Buzz
Ngã ba Đồng Lộc trên đường Hồ Chí Minh (Hà Tĩnh) là biểu tượng của ý chí sắt đá và lòng hy sinh cao quý của 10 cô gái và toàn bộ Thanh niên xung phong trong cuộc chiến chống Mỹ, cứu nước, quyết tâm bảo vệ con đường quan trọng. Ngày nay, khi chiến tranh đã trôi qua, Ngã ba Đồng Lộc thắm thiết với màu xanh của cỏ, nhưng câu chuyện kiên cường vẫn hiện hữu trong lòng mỗi du khách bước chân đến đây.
Huyền thoại 10 cô gái Ngã Ba Đồng Lộc
Chấn thương hồi sinh anh hùng
Ngã ba Đồng Lộc nằm bên trong một thung lũng hình tam giác, hai bên là những đồi núi trọc, giữa là con đường độc đáo, là điểm giao nhau của Quốc lộ 15A và tỉnh lộ 2 thuộc xã Đồng Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh. Và lịch sử Ngã ba Đồng Lộc vẫn mãi truyền bá qua thời gian.
Trong những năm chiến tranh chống Mỹ, mọi lối đi từ Bắc xuống Nam đều phải đi qua nơi đây. Ngã ba Đồng Lộc với diện tích khoảng 50ha nằm gọn trong một thung lũng hình tam giác, hai bên là những đồi núi trọc, giữa là con đường độc đáo. Với địa hình như vậy, bom đạn địch khi rơi xuống đã làm đất đá lăn xuống đường, làm chậm quá trình giao thông.
10 cô gái đang lấp hố bom, ảnh do nhà báo Hoàng Văn Sắc chụp trước 1 tuần khi các cô gái hy sinh (Ảnh: ST)
Bởi vì tầm quan trọng và đồng thời yếu đuối của nơi này, không quân Mỹ đã liên tục tấn công Đồng Lộc nhằm phá hủy hệ thống giao thông quân sự quan trọng này. Nơi này còn được gọi là “tọa độ chết”. Trong 240 ngày đêm từ tháng 3 đến tháng 10/1968, không quân địch đã ném xuống đây 48.600 quả bom, mỗi mét vuông đất nơi đây đã phải chịu gánh 3 quả bom tấn.
Ngày trưa 24/7/1968, Tiểu đội 4, Đại đội 552 được giao nhiệm vụ lấp đầy hố bom địch đã mới rơi để mở đường cho xe cộ lưu thông. Nhận nhiệm vụ, 10 cô gái đến hiện trường ngay lập tức và bắt đầu công việc ngay. Mặc dù đã bị vùi lấp ba lần, nhưng mỗi lần đều tự đứng dậy và tiếp tục công việc. Đến 16h30, trận bom thứ 15 trong ngày đổ xuống Đồng Lộc. Một quả bom trúng ngay vào đội hình 10 cô gái. Một, hai phút, rồi năm phút trôi qua. Mặt đất mênh mông. Cả khu vực yên bình. Tiếng khóc vang lên trong cơn đau thương. 10 anh hùng đã hy sinh trong tình thế anh dũng.
Bức ảnh được cho là bức ảnh cuối cùng của 10 cô gái thanh niên xung phong (Ảnh: ST)
Ngã ba Đồng Lộc – điểm đến lịch sử thu hút du khách
Sau 6 năm, chiến tranh đã trôi vào quá khứ. Mảnh đất Ngã ba Đồng Lộc năm xưa, nơi chứa đựng những hố bom nay đã biến thành một địa điểm xanh, lưu giữ những truyền thuyết cao quý, linh thiêng. Đồng Lộc hiện nay đã thay đổi, những con đường rợp nắng gió, những cánh đồng mùi lúa mạch mạch. Gió từ đại ngàn vẫn thổi, tiếng chuông vang lên một góc trời. Nơi này, 10 cô gái đã hi sinh vẫn mãi sống trong lòng mọi người, làm tươi sáng tâm hồn đất nước.
Nếu có cơ hội ghé thăm Hà Tĩnh, đừng quên một lần đặt chân tới ngã ba Đồng Lộc để ngắm nhìn quá khứ huy hoàng và khám phá những dấu tích lịch sử tại đây.
Bức tượng chiến thắng
Khu vực này ngày xưa trải qua nhiều hố bom. Trước mặt bức tượng là Ngã ba, điểm nối 3 tuyến đường và dãy núi Trọ Voi. Đằng sau tượng là dãy núi Mũi Mác. Bức tượng chiến thắng Đồng Lộc là biểu tượng vĩnh cửu của sức mạnh, quyết tâm chiến đấu, tinh thần vươn lên trước mọi khó khăn của lực lượng Thanh niên xung phong, bộ đội, công nhân giao thông, công an, dân quân du kích… Quanh chân tượng là biểu tượng của khói lửa, đạn bom và các đám mây tượng trưng cho hòa bình, hy vọng và sức sống mãnh liệt của bầu trời Can Lộc. Dưới chân tượng có lư hương và bệ đá. Xung quanh chân tượng là những bức tượng phù điêu xếp thành cánh cung miêu tả không khí hết sức khẩn trương của Thanh niên xung phong, công nhân giao thông, bộ đội, dân quân, lái xe, nhân dân Đồng Lộc và các xã lân cận san đường, lấp hố bom… hướng dẫn đường cho xe qua.
