Tổng quan về ngành công nghiệp của Nhật Bản
Ngành công nghiệp Nhật Bản được xem là trụ cột của nền kinh tế, đứng thứ hai toàn cầu về giá trị sản lượng chỉ sau Mỹ. Cơ cấu ngành công nghiệp tại Nhật Bản rất đa dạng, với sự phát triển mạnh mẽ ở các lĩnh vực công nghệ cao như vật liệu, chế biến kim loại, cơ khí, điện, đóng tàu, dệt may, và robot. Các lĩnh vực chiếm tỷ trọng lớn bao gồm chế tạo, xây dựng công trình công cộng, dệt may, sản xuất điện tử và công nghiệp ô tô.
Ngành công nghiệp đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế của Nhật Bản. Người dân rất tự hào về công nghệ tiên tiến hàng đầu thế giới trong các lĩnh vực chế biến kim loại, đóng tàu và công nghệ điện tử. Các cụm công nghiệp như sắt thép và hóa dầu chủ yếu tập trung ở các vùng ven biển, với trung tâm là vành đai Thái Bình Dương, chuyên nhập khẩu nguyên liệu, chế biến gia công và xuất khẩu sản phẩm công nghiệp. Các ngành công nghiệp mới như hóa dược phẩm và hàng không vũ trụ cũng đang được chú trọng phát triển. Nhật Bản cũng nổi bật với các công nghệ robot, sinh học, nano, công nghệ thông tin và kỹ thuật tài chính.
Để hiểu rõ hơn về sự phát triển của ngành công nghiệp Nhật Bản, hãy xem xét bảng số liệu dưới đây:
Ngành | Sản phẩm nổi bật | Hãng nổi tiếng |
Công nghiệp chế tạo (ngành chiếm khoảng 40% giá trị hàng công nghiệp xuất khẩu | - Tàu biển chiếm khoảng 41% sản lượng xuất khẩu của thế giới. - Ô tô sản xuất chiếm khoảng 25% sản lượng ô tô của thế giới và xuất khẩu khoảng 45% số xe sản xuất ra. - Xe gắn máy sản xuất chiếm khoảng 60% luo0wjng xe gắn máy của thế giới và xuất khẩu khoảng 50% sản lượng sản xuất ra. | Mitsubisi, Hitachi, Toyota, Nissan, Honda, Suzuki. |
Sản xuất điện tử (ngành mũi nhọn của Nhật Bản) | - Sản phẩm tin học: chiếm khoảng 22% sản phẩm cộng nghệ tin học thế giới. - Vi mạch và chất bán dẫn; đứng đầu thế giới về sản xuất vi mạch và chất bán dẫn. - Vật liệu truyền thông: đứng thứ hai thế giới - Robot: chiếm khoảng 60% tổng số robot của thế giới và sử dụng robot với tỉ lệ lớn trong các ngành công nghiệp kĩ thuật cao, dịch vụ,...Hiện nay Nhật đang áp dụng thêm nhiều phương pháp cho ra đời những chú robot thông minh để thay thế sức lao động của con người. | Hitachi, Toshibs, Sony, Nipon, Electric, Fujitsu. |
Xây dựng và công trình công cộng | Công trình giao thông công nghiệp: chiếm 20% giá trị thu nhập công nghiệp, đáp ứng việc xây dựng các công trình với kĩ thuật cao. |
|
Dệt | Sợi, vải các loại: là ngành khởi nguồn của công nghiệp Nhật Bản ở thế kỉ XIX vẫn được duy trì và phát triển cho đến ngày hôm nay. |
2. Câu hỏi trắc nghiệm về ngành công nghiệp Nhật Bản
Câu hỏi 1: Các lĩnh vực chính chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu ngành công nghiệp của Nhật Bản hiện nay là gì?
A. Ngành chế tạo, sản xuất điện tử, luyện kim đen, dệt may.
B. Ngành chế tạo, sản xuất điện tử, xây dựng và công trình công cộng, dệt may.
C. Ngành chế tạo, sản xuất điện tử, luyện kim màu, dệt may.
D. Ngành chế tạo, sản xuất điện tử, hóa chất, dệt may.
Đáp án đúng là: B
Giải thích: Các ngành chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu công nghiệp Nhật Bản hiện nay bao gồm: ngành chế tạo (chiếm 40% giá trị hàng công nghiệp xuất khẩu), sản xuất điện tử (với các sản phẩm hàng đầu thế giới như vi mạch, chất bán dẫn, robot, và vật liệu truyền thống), xây dựng và công trình công cộng (chiếm 20% giá trị thu nhập công nghiệp), và dệt may (ngành khởi nguồn của nền công nghiệp Nhật Bản từ thế kỷ XIX).
Câu hỏi 2: Ngành dệt may bắt đầu phát triển từ thế kỷ thứ bao nhiêu trong lịch sử công nghiệp Nhật Bản?
