Buzz
Bánh ít lá gai Bình Định có gì đặc biệt?
Bánh ít lá gai của Bình Định là một món bánh truyền thống không kém phần nổi tiếng so với bánh hồng Quy Nhơn. Mỗi chiếc bánh mang hương vị riêng biệt, kết hợp hài hòa giữa độ ngọt của đường, bùi của đậu xanh, béo của dừa và chút cay nồng của gừng, cùng với vị dẻo thơm và lá gai. Bánh ít lá gai thường được sử dụng trong các dịp trang trọng như lễ Tết, cưới hỏi, đám giỗ và làm quà biếu cho người thân và bạn bè. Trong Bình Định, có nhiều nơi sản xuất bánh ít với các công thức và hương vị khác nhau, nhưng bánh ít lá gai nguyên bản từ huyện Tuy Phước là được đánh giá cao nhất.
Bánh ít lá gai Bình Định có hình dáng nón, phần dưới hình vuông và phần trên hình nhọn. Khi xếp nhiều chiếc bánh lại gần nhau, bạn có thể nhớ đến cụm tháp Chàm cổ kính trên đỉnh núi ở An Nhơn. Xuất xứ của loại bánh này được cho là kết hợp giữa nhân bánh chưng và vỏ bánh dày, theo truyền thuyết, được tạo ra bởi công chúa út của vua Hùng, nên được gọi là bánh ít. Trong thơ ca của Bình Định cũng có câu 'Muốn ăn bánh ít lá gai / Lấy chồng Bình Định sợ đường xa...' hoặc 'Gặt rồi em đứng chờ ai? / Mang chi đôi bánh lá gai đẫy đà...'.
Bánh ít lá gai Bình Định có hình dạng nón, phần đáy vuông và nhọn ở đỉnh
Hướng dẫn làm bánh ít lá gai từng bước
Để tạo ra bánh ít lá gai thơm ngon và đúng chuẩn, người làm bánh cần có kỹ năng và sự cẩn thận trong từng bước làm. Quy trình chế biến chủ yếu bao gồm làm vỏ bánh, làm nhân và bọc bánh.
2.1 Làm bánh ít lá gai Bình Định với nhân đậu xanh
- Chuẩn bị nguyên liệu:
+ 300 gram lá gai.
+ 80 gram gừng tươi.
+ 250 gram bột nếp.
+ 150 gram đậu xanh.
+ 150 gram dừa nạo.
+ 210 gram đường cát.
+ 100 ml dầu ăn.
+ 30 gram mè trắng.
+ 6 lá chuối tươi đã được sấy khô.
+ Muối (lượng tùy khẩu vị).
Lá gai dùng để làm bánh phải là loại lá trưởng thành có hình dạng trái tim.
- Các bước làm bánh ít lá gai Bình Định nhân đậu xanh:
+ Làm vỏ bánh: Để bánh ít ngon và đúng chuẩn, người làm phải chọn lá gai trưởng thành có hình trái tim làm vỏ. Lá gai sau khi được rửa sạch sẽ được luộc cùng vài lá gừng trong khoảng 10 - 15 phút, sau đó vớt ra.
Lá gai luộc xong sẽ được xay nhuyễn bằng cối hoặc máy xay sinh tố, quyết định độ mềm dẻo của bánh. Trộn 250 gram bột nếp và 100 gram đường với lá gai đã xay nhuyễn, sau đó nhào cho đến khi hỗn hợp đồng nhất. Khi nhào, bạn có thể thêm chút dầu ăn để tránh bị dính và làm cho bột mịn màng. Sau cùng, để bột nghỉ khoảng 30 phút. Lưu ý sử dụng nếp mới, vo kỹ và ngâm nước vài tiếng trước khi xay nhuyễn.
Trộn bột nếp với lá gai xay nhuyễn đều tay và ủ trong khoảng 30 phút.
+ Làm nhân bánh: Dừa bào thành sợi từ dừa đã chín. Chọn đậu xanh hạt đều và vo sạch, ngâm trong nước từ 2 - 4 tiếng, sau đó nấu chín và xay nhuyễn cùng 100 gram đường và ít nước. Đun nóng chảo, cho đậu xanh vào chảo và đảo đều cho đến khi đậu khô và không dính tay.
Chia nhân bánh thành các viên tròn, có thể thêm gừng vào nhân hoặc trong quá trình nấu dừa/ xay đậu. Nếu không muốn ăn gừng, bước này có thể bỏ qua.
