Ngành tâm lý học phát hiện ra phương pháp mới để giải quyết phiền muộn, một dự báo từ lâu của thầy y Hippocrates

Hãy để chúng tôi làm dịu bớt cơn nắng gió trong cái nóng của mùa hè.

Trong mùa hè nóng nực, chúng ta thường xem ánh nắng là kẻ thù, nhưng thực tế nó chỉ là kẻ thù của chất lượng cuộc sống. Ánh nắng không thể thiếu với sự sống và sức khỏe tinh thần của con người.

Mặc dù có lợi ích, nhưng ánh nắng cũng mang theo những hậu hại như cháy da cháy thịt. Cần hiểu rõ cả tác dụng tích cực và tiêu cực của ánh nắng để đánh giá đúng giá trị của nó.

Ánh nắng gây tổn thương vật lý

Theo Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ (NIH), ánh nắng mạnh nhất vào giữa trưa, khi tia cực tím (UV) chiếu xuống Trái Đất nhiều nhất. Tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng trong thời gian này có thể gây lão hóa da và ung thư da.

Tuy nhiên, ánh sáng cũng có thể bị phản chiếu. Nắng có thể phản chiếu qua các bề mặt như cát, nước, tuyết, băng và thậm chí là bề mặt của vỉa hè bê tông. Vì vậy, hãy chuẩn bị cho mình những bộ quần áo dày để bảo vệ da khỏi tác động của ánh nắng.

Căn bệnh ung thư da không phân biệt tuổi tác và màu da, vì vậy hãy hạn chế tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng Mặt Trời, đặc biệt là trong khoảng thời gian từ 10h sáng đến 4h chiều. Dữ liệu cho thấy người có làn da sáng mắc ung thư da nhiều hơn, nhưng điều này không có nghĩa là người có làn da tối không gặp phải nguy cơ.

Phơi da trần trước tia UV có thể làm tăng tốc độ lão hóa da và tăng nguy cơ mắc ung thư da.

Hãy sử dụng quần áo và phụ kiện có thể bảo vệ bạn khỏi tác động của ánh nắng, như kính chống UV, mũ rộng vành và quần áo dài và dày dặn. Theo khuyến nghị của Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ, quần áo tối màu và dày dặn có thể giúp ngăn ngừa ung thư da.

Theo NIH, hãy sử dụng kem chống nắng khi ra ngoài, và thoa lại sau mỗi 2 tiếng hoặc sau khi tắm biển hoặc ra mồ hôi nhiều.

Tuy không thể phủ nhận khả năng gây ung thư da, nhưng không vì vậy mà chúng ta nên coi thường giá trị của ánh nắng. Từ thời cổ Hy Lạp, Hippocrates đã tin rằng việc thay đổi mùa vụ, hay cụ thể hơn là lượng ánh sáng trung bình mà con người nhận được trong một ngày, ảnh hưởng đến sức khỏe của họ.

Hãy tạm quên đi những tác hại của nắng, và hưởng thụ hơi ấm từ Mặt Trời mà Thiên Nhiên ban tặng cho chúng ta.

Các tác dụng vật lý của nắng lên cơ thể

Tắm nắng để 'có vitamin D' hoàn toàn có cơ sở khoa học. Tia UV-B của nắng kích thích da sản xuất vitamin D, và theo một nghiên cứu khoa học được công bố vào năm 2008, chỉ cần 30 phút tắm nắng trong khi mặc đồ bơi, cơ thể có thể sản xuất được vitamin D như sau: 50.000 đơn vị quốc tế (IU) ở người da trắng, 20.000-30.000 IU ở người da sẫm màu, và 8.000-10.000 IU ở người da tối.

Theo các nghiên cứu, vitamin D - dù tổng hợp từ ánh nắng Mặt Trời hay từ thực phẩm chức năng - đều đóng vai trò quan trọng trong việc củng cố sức khỏe xương. Theo cùng nghiên cứu được trích dẫn ở trên, việc thiếu vitamin D có thể gây ra sự phát triển không đúng mức của xương.

Ngoài việc làm cho cơ thể vật lý của chúng ta mạnh mẽ, những nghiên cứu khoa học mới đang tiết lộ những lợi ích không ngờ của ánh nắng Mặt Trời ấm áp.

'Dược tính' của ánh nắng trong việc làm lành vết thương tâm lý

Cách đây hàng trăm năm, Hippocrates đã nhận ra rằng sức khỏe của con người có thể bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi của mùa và thời lượng tiếp xúc với ánh nắng.

Ở thời đại hiện đại, khi chúng ta dành nhiều thời gian ngồi trước màn hình trong không gian kín đáo, và đặc biệt là khi cảm nhận được nỗi buồn trong cuộc sống cách ly tại nhà, chúng ta mới thực sự hiểu được tác động của ánh nắng đối với cơ thể.

Trong loạt nghiên cứu đáng chú ý về tác động của ánh nắng, Giáo sư Norman Rosenthal tại Đại học Georgetown đã đề xuất khái niệm 'Rối loạn Xúc động Theo mùa - Seasonal Affective Disorder', viết tắt là SAD. Ông sử dụng SAD để mô tả cảm giác buồn chán, tê liệt và mất hy vọng mỗi khi mùa đông đến: khi chúng ta phải ẩn náu và không tiếp xúc đủ với ánh sáng tự nhiên.

