Hiện vẫn có rất nhiều người lẫn lộn giữa “college” và “university”. Sự nhầm lẫn này gây khó khăn cho việc lựa chọn trường học.
Hiện nay, nhiều người vẫn hiểu lầm rằng “university” dịch là “đại học”, còn “college” dịch là “cao đẳng” - tương đương với hệ đào tạo cao đẳng tại Việt Nam, thấp hơn bằng đại học. Đây là một hiểu lầm nguy hại thường gặp ở các bạn trẻ mới tìm hiểu về du học.
Anh Bảo Nguyễn, nhân viên quản lý chương trình hậu cử nhân (MA và PhD) của một trường đại học tại Canada với 20 năm kinh nghiệm, cũng là tác giả nhiều bài viết được phụ huynh yêu thích về du học Canada - Toronto, đã giải thích chi tiết một số khái niệm về đại học, cao đẳng... Việc phân biệt rõ ràng các khái niệm này sẽ giúp bạn chọn trường học phù hợp nhất.

University và Institute
University và Institute
Chúng ta ai cũng biết “university” trong tiếng Anh có nghĩa là “đại học”. Các trường đại học ở Việt Nam thường tự gọi mình là “university” trong các tài liệu tiếng Anh. Tuy nhiên, điều này chỉ đúng một nửa. Trong văn hóa quốc tế, từ “University” thường mang ý nghĩa rộng hơn, bao gồm nhiều hơn chỉ là đại học.
Nếu dịch từ tiếng Anh sang tiếng Việt đúng nghĩa, “university” có nghĩa là đại học tổng hợp, một trường học đào tạo nhiều ngành nghề khác nhau như Y, Dược, Khoa học Công nghệ, Hàng không, Thương mại, Ngân hàng, Giáo dục, Văn hóa, Nghệ thuật, Ngôn ngữ, Chính trị...
Thuật ngữ đại học tổng hợp đã tồn tại từ lâu trong ngôn ngữ Việt Nam nhưng dần mất đi theo thời gian. Ở TP.HCM và Hà Nội cũng từng có các trường đại học tổng hợp nhưng chúng chỉ hoạt động ở mức độ cơ bản, chỉ đào tạo một số ngành khoa học như Toán, Lý, Hoá, Sinh, Văn, Sử, Địa. Đây không phải là một trường đại học theo chuẩn quốc tế.
Trong tiếng Anh, Pháp, Đức, Nga... người ta còn gọi đại học bằng một từ rất chính xác là Institute. Từ này ám chỉ đến một trường đào tạo chuyên môn trong một hoặc một số lĩnh vực chuyên môn nhất định như Đại học Sư phạm; Đại học Nông Lâm; Đại học Bách khoa; Đại học Khoa học xã hội và nhân văn; Đại học Ngoại ngữ... Đó là sự khác biệt cơ bản giữa university và institute.
Trong ngôn ngữ quốc tế, polytechnic institute thường được sử dụng để gọi các trường đại học (hoặc cao đẳng) đào tạo các chuyên ngành kỹ thuật. Poly nghĩa là nhiều thứ khác nhau, còn technic là kỹ thuật.
College
Nhiều người thường dịch từ “college” sang “cao đẳng”. Điều này đúng, nhưng vẫn chưa đủ. Trong tiếng Anh, “college” có nhiều ý nghĩa khác nhau. Người Mỹ sử dụng “college” để chỉ đại học. “Go to college” cũng nghĩa là “go to university”. Ở Anh, có trường đại học nổi tiếng tên là University College of London.
Ở Canada, “college” thường ám chỉ các trường dạy nghề, thời gian học từ vài tuần đến 3 năm. Mọi ngành nghề từ làm nail, cắt tóc, xăm hình đến điều chỉnh phóng xạ, chụp X-quang, kỹ sư điện, xây dựng, lập trình... đều có thể học tại college. Cả người đã tốt nghiệp đại học hoặc chưa tốt nghiệp trung học đều được chấp nhận vào học tại college.
Trong hệ thống đại học của Mỹ và Canada, có nhiều trường college, nhưng chúng không phải là các trường độc lập mà là các đơn vị quản lý riêng biệt của các đại học. Chúng có thể là các bộ phận quản lý cơ sở vật chất, hoặc là các khoa, ban trong trường như College of Law (Khoa Luật); College of Social Work (Khoa Công tác Xã hội). College cũng có thể là một tổ chức hội đồng, ví dụ như College of Physicians (Hội đồng Y khoa); College of Teachers (Hội đồng Giáo chức).
Ngoài những thuật ngữ trên, cụm từ 'school' cũng thường ám chỉ đến đại học. Ví dụ: Law School (Đại học Luật); Medical School (Đại học Y); School of Architecture (Đại học Kiến trúc). Trong một đại học có thể có nhiều trường (schools) khác nhau, và khi đó, các trường đó thường là các khoa (departments) hoặc các tổng khoa (faculties).
Khi đi du học ở nước ngoài, sinh viên Việt Nam thường nghe đến cụm từ 'School of Graduate Studies' hay 'Graduate School' - nơi đào tạo cấp cao học (Master) và tiến sĩ (PhD). Sinh viên học ở cấp độ này thường phải tốt nghiệp cấp cử nhân trước. Hệ thống đào tạo trong đại học thường chia thành 2 cấp bậc:
1/ Cử nhân (Undergraduate): Các chương trình đào tạo kéo dài 4 năm và cấp bằng cử nhân (Bachelor).
2/ Cao học (Graduate): Các chương trình cao học (Master) kéo dài từ 1 đến 3 năm và tiến sĩ (PhD) kéo dài từ 4 đến 6 năm.
Tóm lại, university là đơn vị giáo dục cao nhất và lớn nhất. Một university có thể bao gồm nhiều viện, college, trường, khoa, phòng ban, trung tâm... Trong các nước nói tiếng Anh, không có quy tắc cụ thể nào bắt buộc định danh một trường đại học là viện, college hay university, mà người ta hiểu tự nhiên dựa trên ngữ cảnh cụ thể.