Buzz
Nền võ cổ truyền Việt Nam đề cập đến các hệ phái võ thuật đã được lưu truyền qua nhiều thế hệ trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Những hệ phái này được người Việt sáng tạo và phát triển, tạo nên kho tàng phong phú gồm các đòn thế, bài quyền, binh khí và kỹ thuật chiến đấu đặc trưng. Nhờ vào những kỹ thuật võ thuật này, người Việt đã xây dựng, mở rộng và bảo vệ đất nước qua các thời kỳ. Hiện tại, võ cổ truyền Việt Nam được quản lý và đại diện bởi Liên đoàn Võ thuật Cổ truyền Việt Nam.
Diễn biến lịch sử
Trong thời kỳ Pháp thuộc, các hệ phái võ cổ truyền Việt Nam bị thực dân Pháp cấm vì những người lãnh đạo phong trào kháng chiến chống Pháp đều là cao thủ võ thuật. Đến năm 1925, võ cổ truyền Việt Nam được phục hồi cùng với sự du nhập của các môn võ từ nước ngoài như Quyền Anh, Thiếu Lâm, và Nhu đạo.
Từ năm 1964, tại miền Nam Việt Nam, võ thuật Việt Nam được quản lý bởi Tổng cuộc Quyền thuật Việt Nam. Đến năm 1969, Tổng hội Võ sư Nghiên cứu và Phổ biến Võ học Việt Nam được thành lập, gọi tắt là Tổng hội Võ học Việt Nam. Trong giai đoạn này, ba võ sư nổi bật là Trương Thanh Đăng, Quách Văn Kế, và Vũ Bá Oai (được gọi là 'Tam Nguyệt') đã đóng góp lớn vào việc phục hồi và phát triển võ thuật Việt Nam.
Bốn võ sư khác cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đào tạo võ sĩ, bao gồm Hồ Văn Lành, Trần Xil, Xuân Bình và Lý Huỳnh. Họ đã được Tổng Nha Thanh Niên vinh danh với bằng khen về các thành tích nổi bật. Bốn võ sư này được gọi là 'Tứ Tú' (bốn ngôi sao sáng), kế thừa các danh hiệu 'Tam Nhựt' (ba mặt trời) và 'Tam Nguyệt' (ba mặt trăng) trong việc gìn giữ và phát huy võ thuật Việt Nam.
Sau ngày 30 tháng 4 năm 1975, do tình hình an ninh bất ổn, võ thuật Việt Nam tạm ngừng phát triển. Tuy nhiên, năm 1979, khi quân đội Trung Quốc và Khmer Đỏ xâm lược Việt Nam, Nhà nước đã khôi phục các hoạt động võ thuật, bao gồm võ cổ truyền, nhằm tập hợp thanh niên để chuẩn bị bảo vệ Tổ quốc. Phong trào võ thuật, bao gồm Võ cổ truyền, bắt đầu được hồi sinh. Sau đó, các Liên đoàn võ thuật được thành lập, trong đó có Liên đoàn Võ thuật Cổ truyền Việt Nam vào năm 1991.
Vovinam (Võ Việt Nam) là một nhánh phát triển mạnh mẽ của võ cổ truyền. Kể từ năm 2007, Liên đoàn Võ thuật Vovinam Việt Nam đã mở rộng quảng bá võ cổ truyền ra toàn thế giới, tổ chức Giải vô địch Vovinam thế giới lần đầu tiên và nhiều giải đấu khu vực. Liên đoàn cũng đã vận động thành lập các Liên đoàn võ thuật Vovinam tại châu Âu, châu Phi, châu Á và Đông Nam Á.
Những đặc điểm nổi bật
Võ thuật cổ truyền Việt Nam có những đặc điểm chính như sau:
- Thường được sử dụng trong các trận chiến, phòng thủ chống xâm lược, chinh phục thiên nhiên hoang dã, bảo vệ và săn bắn động vật hoang dã như hổ và lợn rừng, cũng như bảo vệ các khu vực cư trú khỏi kẻ xâm nhập và cướp bóc.
- Phù hợp với nhiều loại địa hình khác nhau.
- Thực dụng và linh hoạt.
- Đề cao việc dùng tấn công để phòng thủ, và sử dụng sự mềm dẻo để khắc chế sức mạnh.
- Các bài quyền thường đi kèm với những bài thơ hoặc phú để giới thiệu và mô tả.
Các hệ phái võ cổ truyền Việt Nam
Khu vực phía Bắc
- Phật Môn Quyền ở Nam Thiên
- Đạo Thiên Môn
- Nhất Nam (võ Hét)
- Võ vật Liễu Đôi
- Thăng Long Võ đạo
- Nam Hồng Sơn
- Thanh Phong Võ Đạo
- Bắc Việt Võ
- Bình Định gia
- Đông Đô phái hay Đông Đô Việt Võ Quyền
- Hoa Quyền
- Vũ Long Quyền
Miền Trung
- Thiếu Lâm Nam Sơn
- Tây Sơn võ đạo
- Bình Thái đạo
- Võ kinh Vạn An
- Bạch Hổ võ phái
- Thiếu Sơn Phật Gia
- Huỳnh Huynh Đệ
- Kim Kê Tây Sơn Nhạn
- Thiếu Lâm Đại Tâm
- Tứ Phụng
- Tấn Gia Quyền
- Hổ Quyền phái
- Hầu Quyền phái
Miền Nam
- Tân Khánh Bà Trà
- Thiếu Lâm Phật Gia Quyền
- Bình Định Sa Long Cương
- Trúc Lâm Thái Hư
- Việt Đạo Quán
- Tây Sơn Bình Định
- Hóa Quyền Đạo
- Hắc Long phái
- Nội Gia Quyền
- Hồng Mi Đạo Nhơn
- Trung Sơn võ đạo
- Tây Sơn Nhạn
- Thiếu Lâm Long Phi
- Thiếu Lâm Bằng Long Hải
- Thiếu Lâm Hắc Hổ Môn
- Thiếu Lâm Bắc phái
- Thiếu Lâm Nam phái
- Thiếu Lâm Nững Xị (Long Hổ Hội)
- Thiếu Lâm Lê Gia Quyền
- Thiếu Lâm Tam Thái
- Thiếu Lâm Tiều Châu
Hải ngoại
- Thanh Long Võ Đạo
- Sơn Long Quyền Thuật
- Văn Võ Đạo
- Nam Hổ Quyền
- Hoa Long Võ Đạo
- Thiếu Hổ
- Thủy Pháp
- Minh Long Tây Sơn Võ Đạo
Mới thành lập
Các võ phái cổ truyền mới được thành lập gần đây:
- Thiếu Lâm Tây Sơn (1962)
- Bích Quang Môn (1963)
- Thanh Long Võ Đạo (1970)
- Hồng Trần Bình Định (1992)
- Linh Quyền Đạo (2000)
- Tây Sơn - Ngọc Điệp
- Uy Long Môn (2009)
- Phật Quang Quyền (2014)