Mặc dù không phải ai cũng bị ảnh hưởng bởi việc thiếu nắng, nhưng với những người cần nắng để duy trì tâm trạng, chỉ cần tiếp xúc với ánh đèn có tần số tương đương với ánh sáng tự nhiên là đã cảm thấy tốt hơn.

Các nghiên cứu trên công nhân làm việc theo ca đã chỉ ra tác động của ánh sáng đối với tâm trạng của con người. Kết quả cho thấy nhịp sinh học bị xáo trộn, gây ra sự rối loạn trong quá trình trao đổi chất và hoạt động của cơ thể.

Trong những nghiên cứu này, sự tương quan giữa ánh nắng và serotonin, một chất hóa học trong não liên quan mật thiết đến tâm trạng, thường được đề cập. Mức độ cao của serotonin thường đi kèm với tâm trạng tốt và cảm giác hài lòng, trong khi mức độ thấp của serotonin liên quan đến trầm cảm và lo âu.

Một nghiên cứu của các nhà khoa học Úc đã phát hiện rằng mức độ serotonin trong não cao hơn trong ngày nắng đẹp so với ngày mây giông, và thời tiết nóng hay lạnh không ảnh hưởng đến tâm trạng. Những nghiên cứu về tử thi sau này cũng chỉ ra rằng những người qua đời vào mùa hè - khi ngày dài hơn - thường có mức serotonin cao hơn so với những người qua đời vào mùa đông - khi nắng không xuất hiện nhiều.

Tia cực tím không chỉ đến từ nguồn tự nhiên. Trong một nghiên cứu liên quan đến việc sử dụng giường nhuộm da, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng tia UV có thể làm cho người dùng cảm thấy phởn phơ, và đây cũng là lý do nhiều người mê nhuộm da. Ngoài ra, có bằng chứng cho thấy tia UV có thể kích thích các malanocyte - các tế bào sản xuất melanin cho da - để sản sinh endorphin, một loại hóa chất khác tạo cảm giác hạnh phúc.

Mối liên hệ giữa ánh nắng và nỗi buồn vẫn là một điều bí ẩn. Các nghiên cứu thường hướng tới lợi ích của ánh nắng và xem đó là một phương pháp chữa lành hiệu quả cho người trầm cảm và người có mức độ serotonin thấp. Ánh nắng có tác động tích cực đối với những người mắc SAD, nhưng liệu ánh sáng có hiệu quả trong việc điều trị trầm cảm không theo mùa vẫn còn là một vấn đề chưa được giải quyết.

Dữ liệu cho thấy mức độ serotonin trong những người mắc SAD không thấp như những người mắc các vấn đề tâm lý khác, như trầm cảm chẳng hạn. Các nghiên cứu cũng không tìm ra sự khác biệt giữa cảm giác buồn trong ngày nhiều nắng và ít nắng. Ngoài ra, tỷ lệ tự tử lại cao hơn trong những ngày hè dài và thấp hơn trong những ngày ngắn của mùa đông.

Ngoài ra, có những nghiên cứu không thấy mối liên hệ giữa thời lượng tiếp xúc với ánh nắng và SAD. Nghiên cứu của David Kerr, phó giáo sư chuyên ngành thần kinh học tại Đại học Bang Oregon, chỉ ra rằng thiếu nắng không ảnh hưởng gì đến những cộng đồng sống tại Alaska và các vùng cận cực.

Vậy nếu không phải là do thiếu nắng, liệu chứng 'buồn theo mùa' có thể đến từ nguyên nhân nào khác? Các nghiên cứu mới đang từng bước đi đến kết luận cuối cùng. Lĩnh vực tâm lý học đang từng bước tự khám phá, trong khi não bộ vẫn còn nhiều bí ẩn chưa được khám phá, cũng như những cảm xúc và vấn đề tâm lý khác.

Trước khi tìm ra nguyên nhân và phương pháp điều trị hiệu quả nhất, cách tốt nhất và không tốn kém nhất để cải thiện tâm trạng vẫn là tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên.

Dù điều gì xảy ra, ánh nắng vẫn đi cùng với sự sống.

Các nghiên cứu về tác động của ánh nắng đối với sức khỏe tinh thần của những người không mắc chứng buồn theo mùa vẫn đang được tiếp tục triển khai. Đa số cho thấy việc tiếp xúc với ánh nắng có thể cải thiện tâm trạng của những người mắc trầm cảm, nhưng quá trình này cần diễn ra trong thời gian dài và liên tục.

Những người mắc chứng buồn theo mùa chỉ mất vài ngày để phương pháp điều trị bằng ánh nắng có hiệu quả, trong khi những người không bị buồn theo mùa cần nhiều tuần tiếp xúc với ánh nắng mới cảm thấy khá hơn.

Bác sĩ có thể không kê đơn 'ánh nắng' cho tình trạng của bạn, nhưng nếu bạn cảm thấy buồn chán sau khi ngồi lâu trong phòng, hãy đứng dậy và đi tìm ánh sáng. Và nếu không có cơ hội tiếp xúc với nguồn ánh sáng tương tự ánh sáng tự nhiên, hãy tận hưởng ánh sáng Mặt Trời.

Theo NIH, Time và Healthline.