Ngày

Ngày (tiếng Anh: day) là khoảng thời gian một hành tinh (thường là trong hệ Mặt Trời) hoàn thành một vòng quay quanh trục của nó. Ngày nay, khi nói đến ngày thì người ta thường đề cập đến ngày Trái Đất. Một ngày Trái Đất có độ dài xấp xỉ khoảng 23 giờ 56 phút (gần 24 giờ). Một ngày mặt trời là khoảng thời gian trôi qua giữa hai lần liên tiếp Mặt Trời đạt đến điểm cao nhất trên bầu trời. Ngày trên các hành tinh khác được xác định tương tự và có độ dài khác nhau do thời gian quay khác nhau, ngày sao Hỏa dài hơn một chút và đôi khi được gọi là sol.

Năm 1960, giây được định nghĩa lại theo chuyển động quỹ đạo của Trái Đất trong năm 1900, và được chỉ định làm đơn vị thời gian cơ bản của SI. Đơn vị đo 'ngày', được định nghĩa là 86 400 đơn vị giây và được viết tắt thành d. Năm 1967, giây và ngày được định nghĩa lại theo thời gian chuyển đổi electron nguyên tử. Một ngày thông thường bằng 86 400 giây, thêm hoặc giảm 1 giây nhuận trong giờ Phối hợp Quốc tế, và đôi khi cộng hoặc trừ một giờ ở những vị trí có thay đổi so với quy ước giờ mùa hè.

Ngày có thể được hiểu là mỗi khoảng thời gian hai mươi bốn giờ, tính từ nửa đêm đến nửa đêm kế tiếp, dùng để phân chia tuần, tháng hoặc năm và phản ánh một vòng quay của Trái Đất quanh trục của nó. Tuy nhiên, cách sử dụng từ này thay đổi theo ngữ cảnh; chẳng hạn, khi mọi người nhắc đến 'ngày và đêm', 'ngày' có thể chỉ khoảng thời gian ánh sáng giữa hai đêm liên tiếp, từ lúc Mặt Trời mọc đến lúc Mặt Trời lặn; khoảng thời gian sáng giữa một đêm và đêm kế tiếp. Để phân biệt khi 'ngày' có ý nghĩa này, có thể sử dụng từ 'ban ngày' thay thế, mặc dù ngữ cảnh và cụm từ thường làm rõ ý nghĩa. Từ 'Ngày' cũng có thể chỉ một ngày trong tuần hoặc một ngày cụ thể trong lịch, như trong câu hỏi: 'Vào ngày nào?'. Các nhịp sinh học của con người và nhiều loài khác liên quan đến ngày mặt trời của Trái Đất và chu kỳ ngày đêm.

Vì ngày được lấy làm cơ sở để đo thời gian, chữ 'Nhật' (日) có nghĩa là cả 'Mặt Trời' và 'Ngày'. Tuy nhiên, hiện nay khi đề cập đến mặt trời, từ 'Thái Dương' (太陽) được dùng phổ biến hơn; chữ Nhật chủ yếu xuất hiện trong các từ cổ hoặc từ ghép, ví dụ như 'Nhật quang' (ánh sáng mặt trời), 'Nhật nguyệt' (trời và trăng), 'Nhật thực', 'Nhật báo' hoặc 'Nhật san' (tờ báo/tạp chí phát hành hàng ngày), 'Nhật ký' (ghi chép trong ngày), 'Sinh nhật' (ngày sinh).

Giới thiệu

Ngày mặt trời biểu kiến và ngày mặt trời trung bình

Một số định nghĩa về khái niệm con người này được áp dụng theo bối cảnh, nhu cầu và sự tiện lợi. Ngoài 24 giờ (86,400 giây), từ 'ngày' cũng được dùng để chỉ các khoảng thời gian khác nhau dựa trên vòng quay của Trái Đất quanh trục. Ngày mặt trời là thời gian để Mặt Trời quay trở lại vị trí cao nhất trên bầu trời. Do quỹ đạo không hoàn toàn tròn và các vật thể di chuyển với tốc độ khác nhau trên quỹ đạo, một ngày mặt trời không đồng đều suốt năm. Với Trái Đất quay quanh Mặt Trời theo hình elip và trục nghiêng, khoảng thời gian này có thể dài hơn 7,9 giây so với 24 giờ. Trong những thập kỷ gần đây, một ngày mặt trời trung bình trên Trái Đất là khoảng 86,400,002 giây (24.000 000 6 giờ) và mỗi năm có khoảng 365.242199 ngày mặt trời chí tuyến.

