Khoảng cách Flange (khoảng cách buồng tối) và Đường kính Ngàm là 2 yếu tố cực kì quan trọng, ảnh hưởng đến cách thiết kế ống kính và chất lượng hình ảnh cuối cùng.
Khi giới thiệu bộ đôi máy ảnh không gương lật Z6 và Z7, Nikon đã dành thời gian dài để giới thiệu về ngàm gắn ống kính Z-mount hoàn toàn mới. Ngàm F dành cho DSLR của Nikon đã ra mắt từ 59 năm trước, và hãng đã 'cố thủ' sử dụng ngàm đó cho đến bây giờ. Nhưng công nghệ đã thay đổi rất nhiều trong thời gian đó, và các kỹ sư của hãng máy ảnh Nhật Bản đã phải thiết kế lại hệ thống ngàm Z mới để có thể đáp ứng được hệ thống ống kính trong tương lai.
2 yếu tố tạo nên sự khác biệt này là Flange Distance (khoảng cách buồng tối) ngắn hơn và Mount Diameter (đường kính ngàm) lớn hơn. Nhưng tại sao thay đổi 2 yếu tố này lại tạo nên một hệ thống máy ảnh tốt hơn?
Theo lời giải thích của kỹ sư từ Nikon, Flange Distance (khoảng cách buồng tối) là khoảng cách giữa nơi gắn ngàm và cảm biến của máy ảnh. Trên các máy DSLR, khoảng cách này phải làm lớn vì phải chứa hệ thống gương lật, trong khi trên các máy 'không gương lật', do bỏ đi được một yếu tố chiếm diện tích nên khoảng cách này được rút gọn đi nhiều. Một ví dụ điển hình: ngàm F của máy DSLR Nikon có khoảng cách buồng tối là 46.5mm, trong khi ngàm Z chỉ 16mm.
Rút ngắn khoảng cách buồng tối mang lại 3 lợi ích chính:
- Giúp cho ánh sáng từ ống kính tới cảm biến có đường đi ngắn hơn, từ đó giảm thiểu tiêu hao và cải thiện chất lượng ảnh.
- Giúp máy ảnh có thiết kế mỏng nhẹ hơn.
- Người dùng có thể mua thêm ngàm chuyển để gia tăng khoảng cách buồng tối để sử dụng các ống kính của các ngàm khác. Ví dụ, để máy ảnh Z6 và Z7 sử dụng được ống kính của ngàm F, chỉ cần có một ngàm gia tăng khoảng cách từ 16mm lên 46.5mm, tức là dài thêm 30.5mm.
Tuy nhiên, việc giảm thiểu khoảng cách buồng tối cũng đối mặt với một số khó khăn. Các thành phần quan trọng như màn trập, kính chắn cảm biến và các thành phần điện tử cần có không gian lắp đặt. Vì vậy, các kỹ sư của Nikon đã cố gắng làm nhỏ các thành phần này nhất có thể, để đạt được khoảng cách 16mm trên ngàm Z.
Bảng so sánh khoảng cách buồng tối của các hệ thống máy ảnh thông dụng
Vậy đường kính ngàm thì sao? Đường kính ngàm là kích thước của ngàm gắn ống kính. Mặc dù bộ đôi Z6 và Z7 có thiết kế nhỏ gọn hơn các máy DSLR, nhưng lại có đường kính ngàm lớn hơn, cụ thể là 55mm so với 44mm của ngàm F. Một trong những điểm yếu của Nikon trong thời gian qua là việc giữ ngàm F với đường kính nhỏ, gây cản trở việc thiết kế ống kính mới.
Sau khi chuyển sang ngàm Z với đường kính lớn 55mm, Nikon có thể:
- Sản xuất các ống kính có khẩu độ lớn hơn vì có góc tới cảm biến rộng hơn. Điều này giúp người dùng tạo ra những bức ảnh sáng và có nhiều vùng mờ (bokeh) hơn. Nikon cũng đã công bố rằng sẽ ra mắt một ống kính 58mm với khẩu độ lớn tới f/0.95 để tận dụng đặc điểm này của ngàm.
- Ánh sáng dễ dàng đến cảm biến với các ống kính siêu rộng (ultra-wide), không gây hiện tượng tối góc hoặc mất ánh sáng.
Đơn giản nói, đường kính ngàm lớn giúp Nikon thiết kế các ống kính đặc biệt dễ dàng hơn. Tuy nhiên, không phải lúc nào càng to càng tốt: nếu ngàm quá lớn, cả ống kính và máy ảnh cũng phải to ra. Theo Nikon, 55mm là đường kính lý tưởng, không quá nhỏ như ngàm F trước đây nhưng cũng không quá lớn để gặp những vấn đề trên.
Bảng so sánh đường kính ngàm của các hệ thống máy ảnh thông dụng
Nikon có thành công với ngàm Z mới không? Sony, đối thủ của Nikon, trước đây cũng đã thực hiện công việc chuyển đổi từ ngàm A sang ngàm E và nhận được nhiều thành công. Tuy nhiên, yếu tố quan trọng không phải là so sánh ngàm nào tốt hơn, mà là hãng nào có thể ra mắt các ống kính để tận dụng ưu điểm của ngàm mới đó.