Trong bối cảnh lạm phát tăng cao trên toàn cầu dẫn đến sự tăng giá mạnh của nhiều loại hàng hóa, kênh đầu tư phái sinh hàng hóa trở nên hấp dẫn bên cạnh chứng khoán và bất động sản. Là một nhà đầu tư thông minh, hãy cùng Mytour khám phá sự khác biệt và tương đồng giữa đầu tư chứng khoán và đầu tư hàng hóa.
Thị trường chứng khoán là gì?
Thị trường chứng khoán là nơi trực tuyến để mua và bán cổ phiếu hoặc các sản phẩm huy động vốn khác của các công ty niêm yết.
Mỗi cổ phiếu đại diện cho một phần quyền sở hữu của một cá nhân trong công ty.
Do đó, cổ đông - người nắm giữ cổ phiếu, có quyền biểu quyết như chủ sở hữu của công ty. Họ cũng được nhận một phần thu nhập dưới dạng cổ tức và chênh lệch giá cổ phiếu.
Bạn không thể mua cổ phiếu trực tiếp từ công ty mà phải mua thông qua sàn giao dịch chứng khoán bằng phương thức khớp lệnh hoặc thỏa thuận.
Có 3 sàn giao dịch chứng khoán chính tại Việt Nam:
- Sàn chứng khoán HoSE: Sở giao dịch chứng khoán TP.HCM (HoSE) thành lập năm 2000, thuộc Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, quản lý hệ thống giao dịch chứng khoán niêm yết.
- Sàn HNX: Sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội thành lập năm 2009, chịu trách nhiệm tổ chức và quản lý thị trường giao dịch chứng khoán.
- Sàn Upcom: Sàn giao dịch online cho các cổ phiếu, trái phiếu chưa đủ điều kiện niêm yết tại HoSE và HNX.
Khung giờ giao dịch của sàn HoSE
Khung giờ giao dịch của sàn HNX
Thị trường hàng hóa là gì?
Đúng như tên gọi, thị trường hàng hóa là nơi diễn ra hoạt động mua bán và kinh doanh các loại hàng hóa.
25 sản phẩm hàng hóa được phân thành 4 nhóm chính:
- Nông sản: Khô đậu tương, Dầu đậu tương, Đậu tương, Lúa mì, Ngô
- Nguyên liệu: Cà phê Robusta, Arabica, Cao su TRS20, Cao su RSS3, Đường, Bông, Ca cao
- Kim loại: Quặng sắt, Đồng, Bạch kim NYMEX, Bạc COMEX
- Năng lượng: Dầu WTI, Dầu Brent, Khí tự nhiên, Xăng RBOB,...
Có nhiều cách để đầu tư vào hàng hóa như mua bán trực tiếp, đầu tư vào cổ phiếu hàng hóa, hoặc qua sàn giao dịch hàng hóa thông qua hợp đồng tương lai, nơi bạn cam kết mua hoặc bán một loại hàng hóa với giá nhất định vào ngày xác định.
Minh họa từ việc thu lợi nhuận chênh lệch giá mua - bán
Không giống như đầu tư chứng khoán, lợi nhuận từ đầu tư thị trường hàng hóa chỉ đến từ sự chênh lệch giá mua và bán.
Các sở giao dịch hàng hóa tại Việt Nam:
- Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV) là đơn vị duy nhất tổ chức thị trường giao dịch hàng hóa tập trung cấp quốc gia tại Việt Nam hiện nay.