Phong tục cổ xưa coi một ngày mới bắt đầu từ khi Mặt Trời mọc hoặc lặn trên đường chân trời địa phương (ví dụ, theo tính toán của Ý, là 24 giờ từ hoàng hôn, theo phong cách cũ). Thời điểm chính xác và khoảng thời gian giữa hai lần Mặt Trời mọc hoặc hoàng hôn phụ thuộc vào vị trí địa lý (kinh độ và vĩ độ) và thời gian trong năm (như được chỉ ra bởi các đồng hồ mặt trời cổ đại).

Một ngày ổn định hơn có thể xác định bằng cách Mặt Trời đi qua kinh tuyến địa phương, xảy ra vào buổi trưa địa phương (đỉnh cao) hoặc nửa đêm (đỉnh thấp). Thời điểm chính xác phụ thuộc vào kinh độ địa lý và thời gian trong năm. Độ dài của một ngày như vậy gần như không thay đổi (24 giờ ± 30 giây). Đây là thời gian mà các đồng hồ mặt trời hiện đại chỉ ra.

Một cải tiến khác xác định một ngày sao giả với vận tốc không đổi dọc theo đường xích đạo của thiên thể; tốc độ tương đương với tốc độ trung bình của Mặt Trời thực tế, loại bỏ sự biến đổi trong một năm khi Trái Đất di chuyển dọc theo quỹ đạo quanh Mặt Trời (bao gồm cả vận tốc và độ nghiêng của nó).

Ngày sao

Một ngày, được hiểu là khoảng thời gian mà Trái Đất hoàn thành một vòng quay quanh một ngôi sao xa xôi (coi như tĩnh), gọi là ngày sao. Thời gian quay này ngắn hơn 24 giờ (23 giờ 56 phút và 4,09 giây) và có khoảng 366.2422 ngày sao trong một năm nhiệt đới trung bình (lớn hơn số ngày mặt trời). Các hành tinh và mặt trăng khác có ngày sao và mặt trời có độ dài khác nhau so với Trái Đất.

• Ceres: 9 giờ, 4 phút
• Sao Mộc: 9 giờ, 56 phút
• Sao Thổ: 10 giờ, 33 phút
• Sao Hải Vương: 16 giờ, 6 phút
• Sao Thiên Vương: 17 giờ, 14 phút
• Trái Đất: 23 giờ, 56 phút, 4,09 giây
• Sao Hỏa: 1 ngày, 37 phút
• Sao Diêm Vương: 6 ngày, 9 giờ
• Mặt Trăng của Trái Đất: 27 ngày, 7 giờ, 12 phút
• Sao Thủy: 58 ngày, 15 giờ, 30 phút
• Sao Kim: 243 ngày

Ban ngày

Một ngày, theo nghĩa ban ngày, được phân biệt với buổi tối, thường là khoảng thời gian mà ánh sáng Mặt Trời chiếu thẳng xuống mặt đất, với điều kiện không có chướng ngại vật địa phương. Độ dài trung bình của thời gian ban ngày hơi dài hơn một nửa của một ngày 24 giờ. Có hai yếu tố làm cho ban ngày trung bình dài hơn ban đêm. Mặt trời không phải là một điểm, nhưng có kích thước rõ ràng khoảng 32 phút cung. Ngoài ra, bầu khí quyển khúc xạ ánh sáng mặt trời theo cách mà một phần của nó chạm tới mặt đất ngay cả khi Mặt Trời ở dưới đường chân trời khoảng 34 phút cung. Vì vậy, ánh sáng đầu tiên chạm tới mặt đất khi tâm của Mặt Trời vẫn ở dưới đường chân trời khoảng 50 phút cung. Do đó, ban ngày trung bình kéo dài khoảng 12 giờ 7 phút.