Chuyên gia tham vấn: Thạc sĩ, Bác sĩ Đinh Thanh Hà - Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Mytour Nha Trang.

Nang vú là một vấn đề phổ biến ở phụ nữ và thường khiến họ đến kiểm tra vú. Mặc dù nang vú không nguy hiểm và thường không phải là ung thư, việc tìm hiểu và theo dõi là quan trọng. Nang vú có thể không có triệu chứng và thường chỉ được phát hiện trong quá trình kiểm tra thường xuyên. Để đảm bảo chẩn đoán chính xác, việc thăm bác sĩ là quan trọng.

Nang vú là một phần của bệnh xơ nang vú, một tình trạng lành tính. Cấu trúc của nang bao gồm một khoang lớn được tạo bởi tế bào mô chứa chất lỏng, bên trong được bao bọc bởi mô vú xung quanh. Nang có thể thay đổi về kích thước và số lượng. Nang vú được hình thành do sai lệch trong quá trình phát triển tự nhiên của vú, tạo nên sự xơ cứng do sự phát triển của tế bào xơ xung quanh nang.

Nhiều phụ nữ phát triển bệnh xơ nang vú, nhưng hầu hết không có triệu chứng. Tình trạng này thường xuất hiện ở phụ nữ từ 30 đến 50 tuổi và có thể giảm sau khi mãn kinh. Các dạng tổn thương xơ nang vú thường gặp bao gồm nang vú, thay đổi sợi bọc tuyến vú và tăng sản ống tuyến vú.

Phần lớn các trường hợp nang vú và xơ nang vú thường được phát hiện ngẫu nhiên, chỉ 20% có triệu chứng đau theo chu kỳ kinh nguyệt.

Các dấu hiệu và triệu chứng của nang vú có thể bao gồm:

• Khối u vú hình tròn hoặc bầu dục, rõ ràng, mềm, có thể di động dễ dàng.
• Đau hoặc căng tức ở vùng nang.
• Đau vú hoặc căng tức ở khu vực nang.
• Nang có thể thay đổi kích thước trước kỳ kinh và giảm sau kỳ kinh.

Khi nghi ngờ về triệu chứng, hãy đến bác sĩ để được kiểm tra. Bác sĩ sẽ thăm hỏa về tiền sử, yếu tố nguy cơ, và thực hiện các xét nghiệm hình ảnh để đánh giá vú.

Siêu âm vú thường là phương tiện đầu tiên để đánh giá cấu trúc mô vú, phát hiện tổn thương và phân biệt nang đơn giản hay phức tạp.

Chụp nhũ ảnh không hiệu quả như siêu âm trong việc đánh giá nang và u vú, nhưng thích hợp hơn cho phụ nữ trên 35 tuổi. Dưới 35 tuổi, mô vú dày và nên sử dụng siêu âm.

Chụp cộng hưởng từ (MRI) cũng được sử dụng, nhưng do chi phí và tính khả dụng, không phổ biến như siêu âm hoặc chụp nhũ ảnh.

Đối với đánh giá mô bệnh học, chọc hút kim nhỏ (FNA) hoặc sinh thiết kim lõi có thể được thực hiện. FNA được tiến hành nếu có nang có các triệu chứng hoặc có thành phần chồi đặc nghiệm.

Khi bác sĩ xác định nang vú là đơn giản, bạn không cần phải lo lắng vì hầu hết nang vú đơn giản là an toàn, không cần điều trị hoặc chẩn đoán thêm. Nang có thể tự giảm kích thước hoặc tự hết mà không cần can thiệp. Tuy nhiên, cần theo dõi sự phát triển của nang bằng cách thực hiện siêu âm định kỳ trong khoảng 3-6 tháng.

Nếu nang không gây khó chịu hoặc đau đớn, và không lớn, có thể được dẫn lưu bằng cách chọc hút kim nhỏ. Quá trình này nhanh chóng và không đau nhiều. Nếu nang tái phát, có thể được kiểm tra lại bằng chụp nhũ ảnh và siêu âm vú, và cân nhắc dẫn lưu thêm. Chất lỏng trong nang thường không đáng lo ngại.

Nang phức tạp có thể yêu cầu các phương pháp chẩn đoán khác như chọc hút kim nhỏ hoặc sinh thiết để loại trừ ung thư vú. Tuy nhiên, hầu hết các trường hợp là lành tính. Chọc hút cung cấp cả chẩn đoán và loại bỏ nang cùng một lúc. Bác sĩ cũng có thể đề xuất theo dõi nang phức tạp này 6-12 tháng một lần trong 1-2 năm.

Nếu bác sĩ có nghi ngờ về nguy cơ ung thư, sinh thiết có thể được thực hiện để xác nhận.

Gần như tất cả nang vú đơn giản đều an toàn và không liên quan đến nguy cơ ung thư. Một số ít trường hợp nang có nguy cơ chuyển thành ung thư có thể xuất hiện khi có yếu tố nguy cơ khác, hoặc khi xét nghiệm hình ảnh cho thấy các chồi đặc đặc biệt bên trong nang. Tuy nhiên, theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, nang đơn giản không tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư vú.

Một nghiên cứu mới chỉ ra rằng khoảng 30% trường hợp ung thư vú xuất hiện ở những người có tiền sử nang lành tính. Nếu bạn lo lắng về nguy cơ ung thư vú, hãy thảo luận với bác sĩ về lịch trình kiểm tra thích hợp cho tình trạng của bạn.

Nên thăm bác sĩ nếu bạn phát hiện các thay đổi ở vú như khối u mới, vú sưng, đau hoặc các thay đổi khác không bình thường. Điều này không nhất thiết có nghĩa là ung thư, nhưng cần được kiểm tra và theo dõi kỹ lưỡng.

• Giảm ăn thực phẩm chứa nhiều protein động vật như trứng vịt lộn, hải sản,...
• Tránh sử dụng sữa đậu nành và thực phẩm từ đậu nành để giảm lượng estrogen làm tăng kích thước các u nang vú và phát triển thêm u nang mới.
• Không tiêu thụ thực phẩm biến đổi gen vì chúng chứa hormone tăng trưởng, kích thích sự phát triển của u nang.
• Hạn chế caffeine từ cà phê, sô cô la, đồ uống có caffeine,... để giảm cảm giác đau và tức ở vùng ngực.

Nang vú là hiện tượng phổ biến, hầu hết là u lành tính, đặc biệt ở những người trên 40 tuổi. Xơ nang vú thường không nguy hiểm, lành tính và không cần điều trị. Nếu phát hiện bất kỳ khối u nào, quan trọng là đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán đúng và nhanh chóng.

• Nang vú kích thước 7x10mm có nguy hiểm không?
• Nang vú bội nhiễm nguy hiểm như thế nào? Cách điều trị ra sao? Có cần thiết phải bóc tách không?
• Bệnh lý nang tuyến vú: Những điều cần biết