Buzz
1. Nốt ruồi xuất phát từ đâu?
1.1. Đặc điểm của nốt ruồi là gì?
Nốt ruồi là kết quả của sự phát triển quá mức của tế bào sắc tố tại một vị trí cụ thể trên da. Chúng có thể là các đốm màu nâu, đỏ hoặc đen, xuất hiện tự nhiên hoặc sau khi sinh. Nói chung, nốt ruồi có thể được phân thành các nhóm khác nhau:
Điểm khác biệt giữa nốt ruồi lành và ác tính
- Nốt ruồi lành thường phẳng, không nhô lên và cùng màu với da.
- Nốt ruồi ác tính thường dày hơn và nhô lên cao hơn so với bề mặt da.
- Phần trung tâm của nốt ruồi ác tính thường cao hơn bề mặt da và xung quanh là vùng da có màu đồng nhất.
1.2. Quá trình phát triển của nốt ruồi
Hầu hết nốt ruồi trên da là bình thường, tuy nhiên có một số nốt ruồi là dấu hiệu của bệnh ung thư hắc tố tế bào da và thường xuất hiện sau khi sinh. Mặc dù chỉ chiếm khoảng 1% trong tổng số các loại ung thư da, nhưng hầu hết các trường hợp tử vong do ung thư da đều bắt nguồn từ đây.
Ban đầu, ung thư hắc tố có thể giống một nốt ruồi lành và không nguy hại nhưng theo thời gian, nó sẽ thay đổi cấu trúc và kích thước. Nguy cơ mắc bệnh cao ở những người có nhiều nốt ruồi, đặc biệt là khi có hơn 100 nốt ruồi trên cơ thể.
Các dấu hiệu cảnh báo về sự tiến triển thành ung thư của nốt ruồi bao gồm:
- Sự không đối xứng.
- Ran cận của nốt ruồi khó phân biệt.
- Gây nghi ngờ về màu sắc.
- Vượt quá kích thước 6mm.
- Nốt ruồi phát triển theo hướng thay đổi kích thước, hình dạng và màu sắc.
Có những nốt ruồi có kích thước lớn hơn so với trung bình và không đồng đều về hình dạng. Loại nốt ruồi này thường không đồng đều về màu sắc, với phần trung tâm thường đậm màu hơn phần viền. Loại nốt ruồi này có nguy cơ phát triển thành nốt ruồi ác tính cao hơn so với bình thường. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng người có hơn 10 nốt ruồi kiểu này có nguy cơ phát triển thành nốt ruồi ác tính cao gấp 12 lần so với người bình thường. Vì vậy, khi phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào bất thường trên nốt ruồi, cần phải tham khảo ý kiến của bác sĩ da liễu để đánh giá nguy cơ ung thư da.
Để loại bỏ nốt ruồi một cách an toàn và hiệu quả, cần phải được kiểm tra và tư vấn bởi bác sĩ da liễu
Để tránh nguy cơ mắc phải nốt ruồi ác tính, cần phải đặc biệt chú ý đến vùng da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời. Ngoài ra, các biện pháp sau cũng sẽ giúp giảm thiểu sự xuất hiện của nốt ruồi:
- Tránh ra ngoài vào khung giờ từ 8 giờ sáng đến 4 giờ chiều.
- Sử dụng kem chống nắng rộng rãi trên toàn bộ bề mặt da, với chỉ số SPF ít nhất là 30+.
- Khi ra ngoài, cần bảo vệ da cẩn thận bằng quần áo chống nắng, kính râm, mũ/nón rộng,...
1.3. Nốt ruồi hình thành do đâu?
Nốt ruồi hình thành do sự tăng sắc tố trên da khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời thường xuyên. Một số nốt ruồi là bẩm sinh, hình thành từ giai đoạn thai nghén hoặc lúc sơ sinh, nhưng ban đầu chỉ là những chấm nhỏ rồi tăng kích thước và thay đổi màu sắc. Vì vậy, bất kể cách nào để loại bỏ nốt ruồi, cũng cần phải loại bỏ sắc tố trên da.
2. Các phương pháp tẩy nốt ruồi bằng y tế
2.1. Lý do tại sao cần phải tẩy nốt ruồi?
Đa số trường hợp muốn loại bỏ nốt ruồi xuất phát từ nhu cầu cá nhân vì nốt ruồi xuất hiện ở những vị trí không mong muốn có thể ảnh hưởng đến phong thủy, thẩm mỹ,... Ngoài ra, cũng có trường hợp được bác sĩ chỉ định loại bỏ nốt ruồi để điều trị khi xác định có nguy cơ phát triển ác tính.
2.2. Các phương pháp loại bỏ nốt ruồi đang được thực hiện tại các cơ sở y tế hiện nay
Các phương pháp loại bỏ nốt ruồi đang được áp dụng ở hầu hết các cơ sở y tế hiện nay bao gồm:
- Sử dụng tia laser: giúp mô của nốt ruồi nhanh chóng bị “bốc hơi” đồng thời loại bỏ tế bào sắc tố ở lớp biểu bì và tiêu diệt sắc tố sâu ở lớp dưới da.
Loại bỏ nốt ruồi bằng laser được nhiều người lựa chọn vì độ an toàn cao
- Đốt điện: sử dụng dòng điện để phá hủy mô nốt ruồi, nhưng cũng có thể gây tổn thương cho da xung quanh.
- Sử dụng hóa chất: chỉ áp dụng cho nốt ruồi lành tính nhỏ và nông. Tuy nhiên, việc sử dụng hóa chất có thể gây sẹo lồi hoặc lõm do khả năng ăn mòn cao. Ngoài ra, phương pháp này cũng có thể gây bỏng da.
- Phẫu thuật nhỏ: phù hợp với nốt ruồi nổi lên cao trên da, có kích thước lớn và màu sắc sậm. Trước khi phẫu thuật, bác sĩ sẽ kiểm tra xem nốt ruồi có ác tính không. Tùy thuộc vào kích thước, tình trạng và vị trí của nốt ruồi mà sâu độ của vết cắt sẽ thay đổi.
3. Những điều cần nhớ sau khi loại bỏ nốt ruồi
Dù áp dụng phương pháp loại bỏ nốt ruồi nào ở trên, việc chăm sóc da sau quá trình điều trị cũng cần phải thận trọng vì nếu không chăm sóc đúng cách có thể dễ gây nhiễm trùng hoặc tạo ra biến chứng sẹo lồi/lõm,...
- Vệ sinh khu vực da đã loại bỏ nốt ruồi: chỉ nên sử dụng nước muối sinh lý hoặc betadin để rửa khi thay băng. Tuyệt đối không sử dụng oxy già vì nó có thể ảnh hưởng xấu đến tốc độ lành của vết thương.
- Chỉ sử dụng thuốc bôi sau khi vết thương do loại bỏ nốt ruồi đã lành và phải được chỉ định bởi bác sĩ.
- Cần phải thận trọng trong chế độ dinh dưỡng để tránh những thực phẩm có thể làm tăng khả năng hình thành sẹo lồi và nguy cơ kích ứng da gây ngứa ở vết thương đã được điều trị.
- Tránh gãi hoặc cọ mạnh vào vết thương.
- Tránh tiếp xúc vết thương với mỹ phẩm và ánh nắng mặt trời càng ít càng tốt cho đến khi hoàn toàn lành.
