Ngành công nghiệp dầu khí

Ngành công nghiệp dầu khí bao gồm các hoạt động khai thác, chiết tách, lọc, vận chuyển (thường bằng các tàu dầu và đường ống), và tiếp thị các sản phẩm dầu mỏ. Đa số các sản phẩm của ngành công nghiệp này là dầu nhiên liệu và xăng. Dầu mỏ được sử dụng làm nguyên liệu thô cho việc sản xuất các sản phẩm hóa học như dược phẩm, dung môi, phân bón, thuốc trừ sâu và nhựa tổng hợp. Ngành công nghiệp này thường được chia thành các phần chính như: thượng nguồn và hạ nguồn. Ngoài ra, còn có phần trung nguồn nhưng đôi khi nó được gộp vào phần hạ nguồn.

Dầu mỏ đóng vai trò quan trọng trong các ngành công nghiệp, đảm bảo sự phát triển bền vững của nền công nghiệp hóa chất, và cũng là một trong những vấn đề quan tâm của nhiều quốc gia. Dầu chiếm tỷ lệ lớn trong nhu cầu năng lượng toàn cầu, dao động từ 32% ở châu Âu và châu Á đến 53% ở Trung Đông. Các khu vực khác cũng có nhu cầu tiêu thụ năng lượng khác nhau như Nam và Trung Mỹ (44%), châu Phi (41%), và Bắc Mỹ (40%). Toàn cầu tiêu thụ khoảng 30 tỷ thùng (4,8 km³) dầu mỗi năm, với các nước phát triển tiêu thụ nhiều nhất. 24% tổng sản lượng dầu năm 2004 được tiêu thụ tại Hoa Kỳ.

Lịch sử

Dầu mỏ tồn tại tự nhiên dưới dạng chất lỏng được phát hiện trong các tầng hệ đá. Nó bao gồm một hỗn hợp các hydrocarbon với nhiều khối lượng phân tử khác nhau và các hợp chất hữu cơ khác. Được chấp nhận rộng rãi rằng dầu mỏ cũng giống như các nhiên liệu hóa thạch khác, được tạo ra từ các cơ thể hóa thạch của các sinh vật cũ chịu ảnh hưởng của nhiệt độ và áp suất trong vỏ Trái Đất trong hàng triệu năm. Theo thời gian, các hóa thạch bị phân hủy bị chôn vùi dưới các lớp bùn và bãi đá, bị nhấn chìm vào vỏ Trái Đất và được bảo tồn giữa các lớp đất nóng và bị nén dần dần biến thành các vỉa dầu khí.

Dầu mỏ đã được sử dụng tự nhiên từ hơn 5.000 năm trước. Nó đã chơi một vai trò quan trọng trong việc duy trì ngọn lửa và được sử dụng trong các cuộc chiến tranh sớm nhất của loài người. Tấm gỗ khắc chữ cổ Ba Tư thể hiện việc sử dụng dầu mỏ làm thuốc và ánh sáng trong xã hội thượng lưu. Trung Quốc cổ đại đã dùng dầu váng để chiếu sáng.

Ngành công nghiệp dầu khí bắt đầu từ thế kỷ 8, khi đường phố ở Baghdad được trải bằng hắc ín, sản phẩm được chiết xuất từ dầu mỏ. Đến thế kỷ 9, các mỏ dầu ở Baku, Azerbaijan, sản xuất napta. al-Masudi miêu tả các mỏ dầu này vào thế kỷ 10 và Marco Polo vào thế kỷ 13, họ đã thấy hàng trăm tàu vận chuyển sản phẩm từ các giếng dầu này. al-Razi chưng cất dầu mỏ vào thế kỷ 9 để sản xuất kerosene cho đèn dầu.

Dầu mỏ đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế thế giới, thay thế gỗ và than trong sưởi ấm và nấu nướng, và kerosene từ dầu cá dùng để chiếu sáng trong thế kỷ 19. Công nghiệp dầu khí phát triển mạnh ở Canada và Hoa Kỳ cung cấp nhiên liệu cho cách mạng công nghiệp. Sự gia tăng nhu cầu năng lượng trong cách mạng công nghiệp thúc đẩy sự phát triển của dầu mỏ vào thế kỷ 20.