A. Thế kỷ XVII
B. Thế kỷ XVIII
C. Thế kỷ XIX
D. Thế kỷ XX
Đáp án chính xác là: C
Giải thích: Ngành dệt may ở Nhật Bản được coi là nguồn gốc của ngành công nghiệp vào thế kỉ XIX và vẫn duy trì sự phát triển cho đến ngày nay.
Ngành dệt may đóng góp 30,1% vào GDP của toàn quốc và được xem là một phần quan trọng của nền kinh tế Nhật Bản, với giá trị sản lượng đứng thứ hai trên thế giới và cơ cấu đa dạng, phát triển mạnh mẽ.
Câu hỏi 3: Ngành công nghiệp dệt bắt nguồn chủ yếu từ đâu?
A. Vùng Kinki
B. Vùng Chubu
C. Vùng Hokkaido
D. Dọc theo biển nội địa Seto và vùng Chubu.
Đáp án: D
Giải thích: Khu công nghiệp dọc theo biển nội địa Seto tại thành phố Mihara tỉnh Hiroshima, thành phố Kurashiki, và thành phố Okayama ở tỉnh Okayama đã phát triển các nghề truyền thống như dệt may nhờ vào điều kiện giao thông thuận lợi, dẫn đến sự tập trung đông đảo của các nhà máy.
Các cơ sở sản xuất truyền thống như xưởng gốm sứ và xưởng dệt len cũng được phát triển tại vùng Chubu. Nghề dệt lụa ở tỉnh Fukui và dệt vải ở thành phố Ojiya tỉnh Niigata cũng đã có sự phát triển đáng kể.
Câu hỏi 4: Ngành dệt truyền thống tập trung vào
A. Khai thác tối đa sức lao động.
B. Sử dụng nguồn nguyên liệu trong nước.
C. Sản xuất nhiều sản phẩm tiêu dùng để đáp ứng nhu cầu trong nước.
D. Công nghệ cao.
Đáp án: A, B
Giải thích: Ở những khu vực như Ishikawa, vùng Chubu, và dọc theo biển nội địa Seto, nơi có điều kiện thuận lợi về nguyên liệu, cơ sở sản xuất, và giao thông, ngành công nghiệp truyền thống đã phát triển mạnh mẽ, đặc biệt trong mùa đông khi tuyết rơi nhiều. Do đó, hàng năm, các doanh nghiệp tại đây cần một lượng lớn lao động để vận hành máy móc.
CÁC CÂU HỎI LIÊN QUAN ĐẾN NGÀNH CÔNG NGHIỆP NHẬT BẢN
Câu hỏi 5: Công nghiệp Nhật Bản chủ yếu tập trung ở phía nam đảo Hôn-su, ven Thái Bình Dương vì
A. Khu vực này có khí hậu ôn hòa, thuận lợi cho việc bảo quản sản phẩm.
B. Thuận lợi cho việc nhập nguyên liệu và giao thương với các quốc gia khác.
C. Có nguồn khoáng sản phong phú.
D. Dễ dàng trao đổi sản phẩm với các nước châu Á liền kề.
Đáp án: B
Giải thích: Ngành công nghiệp Nhật Bản chủ yếu tập trung ở phía nam đảo Hôn-su, ven Thái Bình Dương, vì khu vực này có điều kiện giao thông thuận lợi cho việc buôn bán và trao đổi sản phẩm với các nước châu Á liền kề và các quốc gia lớn trên thế giới như Hoa Kỳ, EU, Singapore,...
Câu hỏi 6: Những biểu hiện nào cho thấy Nhật Bản có nền công nghiệp phát triển vượt bậc?
A. Các sản phẩm công nghiệp đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước.
B. Xuất khẩu nhiều sản phẩm công nghiệp hàng năm.
C. Giá trị sản lượng công nghiệp đứng thứ hai trên thế giới và nhiều ngành công nghiệp có vị trí hàng đầu toàn cầu.
D. Đến 80% lao động làm việc trong ngành công nghiệp.
Đáp án: C
Giải thích: Nhật Bản nổi bật với nền công nghiệp phát triển vượt trội: giá trị sản lượng công nghiệp đứng thứ hai toàn cầu chỉ sau Mỹ, nhiều ngành công nghiệp của Nhật Bản đạt thứ hạng cao trên thế giới, như sản xuất máy móc công nghiệp, thiết bị điện tử, tàu biển, ô tô,...
Câu hỏi 7: Lý do Nhật Bản chú trọng vào các ngành công nghiệp đòi hỏi kỹ thuật cao là
A. Có nguồn lao động phong phú.
B. Giảm thiểu sử dụng nguyên liệu và đạt lợi nhuận cao.
C. Thiếu khả năng nhập khẩu sản phẩm chất lượng cao.
D. Có nguồn tài nguyên khoáng sản dồi dào.
Đáp án: B
Giải thích: Nhật Bản thiếu tài nguyên khoáng sản, do đó các ngành công nghiệp tại đây tập trung vào những lĩnh vực yêu cầu kỹ thuật cao nhằm giảm thiểu tối đa việc sử dụng nguyên liệu và tối ưu hóa lợi nhuận.