Mỗi viên đậu xanh tròn đều hấp dẫn.
Bóc nhân bánh thành những viên nhỏ vừa ăn, có thể thêm gừng vào nếu muốn và gói trước khi đem hấp.
+ Hấp bánh ít lá gai Bình Định: Dù có vẻ đơn giản nhưng để có bánh hấp đẹp mắt, cần phải cẩn thận và tỉ mỉ trong từng bước. Sau khi bột đã nghỉ đủ 30 phút, bạn sẽ lấy ra để gói bánh. Đầu tiên, thoa một ít dầu lên thớt và cán bột thành lớp mỏng, sau đó cho nhân vào và u tròn. Tiếp theo, thoa ít dầu lên lá chuối và bọc bánh lại, sau đó cột như hình phễu để bánh vừa vặn, rồi rắc thêm mè phía trên để bánh có mùi thơm và hấp dẫn.
Sau khi gói xong, những chiếc bánh sẽ có hình dạng như những tòa tháp đẹp mắt. Cuối cùng, đặt tất cả vào nồi hấp trong khoảng 30 phút là bạn sẽ có được một lô bánh ngon lành.
Đặt bánh vào lá chuối và cuốn lại thành hình tòa tháp.
2.2 Làm bánh ít lá gai Bình Định nhân dừa
- Nguyên liệu:
+ 300 gram lá gai.
+ 80 gram gừng tươi.
+ 250 gram bột nếp.
+ 150 gram đậu phộng rang.
+ 300 gram dừa nạo.
+ 210 gram đường cát.
+ 100 ml dầu ăn.
+ 30 gram mè trắng.
+ 6 lá chuối tươi đã phơi nắng.
+ Muối theo khẩu vị.
- Cách làm:
+ Làm vỏ bánh: Quy trình này tương tự như bánh ít nhân đậu xanh ở trên, bột nghỉ khoảng 30 phút.
+ Làm nhân bánh: Đun sôi 150 ml nước với 110 gram đường cát cho đến khi caramel hóa, sau đó thêm dừa nạo vào và nấu thêm 5 - 10 phút. Sau đó, thêm đậu phộng và bột năng vào hỗn hợp đường, khuấy đều và để nguội trước khi u tròn.
+ Gói và hấp bánh: Quy trình này giống với cách làm bánh ít lá gai Bình Định nhân đậu xanh.
Bánh ít lá gai Bình Định có 2 loại nhân chính là dừa và đậu xanh
Có cách nào để bảo quản bánh lâu không?
Do bánh ít lá gai Bình Định được làm từ nguyên liệu tươi không sử dụng chất bảo quản, nên thời gian bảo quản khá ngắn. Sau khi hấp, bánh chỉ có thể giữ trong điều kiện nhiệt độ thoáng mát bình thường trong khoảng 10 ngày, tránh đặt dưới ánh nắng mặt trời hoặc nơi có thay đổi nhiệt độ thường xuyên. Thời gian sử dụng tốt nhất là từ 3 - 5 ngày.
Bánh ít lá gai không thể bảo quản quá lâu vì không chứa chất bảo quản, được làm từ những nguyên liệu tự nhiên
Có một số địa chỉ bán bánh ít lá gai Bình Định ngon
Dù là bánh ít lá gai Bình Định nhân dừa hoặc nhân đậu xanh, mỗi loại đều mang nét giản dị, thân thiện như món bánh xèo tôm nhảy. Du khách muốn tìm mua sản phẩm chất lượng trong thành phố có thể tham khảo một số địa chỉ sau đây:
Bánh gai Thanh Liêm
- Địa chỉ: 30 Nguyễn Tất Thành nối dài
- Điện thoại: 0914355588
Bánh ít lá gai Như Ý
- Địa chỉ: 156 Nguyễn Huệ
- Điện thoại: 0905546268
Bánh ít lá gai bà Dư
- Địa chỉ: Thị trấn Tuy Phước, Quy Nhơn
- Điện thoại: 0934809234
Bánh ít lá gai Phụng Nga
- Địa chỉ: 61 Vũ Bảo
Bạn có thể mua bánh tại các cửa hàng đặc sản hoặc chợ địa phương
Cảm nhận hương vị của bánh ít lá gai Bình Định là cảm nhận hồn của ẩm thực quê hương. Cẩm nang du lịch chỉ có thể giới thiệu, nhưng để truyền tải hương vị trọn vẹn nhất, du khách nên thưởng thức tại đất võ này.
Thuỵ Anh
Nguồn: Tổng hợp.
