Nên lựa chọn tiêm vắc xin phòng sởi đơn hay vắc xin 3 trong 1?

1. Nên tiêm vắc xin phòng sởi đơn hay vắc xin kết hợp? 

Bệnh sởi được gây ra bởi virus lây qua đường hô hấp, thường xuất hiện ở trẻ em dưới 5 tuổi và người chưa được tiêm phòng hoặc đã tiêm phòng chưa đầy đủ. Sởi thường xuất hiện với các triệu chứng như sốt, viêm kết mạc, phát ban và viêm đường hô hấp.

Nếu không được điều trị kịp thời, sởi có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm não, viêm phổi, viêm loét giác mạc gây mù lòa, viêm tai giữa, tiêu chảy, viêm loét hoặc thậm chí là tử vong. Bệnh rất nguy hiểm đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ do hệ thống miễn dịch của trẻ còn yếu, dễ gặp phải các biến chứng.

Mang thai mắc sởi có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho thai nhi như đẻ non, dị tật, hoặc sảy thai.

Để phòng tránh bệnh sởi hiệu quả nhất, việc tiêm phòng vắc xin là cách tốt nhất và an toàn nhất.

Việc tiêm lại vắc xin phòng sởi cho trẻ là cần thiết để duy trì khả năng miễn dịch.

Cả hai loại vắc xin phòng sởi đều có hiệu quả cao và an toàn nếu tiêm đúng cách và đúng liều lượng.

Mỗi loại vắc xin được khuyến nghị và tiêm cho đối tượng phù hợp tùy vào tình hình khác nhau như sau:

WHO khuyến cáo tiêm vắc xin sởi đơn cho trẻ 9 tháng tuổi ở các khu vực có dịch bệnh. Ở những nơi ít dịch hơn, nên tiêm vắc xin kết hợp khi trẻ 12 tháng tuổi. Ở Việt Nam, vắc xin sởi đơn MVVAC có thể tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi, mang lại hiệu quả miễn dịch 85% khi trẻ 9 tháng tuổi và 95% khi trẻ 12 tháng tuổi.

Tiêm phòng sởi là một phần của Chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia

Vì vậy, phụ huynh có thể lựa chọn tiêm vắc xin sởi đơn hoặc kết hợp tùy thuộc vào tình hình dịch bệnh và độ tuổi của trẻ.

2. Khi nào nên tiêm vắc xin sởi đơn?

Vắc xin này được đưa vào Chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia, do đó nên tuân thủ lịch tiêm của Bộ Y tế.

- Đối với tiêm chủng thường xuyên: Trẻ nên được tiêm mũi đầu tiên khi 9 tháng tuổi, sau đó tiêm nhắc lại vắc xin bạch hầu, uốn ván, ho gà, sởi - rubella (MR) khi trẻ 18 tháng tuổi.

- Đối với tiêm chủng chiến dịch: Phải tiêm cho tất cả đối tượng trong phạm vi chiến dịch, và giữ khoảng cách ít nhất 1 tháng giữa 2 lần tiêm.

Nếu bỏ lỡ lịch tiêm trong Chương trình, phụ huynh có thể chọn tiêm vắc xin phối hợp sởi - quai bị - rubella (MMR) thay vì vắc xin sởi đơn MR tại các cơ sở tiêm chủng dịch vụ. Đây là vắc xin 3 trong 1, có hiệu quả cao trong việc phòng ngừa 3 bệnh truyền nhiễm phổ biến.

Dù tiêm vắc xin 3 trong 1 MMR, việc đảm bảo tiêm đầy đủ theo lịch và kết hợp với các loại vắc xin khác trong Chương trình tiêm chủng mở rộng là rất quan trọng.

3. Hiểu biết về các tác dụng phụ của vắc xin phòng sởi đơn

Vắc xin phòng sởi đơn và kết hợp được xem xét là an toàn, ít tác dụng phụ đối với trẻ. Tuy nhiên, sau khi tiêm, một số biểu hiện phổ biến bao gồm sưng, đỏ, nóng, đau tại vị trí tiêm, sốt, và phát ban. Sốt sau tiêm thường xảy ra ở khoảng 5 - 15% trẻ tiêm, trong khi phát ban thường xảy ra ở khoảng 2% trẻ tiêm. May mắn là, hầu hết các trường hợp này sẽ tự giảm sau 1 - 2 ngày mà không cần sử dụng thuốc điều trị.

Trẻ có thể gặp phải tình trạng sốt sau khi tiêm vắc xin.

Rất ít trẻ sau khi tiêm vắc xin sởi gặp phản ứng dị ứng hoặc sốc phản vệ. Để giảm thiểu tác dụng phụ này, phụ huynh cần chờ ít nhất 30 phút tại cơ sở tiêm chủng và theo dõi trẻ trong vòng 24 - 48 giờ sau tiêm.

Nếu trẻ có biểu hiện bất thường như sốt cao, không phản ứng với thuốc, hay có dấu hiệu của sốc, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức.

Đối với trẻ sơ sinh và nhỏ, sau khi tiêm vắc xin phòng sởi có thể gặp phải sốt nhẹ hoặc sốt cao, cùng với các triệu chứng như quấy khóc, khó ngủ, và ói sau bú. Nếu trẻ sốt cao, có thể sử dụng thuốc hạ sốt sau khi tham khảo ý kiến của bác sĩ. Để giảm thiểu cảm giác không thoải mái sau tiêm, phụ huynh nên:

- Đảm bảo trẻ mặc quần áo thoải mái, tránh làm tăng thân nhiệt.

- Cho trẻ uống đủ nước hoặc bú nhiều hơn.

Sử dụng Paracetamol,… để giảm sốt nếu nhiệt độ cơ thể cao hơn 38,5 độ C.

Cần theo dõi trẻ sau khi tiêm để nhận biết có bị phản ứng dị ứng sau tiêm không

Trên đây là một số thông tin về việc tiêm vắc xin phòng sởi cho trẻ. Cha mẹ cần đảm bảo đưa trẻ đi tiêm đúng hẹn, đủ số lượng mũi theo lịch tiêm chủng mở rộng.