Nếu không có 'gió Đông', liệu Tào Tháo có thất bại đau lòng trong trận Xích Bích?

Vào năm 208, quân đội của ba vị lãnh đạo Tam Quốc - Tào Tháo, Lưu Bị, và Tôn Quyền đã giao tranh một cuộc chiến 'địa chấn' tại Xích Bích.

Trận đấu này đã đặt nền móng cho việc hình thành thế 'chân vạc' của ba anh hùng thời kỳ đó. Nhiều người cho rằng chiến thuật sử dụng hỏa công của liên minh Tôn - Lưu để đốt cháy hải quân của Tào Tháo phụ thuộc vào yếu tố quyết định là 'gió Đông' - đó là quân đội Tôn - Lưu đã tận dụng hướng gió thuận lợi để đánh bại quân của Tào.

Nhưng liệu có thực sự nếu không có 'gió Đông', liên minh này sẽ bất lực trước quân đội lớn hơn nhiều lần của Tào Tháo?

Chiến thuật hỏa công của Chu Du đã trở nên rất nổi tiếng

Về mặt chiến thuật, với lực lượng ít hơn nhiều so với Tào Tháo, liên minh của Tôn Quyền - Lưu Bị không thể đối đầu trực diện với đối phương. Khi quyết định tự mình đối mặt với Tào Tháo, Tôn Quyền đã bổ nhiệm Chu Du làm Đô Đốc chỉ huy toàn quân, còn Trình Phổ là phó Đô Đốc.

Với khoảng ba nghìn quân, quân Ngô đã đóng quân ở Phản Khẩu cùng với quân của Lưu Bị, trong khi năm nghìn quân tiến đến Xích Bích để đối đầu với kẻ thù. Vào tháng 11 năm 208, cả hai phe đã có mặt ở Xích Bích, quân đội của Tào Tháo chủ yếu là lính từ phương Bắc không thích thủy chiến và thậm chí có nhiều người còn say sóng.

Tào Tháo đã nối các chiến thuyền với nhau bằng xiềng sắt để tạo ra những khu vực chiến thuyền rộng lớn nhằm khắc phục tình trạng này và đây là điểm yếu chí tử nếu bị đối phương dùng hỏa công tiến đánh.

Chu Du đã đề ra kế hoạch dùng hỏa công để đánh vào trại quân của Tào Tháo. Ban đầu, tướng Hoàng Caí đã sử dụng mưu đồ giả vờ gửi thư đầu hàng Tào Tháo, sau đó khi đội chiến thuyền của Hoàng Caí đến gần trại quân của Tào thì dùng lửa tấn công, mở đầu cho cuộc đột kích của quân Ngô.

Mọi thứ đã diễn ra đúng như kế hoạch, quân Tào vì dùng xiềng sắt nối các thuyền cho vững chắc nên khi bị bắt lửa đã khiến hỏa lan nhanh sang trại quân. Sau đó, liên quân của Tôn Lưu đổ bộ lên bờ, tiêu diệt quân Tào đang tháo chạy trong hỗn loạn.

Lúc đó, một trong những nguyên nhân làm lửa lan nhanh và khó bị dập tắt là do ở khu vực diễn ra trận đánh là mùa khô và vào ngày quân Tôn - Lưu tiến đánh hỏa công đang trong thời gian có gió Đông Nam (thường được gọi là 'gió Đông'), quân Tào bị ngược gió nên phải chịu sự huỷ diệt bởi 'kẻ lửa'.

Sau này, các tiểu thuyết hoặc sử liệu cũng nói về tầm quan trọng, thậm chí thần thánh hóa vai trò của 'gió Đông' như trong 'Tam Quốc diễn nghĩa'.

Đỗ Mục, nhà thơ nổi tiếng thơ Đường, đã trong một lần đi qua Xích Bích, ghi lại sức mạnh của gió Đông trong một câu thơ: 'Đông Phong Bất Dư Chu Lang Tiện - Đồng Tước Xuân Thâm Nhị Tỏa Kiều'. Nếu không có gió Đông, Chu Lang (Chính Lạng) (ám chỉ Chu Du) sẽ không thể tạo ra những chiến công lớn.

Thực tế, gió Đông chỉ là một phần của sức mạnh của liên quân Tôn - Lưu. Ngoài ra, còn các yếu tố khác khiến nhiều nhà sử học tin rằng ngay cả khi không có 'gió Đông', quân Tào vẫn sẽ gặp thất bại.

Những khó khăn gần như không thể vượt qua của Tào Tháo

Quân Tào bị thương tổn bao nhiêu linh hồn là một con số không thể xác định chính xác, vì nhiều nguồn sử liệu ghi khác nhau.