Sự khác biệt giữa đầu tư vào thị trường chứng khoán và thị trường hàng hóa
Dưới đây là những điểm khác biệt chính giữa thị trường chứng khoán và thị trường hàng hóa:
Cơ sở của sự khác biệt | Thị trường chứng khoán | Thị trường hàng hóa phái sinh |
Mục đích | Đầu tư vốn | Để phòng ngừa trước sự biến động của giá cả hàng hóa. |
Chủ sở hữu | Cổ đông | Chủ sở hữu quyền chọn |
Quyền sở hữu | Cổ đông có quyền sở hữu công ty đầu tư. | Không có quyền sở hữu hàng hóa. |
Giá bán | Phụ thuộc phần lớn vào hoạt động của công ty, nền kinh tế, chính sách và tin tức tài chính. | Phụ thuộc vào nhu cầu và cung của hàng hóa. |
Sản phẩm | Cổ phiếu, trái phiếu, quyền chọn, chứng khoán phái sinh.. | Hàng hóa các loại. |
Nguồn cung cấp | Gần như cố định. | Không cố định. |
Rủi ro | So với thị trường hàng hóa, thị trường chứng khoán ít rủi ro hơn. | Rủi ro cao |
Cổ tức | Lợi nhuận của công ty được chuyển cho các cổ đông dưới dạng cổ tức. | Không có cổ tức |
Tính thanh khoản | Tính thanh khoản đối với thị trường chứng khoán thường rất cao, điều này giúp cho việc mua và bán cổ phiếu trở nên vô cùng dễ dàng. | Tính thanh khoản trên thị trường hàng hóa thường thấp, ngoại trừ một số mặt hàng phổ biến như vàng và dầu thô. |
Công cụ | Cổ phiếu, Hợp đồng tương lai và cả Quyền chọn. | Hàng hóa thực, hợp đồng tương lai và cả quyền chọn. |
Yêu cầu ký quỹ | Thấp hơn | Cao hơn |
Thương mại | Giao dịch ngắn hạn và đầu tư dài hạn. | Hợp đồng tương lai và hợp đồng quyền chọn sẽ hết hạn vào ngày cụ thể. |
Giờ giao dịch | Thứ 2-thứ 6 9:00 sáng - 3:00 chiều | Thứ 2-thứ 6 7:00 sáng - 19:45 chiều; 20:00 tối – 1:20 ngày hôm sau |
Kích thước lô | Cổ phiếu không giao dịch theo lô . | Hàng hóa chỉ giao dịch theo lô. |
Sàn giao dịch | HOSE, HNX, Upcom | MXV |
Những người tham gia | Các nhà đầu tư, công ty quỹ, cả các nhà đầu cơ. | Các nhà sản xuất, sản xuất, kinh doanh, buôn bán và cả những nhà đầu cơ. |
Đầu tư hàng hóa và đầu tư chứng khoán: những lưu ý quan trọng
Đầu tư vào thị trường chứng khoán và đầu tư hàng hóa đều có những thách thức riêng. Vì vậy, bạn nên cân nhắc những điều sau trước khi đầu tư:
- Lãi suất: Lãi suất ảnh hưởng đến cổ phiếu và toàn bộ thị trường chứng khoán. Sự biến động lãi suất cũng tác động đến giá hàng hóa khi chi phí lưu kho thay đổi.
- Giá cả: Giá cổ phiếu phụ thuộc vào kết quả hoạt động của công ty, báo cáo hàng quý, nửa năm và hàng năm, cũng như cổ tức và các yếu tố kinh tế vĩ mô như lạm phát và lãi suất. Ngược lại, nhà đầu tư hàng hóa phân tích cung và cầu để nắm bắt tâm lý thị trường.
- Mức độ chấp nhận rủi ro: Thị trường chứng khoán mang nhiều rủi ro nhưng ít hơn so với thị trường hàng hóa. Đầu tư cổ phiếu thường có tính dài hạn hơn. Vì vậy, hãy hiểu rõ mức độ rủi ro của mình và chọn thị trường phù hợp với nhu cầu đầu tư.
- Mục tiêu đầu tư: Thị trường chứng khoán phù hợp với cả mục tiêu ngắn hạn và dài hạn, trong khi thị trường hàng hóa phù hợp hơn với mục tiêu ngắn hạn.
Kết luận
Bây giờ bạn đã hiểu về sự khác biệt giữa đầu tư chứng khoán và đầu tư hàng hóa, hãy tiếp tục tìm hiểu và thử đầu tư. Mặc dù vẫn còn e ngại do mức độ quan tâm đến phái sinh hàng hóa chưa cao bằng các kênh đầu tư tài chính truyền thống, đầu tư hàng hóa là một kênh mới mẻ tại Việt Nam với chỉ 4 năm hoạt động. Giá hàng hóa thường biến động đột ngột và trong thời gian ngắn, nên hãy cân nhắc kỹ trước khi quyết định đầu tư.