Bức tượng chiến thắng (Ảnh: ST)
Biểu tượng tưởng nhớ của ngành Giao thông vận tải
Cột nằm ở trung tâm Ngã ba Đồng Lộc, được kỷ niệm vào ngày 26/3/1992. Nhà bia tưởng niệm các anh hùng, liệt sĩ của ngành nằm gần đối diện với cột biểu tượng, bên cạnh chân núi Trọ Voi.
Nhà tưởng niệm thanh niên xung phong toàn quốc
Nhà bia do Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh xây dựng năm 1998, khắc tên 1.950 anh hùng, liệt sĩ thanh niên xung phong toàn quốc và các anh hùng liệt sĩ hi sinh tại Ngã ba.
Bảng tưởng niệm thanh niên xung phong toàn quốc (Ảnh: ST)
Lễ hội kỷ niệm 10 nữ Anh hùng liệt sĩ thanh niên xung phong
10 nữ anh hùng liệt sĩ Thanh niên xung phong đã hi sinh tại Ngã ba Đồng Lộc thuộc Tiểu đội 4 Đại đội 552 – Tổng đội thanh niên xung phong 55P18 do Võ Thị Tần làm Tiểu đội trưởng. Thi hài các chị lúc đầu được mai táng tại đội Bãi Dịa (xã Xuân Lộc). Năm 1976, 10 ngôi mộ được quy tập về nghĩa trang của huyện thuộc xã Thiên Lộc, Can Lộc. Ngày 15/7/1990, 10 ngôi mộ được chuyển về dưới chân núi Trọ Voi, cách nhà bia tưởng niệm 30m. Hố bom cạnh nơi 10 chị hi sinh vẫn nằm nguyên vị trí cũ.
Lễ hội kỷ niệm 10 nữ anh hùng liệt sĩ tại Ngã ba Đồng Lộc (Ảnh: ST)
Khu di tích Thanh niên xung phong toàn quốc
Đến thăm Ngã ba Đồng Lộc, hãy bắt đầu tại khu di tích Thanh niên xung phong toàn quốc, nơi trưng bày 228 hiện vật gốc, 248 ảnh, tư liệu về cuộc sống lao động và chiến đấu của thanh niên xung phong trên mọi ngả đường, với tinh thần “Tất cả cho tiền tuyến”, “Địch phá một, ta làm mười”.
Khu di tích Thanh niên xung phong toàn quốc (Ảnh: ST)
Bảo tàng lịch sử Ngã ba Đồng Lộc
Phòng trưng bày hiện đại với sa bàn điện tử mô tả hùng tráng chiến trường Đồng Lộc cách đây hơn 40 năm, với tâm huyết và ý chí can trường của quân dân ta tại "Tọa độ chết". Hiện vật quý giá như bức thư của chị Võ Thị Tần gửi mẹ, bộ quần áo của chị Xuân, dây điện và thỏi nam châm phá bom của anh Vương Đình Nhỏ, bát ăn của các chị, sổ lý lịch, sổ ghi bài hát của chị Hường...
Tháp chuông Đồng Lộc
Ngày 2/1/2011, tháp chuông Đồng Lộc chính thức khánh thành, với 7 tầng, 8 mái, cao 37m, và chiếc chuông nặng 5,7 tấn treo ở đỉnh tháp. Du khách có thể trải qua bậc cầu thang xoắn ốc để đến đỉnh tháp, ngắm toàn cảnh Ngã ba Đồng Lộc và thưởng thức vẻ đẹp của đất trời Can Lộc
"Trời xanh bằng trời Can Lộc, nước mênh mông như dòng sông La, ai về Hà Tĩnh mà quê ta…"
Tháp chuông Đồng Lộc tỏa sáng dưới ánh đèn màu đỏ khi đêm buông xuống (Ảnh: ST)
Chiến tranh đã trôi qua, cuộc sống bắt đầu hiện hình lại trên "tọa độ chết" ngày xưa. Ngày nay, khi thời gian làm phai nhòa mọi vết tích, con người có thể quên tên sông, tên núi, nhưng lịch sử của Ngã ba Đồng Lộc sẽ mãi là ký ức bất diệt. Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc, một địa điểm du lịch không xô bồ, không ồn ào, không huy hoàng, nhưng mang đến cho bạn những trải nghiệm đậm chất lịch sử. Đây là nơi chúng ta có thể dừng chân, thở dài, và hòa mình vào lịch sử đau buồn nhưng cũng hào hùng của dân tộc. Điều mà bạn sẽ nuối tiếc nếu bỏ qua trong chuyến du lịch Hà Tĩnh của mình.
