Sau khi thăm dò thị trường ô tô gần đây, chúng tôi ghi nhận rằng thủ tục vay ngân hàng để mua xe trả góp đang được thực hiện chặt chẽ hơn rất nhiều so với trước đây
Tại một đại lý Honda ở quận 10, TP HCM, nhân viên tư vấn bán hàng cho biết khách hàng muốn mua ô tô qua ngân hàng (NH) phải mua gói bảo hiểm khoản vay trị giá 20 triệu đồng thì mới được chấp nhận giải ngân. Lãi suất năm đầu là 12% và tăng lên 14,5%-15%/năm kể từ năm thứ 2.
Không buộc mua bảo hiểm?
Ghi nhận cũng cho thấy ở các đại lý Kia và Mazda tại TP HCM thông tin về lãi suất vay mua xe cho năm đầu là 11,5%-12%, từ năm thứ 2 là 14%-15%/năm. Bên cạnh đó, khách hàng phải mua kèm gói bảo hiểm nhân thọ trị giá 20 triệu đồng. Với khách có thu nhập cao hoặc thu nhập phụ ngoài lương cao, có thể vay qua NH nước ngoài với lãi suất thấp hơn và ổn định từ 9%-10%/năm.
Tồn kho ô tô ở các đại lý tăng trong bối cảnh lãi suất tăng mạnh cùng hàng loạt điều kiện khó khăn khiến người vay gặp khó khăn khi đến các ngân hàng thương mại .
Tại cửa hàng ISAMCO - Mitsubishi ở quận 5, TP HCM, khách hàng có 2 sự lựa chọn khi muốn vay mua xe trả góp. Sự lựa chọn đầu tiên là vay mua xe thông qua các Ngân hàng trong nước với lãi suất từ 12%-13% cho năm đầu và phải mua kèm bảo hiểm nhân thọ. Sự lựa chọn thứ hai là vay mua xe thông qua các Ngân hàng nước ngoài với lãi suất thấp hơn, từ 8,4%-9,09%/năm, không cần phải mua bảo hiểm nhân thọ nhưng phải chứng minh được nguồn thu nhập ổn định và tốt.
Cửa hàng Toyota ở quận 1, TP HCM đã hợp tác với các Ngân hàng để cung cấp cho khách hàng vay mua ô tô trả góp với lãi suất 12% cho năm đầu và tăng lên 13,5%/năm cho các năm tiếp theo, kèm theo gói bảo hiểm khoản vay trị giá 15 triệu đồng.
Cửa hàng Ford ở quận 3, TP HCM đang có chương trình bán xe trả góp với lãi suất ngắn hạn. Theo đó, lãi suất trong 6 tháng đầu tiên là 8,5%/năm; lãi suất trong mỗi 6 tháng tiếp theo được tính theo lãi suất tiền gửi tiết kiệm tại thời điểm đó + 4,5% cố định. Do đó, lãi suất phải trả sau 6 tháng đầu có thể lên đến 11%-12%/năm.
Tuy nhiên, khi trò chuyện với phóng viên của Báo Người Lao Động, phó tổng giám đốc một Ngân hàng thương mại khẳng định rằng NH không bắt buộc khách hàng phải mua bảo hiểm khoản vay. Tuy nhiên, khi NH ký các hợp đồng độc quyền với các công ty bảo hiểm nhân thọ, sẽ có các quy định về doanh số và phân phối về các chi nhánh, phòng giao dịch. Để đạt được doanh số, nhân viên NH thường mời khách hàng mua bảo hiểm nhân thọ như một điều kiện thêm để được phê duyệt vay vốn. 'Khách hàng có quyền từ chối mua bảo hiểm khi vay vốn nhưng sẽ không được hưởng lãi suất ưu đãi và các quyền lợi khác' - phó tổng giám đốc NH nói.
Theo ghi nhận của phóng viên, không chỉ khách hàng vay mua xe mà còn trong việc vay mua nhà, vay vốn để sản xuất - kinh doanh... đều bị mời mua bảo hiểm khoản vay. Hiện tượng này diễn ra rộng rãi trong thời gian gần đây mặc dù đã có nhiều lần NH Nhà nước khuyến cáo, thậm chí cấm các NH thương mại không được bắt buộc khách hàng mua bảo hiểm khi vay vốn.
Tồn kho lớn
Nhiều cửa hàng của Ford, Toyota, Suzuki, Kia, Hyundai... xác nhận rằng sự tiêu thụ xe hơi phục vụ kinh doanh và cá nhân đều giảm mạnh.
Ông Lý Thanh Trung, người phụ trách kinh doanh tại đại lý ô tô Kiến Phong Auto (TP HCM), cho biết sức mua ô tô trong những tháng cuối năm thường tăng mạnh nhưng năm nay do lãi suất của các ngân hàng cũng tăng vào thời điểm này, nên thị trường ô tô đang phát triển theo hướng ngược lại. Nguồn cung xe dồi dào, tồn kho lớn do có một lượng khách hàng không nhỏ không thể mua xe trả góp qua các ngân hàng.
Bà Nguyễn Thị Hiền, chủ của hệ thống Ôtô Hiền (TP HCM), cũng cho biết sức mua giảm sâu đến 50%. Nhiều khách hàng khi chấp nhận lãi suất để mua xe qua ngân hàng nhưng gặp khó khăn với các yêu cầu như mua bảo hiểm nhân thọ, mua tài khoản số đẹp... mặc dù đã đáp ứng đầy đủ yêu cầu của ngân hàng.
Bà Nguyễn Thị Ngân Hà, Giám đốc bán hàng của Công ty TNHH Dịch vụ Ôtô Phương Nguyên, thông tin về khách hàng mua xe qua ngân hàng chiếm tới 70%-80%, thậm chí lên tới 90% ở một số mẫu xe. Do đó, khi lãi suất tăng cùng với thủ tục vay mua xe qua ngân hàng trở nên khó khăn hơn, đã tác động rất lớn đến sức mua. Trước đây, công ty ký được 10-20 hợp đồng bán xe mỗi ngày, nhưng bây giờ chỉ còn 3-5 hợp đồng/ngày.
Ôtô cũ bắt đầu 'dội chợ', giá giảm
Một số đại lý kinh doanh ôtô cũ tại TP HCM cho biết nếu so với cuối năm ngoái và đầu năm nay, nguồn cung xe cũ có phần khan hiếm thì gần đây nguồn cung trở nên dồi dào. Giá xe ôtô cũ cũng đang giảm trở lại với mức giảm từ 20-30 triệu đồng/chiếc do lượng xe đưa ra thị trường khá nhiều.
Theo tìm hiểu của phóng viên, nhiều chủ xe hơi đang trong quá trình trả góp qua ngân hàng đã phải đối mặt với việc điều chỉnh lãi suất tăng cao theo mặt bằng lãi suất chung mà không thể chịu đựng được, buộc phải bán xe để thanh toán với ngân hàng và tránh bị phạt do thanh toán không đúng tiến độ. Đây là một trong những nguyên nhân làm cho nguồn cung xe cũ tăng và giá giảm đáng kể.