gian lúc ấy.
3. Phương thức diễn đạt
Văn bản Nàng Ờm nhắn nhủ được diễn đạt bằng cách biểu cảm và kể chuyện tự sự.
4. Tóm tắt nội dung văn bản Nàng Ờm nhắn nhủ
Tác phẩm Nàng Ờm nhắn nhủ là một trong những tác phẩm phản ánh mạnh mẽ tục lệ “cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy” vào thời điểm đó. Nàng Ờm và chàng Bồng Hương yêu nhau, nhưng không thể công khai vì sợ phản đối từ hai bên gia đình. Bố mẹ nàng Ờm không chấp nhận chàng Bồng Hương vì họ coi thường gia đình chàng là nghèo. Trước tình hình đó, nàng Ờm rời nhà đi theo người yêu lên núi Làn Ai. Để giữ lời hứa với ma, nàng ăn lá ngón. Chàng Bồng Hương cũng làm thế để đến bên nàng. Trên núi, họ sống hạnh phúc, nhưng câu chuyện của họ cuối cùng trở thành một truyền thuyết buồn. Họ trở thành linh hồn trên núi, kể lại câu chuyện tình yêu của họ cho thế hệ sau. Núi Làn Ai trở thành biểu tượng của tình yêu bất diệt. Thực tế, câu chuyện của nàng Ờm và chàng Bồng Hương đã chỉ trích xã hội thời đó. Lúc ấy, chế độ phong kiến gò ép dân chúng trong một tình trạng chật chội. Sau này, khi cách mạng xảy ra, cuộc sống của những người nghèo được cải thiện.
- Phần 1: Mô tả hoàn cảnh của nàng Ờm, cha mẹ khắt khe và kiểm soát cô con gái của họ rất nghiêm ngặt. Chàng Bồng Hương gặp nàng khi nàng mới 7, 8 tuổi và thổ lộ tình cảm khi nàng 15.
- Phần 2: Cha mẹ cấm đoán và ép con gái kết hôn, không cho nàng gặp chàng Bồng Hương vì gia đình chàng nghèo khổ. Em gái giúp nàng trốn đi. Nàng Ờm và chàng Bồng Hương cùng ăn lá ngón để gặp nhau ở mường Ma.
- Phần 3: Kết thúc, nàng hiện lên để khuyên cha mẹ để mình trở lại núi Làn Ai. Từ đây, nơi này trở thành một truyền thuyết về tình yêu.
6. Ý nghĩa của nội dung
Nội dung chính của tác phẩm phản ánh sự thảm hại của chế độ xã hội cũ. Đó là sự bóc lột và áp bức quyền con người. Tuy nhiên, trong đó cũng thể hiện sự đấu tranh quyết liệt của những người dân.
7. Ý nghĩa về mặt nghệ thuật
Tác phẩm Nàng Ờm nhắn nhủ thể hiện những nét đặc trưng của nghệ thuật dân gian.
II. Khám phá chi tiết về tác phẩm Nàng Ờm nhắn nhủ
1. Xác định người kể trong văn bản và ý nghĩa của việc sử dụng góc nhìn của nhân vật này để kể câu chuyện.
- Người kể: Nàng Ờm.
- Ý nghĩa: Các chi tiết, diễn biến được kể qua góc nhìn sinh động, hấp dẫn hơn, giúp người đọc hiểu rõ hơn về câu chuyện và thông điệp mà nhân vật muốn truyền đạt.
2. Hiểu về lòng khao khát tự do trong tình yêu, mong muốn hạnh phúc và cách nhân văn đối xử của những người đã trải qua những khó khăn trong cuộc sống qua văn bản này.
- Trên thế gian, nàng Ờm và chàng Bồng Hương không thể ở bên nhau, vì vậy họ quyết định cùng nhau đến mường Ma để tìm hạnh phúc đích thực. Cái chết đã giải thoát cho nàng, mang đến một cuộc sống tự do và hạnh phúc bên người yêu. Đó là một kết thúc cao quý nhất của một tình yêu bị cấm đoán.
- Mặc dù nàng không oán trách cha mẹ, khi cha mẹ muốn đưa nàng về nhưng linh hồn của nàng đã từ chối, ở lại núi Làn Ai. Điều này cho thấy mong muốn của nàng là để những người còn sống có thể học từ trải nghiệm của Ờm và Bồng Hương, rút ra bài học và không phải chịu đựng số phận không may như họ.
3. Liên kết với văn bản Lời tiễn dặn để đưa ra nhận định phù hợp và cần thiết về cách tiếp cận các truyện thơ của các cộng đồng dân tộc thiểu số tại Việt Nam.
Cách tiếp cận với thơ của một số dân tộc ít người ở Việt Nam:
- Chủ đề: Tình yêu thời đại
- Cốt truyện: Tiến triển theo một chuỗi nhất định: từ tình yêu sâu đậm đến sự cản trở từ phía gia đình, trải qua nhiều khó khăn và thử thách trước khi quay trở lại bên nhau.
- Hình thức: Số từ trên mỗi dòng, số câu trong mỗi dòng, cách sắp xếp vần và nhịp điệu đều tự do và sáng tạo.
4. Kết nối với văn bản Lời tiễn dặn để đưa ra nhận định phù hợp và cần thiết về cách tiếp cận thơ của một số cộng đồng dân tộc ít người ở Việt Nam.
Cách tiếp cận với thơ của một số dân tộc ít người ở Việt Nam:
- Chủ đề: Tình yêu thời đại
- Cốt truyện: Diễn ra theo một trình tự nhất định: từ tình yêu đam mê đến bị phụ huynh cấm cản, trải qua nhiều khó khăn và thách thức và kết thúc bằng việc quay trở lại với nhau.
- Hình thức: Số từ trên mỗi dòng, số câu trong mỗi đoạn, cách sắp xếp vần và nhịp điệu đều tự do, mở rộng không theo bất kỳ quy tắc nào.
Học tốt bài Nàng Ờm nhắn nhủ
Các bài học giúp bạn hiểu rõ bài Nàng Ờm nhắn nhủ trong môn Ngữ văn lớp 11 và những bài học khác: