Buzz
Mỗi ngày vào lúc 9 giờ tối, Ngọc Minh mở buổi trực tiếp trên mạng, phát nhạc nhẹ nhàng không lời, sử dụng micro và các công cụ tạo ra âm thanh ASMR để giúp mọi người dễ dàng ngủ hơn khi nghe.
Ngọc Minh, được biết đến với biệt danh là Nga Chan, 27 tuổi, sinh sống tại thành phố Hồ Chí Minh, giải thích về hiệu ứng ASMR (Autonomous sensory meridian response) được mô tả là 'phản ứng cảm giác tự động', giúp người nghe cảm nhận được những âm thanh nhẹ nhàng, dễ chịu lan tỏa khắp cơ thể. Cô thường sử dụng máy phun sương để tạo ra âm thanh của cơn mưa, tiếng nước chảy, và cả việc lật từng trang sách. Khi người nghe đeo tai nghe và thả lỏng trong vòng 15 phút, họ sẽ cảm thấy thư giãn. Minh không ngừng thay đổi các dụng cụ và kịch bản, làm việc trong khoảng hai đến ba tiếng.
'Mỗi buổi trực tiếp của tôi thường có từ hai đến ba ngàn người xem, đôi khi còn lên đến hàng chục ngàn người, họ đều là những người khó ngủ hoặc đang cần giảm căng thẳng', Minh chia sẻ.
6 năm trước, khi còn là sinh viên năm ba, Minh nói mất ngủ triền miên do thói quen thức khuya học bài cũng như làm thêm. Vô tình xem được những video về ASMR, như tiếng nhai, nuốt khi ăn đồ ăn chiên giòn (mukbang ASMR), tiếng cọ tai (ear cleaning, ear massage) khiến cô bị "nghiện" đêm nào cũng xem. Minh nói có cảm giác như được massage toàn thân nhờ tác động của âm thanh.
"Không phải ai cũng có điều kiện đi trị liệu ở bệnh viện, thậm chí nhiều người còn dùng thuốc ngủ, tôi muốn làm nghề này vì vừa giúp mọi người thư giãn vừa an toàn", cô gái 27 tuổi nói.
Thời điểm năm 2018, nghề ASMR chưa phổ biến rộng rãi, cả Việt Nam chưa đến chục người làm. Minh tự xem các kênh nước ngoài rồi luyện tập theo. Biết nghề này quan trọng nhất là âm thanh nên cô đầu tư 5 triệu để mua micro. Sau đó, dùng hoa quả, bánh kẹo sẵn có trong nhà để mukbang, tạo ra tiếng từ việc nhai, gọt, bóc vỏ.
Minh nói khi nhai, cô cũng phải thực hiện nhỏ nhẹ, không chép miệng gây khó chịu mà phải theo tiết tấu chậm rãi. Cả cách rót nước vào ly đá cũng phải ghé sát micro để tạo tiếng nước chảy êm ả, tác động trực tiếp vào thính giác.
Trong quá trình phát trực tiếp, có một số người không biết cách thể hiện sự biểu cảm, chúng chỉ ngồi im và không tham gia trò chuyện. Thậm chí, có người gọi tôi là câm, điếc', Minh chia sẻ với sự đau lòng, và đôi khi cô phải kìm nén nước mắt để tiếp tục livestream.
Cô cho biết rằng trong ASMR, việc nói lớn và tương tác với khán giả là không được phép, thay vào đó, chỉ nên nói thì thầm để tạo ra âm thanh giúp người nghe thư giãn.
Sau một năm duy trì, các buổi phát trực tiếp của cô thu hút ít người nghe Việt Nam, không mang lại thu nhập nào, trong khi tiền tiết kiệm cũng dần cạn kiệt. Cô phải tạm dừng vì sức khỏe, với các vấn đề về tiêu hóa và đau dạ dày do căng thẳng và làm việc đêm liên tục.
Năm 2020, sau khi tốt nghiệp đại học, Ngọc tự mình chuyển từ Hà Nội đến TP HCM để khởi nghiệp. Việc phải thích nghi với môi trường mới đã khiến cô gặp khó khăn và rơi vào tình trạng trầm cảm, thường xuyên thức trắng đêm ngày.
Cảm thấy mệt mỏi và chán nản, Ngọc quyết định tái khởi đầu với kênh ASMR, bắt đầu phát sóng trực tiếp hàng đêm trên các nền tảng truyền thông xã hội, không chỉ giúp cô nhớ lại công việc mà còn giúp cô kết nối với cộng đồng. Lần này, cô thử nghiệm với các loại âm thanh mới như tiếng những ngón tay dính, tiếng cọ tai, tiếng chải tóc, tiếng gõ, tiếng giọt nước rơi, và tiếng đồng hồ.
'Việc nghe tiếng nhai và nuốt thức ăn thường kích thích giác quan hơn, nhưng những âm thanh này hướng đến việc chữa lành tinh thần, người nghe không cần phải nhìn', Minh chia sẻ.
Cô nhấn mạnh về việc tạo âm thanh gõ, cào phải tuân thủ theo nhịp điệu và tiết tấu, không được gõ mạnh mẽ hoặc ngẫu hứng. Một sự mất tập trung nhỏ có thể làm gián đoạn quá trình thư giãn của người nghe. Để tạo ra tiếng những ngón tay dính, cô sử dụng tay để chạm vào băng keo, gel, đồ chơi slime, thậm chí cả mật ong để làm nhờn tay. Cứ sau mỗi 4-5 phút, Ngọc Minh phải thay đổi âm thanh một lần để không làm cho khán giả cảm thấy nhàm chán.
Ngoài việc tạo âm thanh, cô còn đầu tư vào phần hình ảnh và các dụng cụ, thiết lập ánh sáng với gam màu ấm áp, dịu mắt. Mỗi khi lên sóng, Minh sẽ thay đổi kiểu tóc và phong cách trang điểm. Ngay cả màu sắc của móng tay và bộ cọ, bàn chải, đồ chơi cũng được cô lựa chọn để tạo ra sự hứng thú và tò mò cho người theo dõi kênh của mình.
Trong ba tháng đầu tiên, Minh thu hút hàng loạt clip được triệu lượt xem, và buổi livestream của cô đã thu hút từ vài trăm đến vài nghìn người tham gia. Cô bắt đầu có thu nhập từ các nền tảng cũng như nhận quảng cáo cho các sản phẩm cô sử dụng trong các buổi trực tiếp. Trung bình mỗi tháng, Minh kiếm được từ 60 đến 70 triệu đồng, với một số tháng thu nhập lên tới cả trăm triệu đồng nhờ công việc ASMR của mình.
Hiện tại, kênh của cô có gần 4 triệu người theo dõi, và nhiều khán giả mất ngủ đã gửi lời cảm ơn trong các buổi phát sóng. Một số bình luận từ người xem bao gồm: 'Dù tôi không khó ngủ nhưng mỗi ngày đều xem, thấy rất thư giãn', 'Tôi mới sinh nên đang gặp phải căng thẳng của việc chăm sóc con, nhưng nhờ một số video của Nga Chan mà tôi dễ dàng ngủ hơn và cảm thấy nhẹ nhõm hơn'.
Lý giải về sự phổ biến của kênh của Ngọc Minh cũng như về việc hơn 30 triệu người trên TikTok tìm kiếm nội dung về ASMR, ông Nguyễn Viết Chung, giảng viên tại trường Đại học Y Dược, Đại học Quốc gia Hà Nội, cho biết ASMR là một trong những hình thức trị liệu âm nhạc dễ tiếp cận, không tốn kém, thu hút và mang tính sáng tạo.
Phương pháp này mang lại hiệu quả đối với những trường hợp mất ngủ do căng thẳng nhẹ, những âm thanh thư giãn giúp họ tạm quên đi lo âu và muộn phiền, từ đó giúp họ dễ dàng hơn trong việc ngủ. Tuy nhiên, đối với những trường hợp mất ngủ và căng thẳng nặng hơn, phương pháp này sẽ không hiệu quả và có thể làm cho người xem cảm thấy lo lắng và áp lực thêm.
Một chuyên gia cho biết rằng với những người làm nghề này trong thời gian dài có thể dẫn đến thay đổi nhịp thức ngủ, ảnh hưởng xấu tới sức khỏe của họ.
'Nếu họ muốn trở thành những nhà trị liệu, họ cần được đào tạo chuyên sâu, hiểu về kiến thức cơ bản về tâm lý và bệnh tâm thần, và cần phải có một thời gian thực hành dưới sự giám sát trong vài năm', một chuyên gia đã chia sẻ.
Khi nghề này trở thành công việc chính của mình, Ngọc Minh thường xuyên thức đêm. Trung bình mỗi người cần khoảng 15 phút để có thể đi vào giấc ngủ, nhưng với khán giả khó ngủ của cô, Ngọc Minh sẽ mất khoảng 2-3 tiếng để làm điều đó.
'Mình phải thức đêm để giúp người khác ngủ, dù có những lúc mệt mỏi và bị ốm nhưng mình vẫn cố gắng vì mỗi đêm đều có khán giả đang chờ đợi và cũng có nhiều người mất ngủ cần đến sự giúp đỡ của mình', Minh chia sẻ.
Thanh Nga là một cá nhân có tên gọi tương đối phổ biến.