Trong 'Tam Quốc chí' phần 'Ngụy Thư - Quách gia truyện', ghi lại rằng quân Tào bị thương hơn một nửa. Và cũng nêu ra rằng nhiều binh lính trong quân Tào bị mắc các loại bệnh dịch khó chữa. Do đó, Tào Tháo phải đốt một số chiến thuyền để tránh lây lan (người xưa tin rằng việc thiêu xác những người bị bệnh truyền nhiễm và những nơi họ tiếp xúc nhiều là phương pháp để cách ly).

Chi tiết còn ghi rõ như sau: 'Thái Tổ (tức chỉ Tào Tháo, ngay khi còn ở Kinh Châu, đứng trên cao nhìn xuống trai thủy quân thấy bệnh tình lan rộng, thuyền bị thiêu mà than rằng 'quân tình ngoài các doanh trại tang thương, không ngờ đến mức thế này'.

Trong 'Tam Quốc chí', phần 'Chu Du truyện' và 'Giang Biểu truyện' cũng ghi nhận 'lính Tào Tháo trong trận Xích Bích bị bệnh nhiều, nhiều thuyền bị thiêu hoặc vài chiếc đơn lẻ chở binh lính bị bệnh tự động rút lui, bị quân của Chu Du bắt giữ'.

Do đó, quân Tào Tháo cũng phải thiêu thuyền trước khi bắt đầu trận chiến.

Chu Du cũng đã phân tích 5 điểm yếu của Tào Tháo khi ông quyết định đấu ở phía Nam.

Đầu tiên, đa số lính của Tào Tháo từ phương Bắc chỉ giỏi cưỡi ngựa giao tranh trên đồng bằng chứ không biết thập thủy.

Thực tế Tào Tháo cũng nhận thứ yếu điểm này, nhưng hy vọng lính vừa đầu hàng ở Kinh Châu (gần Xích Bích) có thể đề phòng được yếu điểm này, và ông ta cũng đã khắc phục bằng cách nối các chiến thuyền lại với nhau.

Thứ hai, việc di chuyển lực lượng lớn từ phương Bắc xuống Nam là một thử thách lớn. Họ không quen đi qua động qua ngọt, xa xôi, dẫn đến sự giảm sức khỏe và tinh thần.

Thứ ba, khi hành quân vào mùa đông, quân Tào gặp vấn đề với lương thực khi cây cỏ béo uống khiến ngựa chiến thiếu thức ăn. Bệnh dịch cũng ảnh hưởng không chỉ đến người mà còn đến ngựa.

Thứ tư, mặc dù Tào Tháo kiểm soát được miền Bắc, nhưng vườn Tây Lương còn có những đối thủ như Mã Siêu và Hàn Toại, luôn tiến sẵn tấn công từ phía sau.

Thứ năm, quân đội của Tào Tháo đã gia nhập nhiều thành phần mới từ Kinh Châu do Lưu Biểu đề cử. Nhưng tinh thần chiến đấu của họ không cung cấp.

Theo các ghi chép lịch sử, quân Tào có khoảng 24 vạn quân, trong đó có 16 vạn từ Thanh Châu và 8 vạn là lính thủy chiến mới từ Kinh Châu.

Có thể thấy, quân Tào đã có dấu hiệu thua trận ngay cả khi chưa vào cuộc. Yếu tố 'gió Đông' khiến thất bại này đến nhanh và đáng sợ hơn. Trường hợp không có yếu tố này, quân Tào tuy đông nhưng khó tiến sau để duy trì một cuộc tiến công lâu dài bởi dịch bệnh và vấn đề nội bộ.

Nhà sử học Lã Tư Miễn từng ủng hộ việc Tào Tháo có thể dễ dàng thua trận. Trong cuốn sách “Tam Quốc Sử Thoại” của ông, ông nhận định rằng: “Trận chiến Xích Bích, trên phương diện quân sự mà nói, Tào Tháo sẽ thất bại, thậm chí không cần xem xét nhiều thêm nữa”.

Trong cuốn “Bác Dịch Tam Quốc” (một cuốn sách phân tích Tam Quốc qua cách chơi cờ vây) của Triệu Dũng, xuất bản năm 2009, Tôn Quyền được nghiên cứu làm rất bạn luận.

Khi Tôn Quyền phải đối mặt với đối thủ lớn hơn nhiều lần là quân đội của Tào Tháo, anh ấy có ba lựa chọn: đầu hàng Tào Tháo, tự chiến với Tào Tháo, hoặc liên minh với Lưu Bị chống lại Tào Tháo. Vì vậy, việc liên minh với Lưu Bị để đối đầu với Tào Tháo không phải là quyết định khá khó khăn.

Tham Khảo: LISHIQW.COM, 52SHIJING.COM, KKNEWS.CC