Từng đi hát, diễn kịch và múa, trong một lần tình cờ, nghệ sĩ Thùy Lan chuyển sang nghề lồng tiếng. Đối với bà, việc lồng tiếng là một duyên phận, một nghĩa vụ và trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống.

Nghệ sĩ Thùy Lan từng lồng tiếng cho nhiều nữ diễn viên nổi tiếng như Ánh Hoa, Thanh Hiền, và Trà Giang.
Bà từng lồng tiếng vai bà ngoại trong hai bộ phim chiếu rạp được yêu thích ở Việt Nam. Đó là bà Mengju trong phim Gia tài của ngoại (phim Thái Lan) và vai bà Hoài Niệm trong phim Insides Out 2 (phim Mỹ).
Phỏng vấn với phóng viên Tuổi Trẻ, bà Thùy Lan thường tự xưng là 'má'. Bà nói rằng hầu như ai gặp cũng gọi bà là 'má Lan', rồi dần dần thành thói quen. Cũng không biết tại sao lại như vậy, có lẽ vì ở bên cạnh 'má Lan', mọi người luôn cảm thấy ấm áp.
Lồng tiếng một câu cũng được, không có vấn đề gì!
Năm 1971, sau khi thi xong kỳ tú tài, Thùy Lan thấy có cuộc tuyển chọn ca sĩ, bà đã tham gia và hát bài Mưa trên phố Huế, giành hạng nhất. Từ đó, bà bắt đầu sự nghiệp ca hát.
Sau năm 1975, bà tham gia hoạt động tại Đoàn kịch nói Bông Hồng của nghệ sĩ Thẩm Thúy Hằng và thường xuyên hát chung với vợ chồng nghệ sĩ Nguyễn Chánh Tín - Bích Trâm.
Thỉnh thoảng, bà cũng tham gia biểu diễn tại các buổi tăng cường của Đoàn kịch nói Kim Cương và Đoàn múa Hương Miền Nam.
Khác với đa số diễn viên lồng tiếng được đào tạo chuyên nghiệp, bà Thùy Lan lại là một nghệ sĩ tự nhiên. Các cơ hội lồng tiếng trong phim đến với bà như một sự sắp đặt từ trước.
Một lần tình cờ, đạo diễn lồng tiếng Hồng Phúc đi xem buổi hát và nhìn thấy Thùy Lan đang giới thiệu chương trình.
Bị ấn tượng nên ông đến gặp bà và hỏi: 'Cô biết cách chuyển âm không? Ngày mai đến phòng thu Thi Sách để thử vai nhé.'
Vai diễn đầu tiên mà bà thử là vai cô gái nhảy múa trong phim Con thú tật nguyền của đạo diễn Hồ Quang Minh.
'Má cầm kịch bản đọc cho khớp, thể hiện tính cách nhân vật một cách nữ tính, rồi được chọn luôn', bà chia sẻ.
Sau đó, bà có cơ hội lồng tiếng cho vai bà già dân tộc trong phim Đất nước đứng lên của đạo diễn Lê Đức Tiến. Đến phim thứ ba là Bụi hồng, bà được chọn lồng tiếng cho nhân vật chính Diệu Thuần do nghệ sĩ Phương Dung thủ vai.
Đối với phim truyền hình Đất phương Nam, nghệ sĩ Phương Thanh được giao vai lồng tiếng cho Ánh Hoa. 'Nhưng hôm đó, Thanh đi mổ mắt.
Đoàn phim đã chọn rất nhiều người để lồng tiếng nhưng chưa hợp, anh Hồng Phúc bảo 'thôi, kêu Thùy Lan đến đi!'. Thật may mắn khi má vào vai ngay từ lần đầu thể hiện', bà nhớ lại. Sau đó, Thùy Lan thường được chọn lồng tiếng cho các vai lớn tuổi. Lúc đó, bà gần 40 tuổi.
Khác với hiện tại với công nghệ tiên tiến hơn, hồi xưa, khi thu âm cho phim, khoảng 4, 5 người đứng trước micro, nhìn màn hình để thu âm. Nếu đứng ở vị trí sau mà nói sai thì phải làm lại từ đầu.
Khi mới bước vào nghề, còn nhiều bỡ ngỡ, đạo diễn Hồng Phúc luôn là người động viên và chỉ dạy bà. Nghệ sĩ Thùy Lan không bận tâm khi khán giả ít biết đến bà, vì bà cho rằng lồng tiếng là nghề 'đằng sau khuôn mặt'.
Hỏi bà Thùy Lan: 'Theo nghề lồng tiếng, để thấy đầy đủ và hạnh phúc có khó không?', bà cười toe toét và nói: 'Chỉ cần điện thoại reo, có ai gọi đi diễn là má Lan vui rồi con ơi!
Không quan trọng vai trò lớn hay nhỏ, thậm chí chỉ một câu cũng không sao, miễn là má còn có vai, khán giả vẫn yêu thương giọng nói của má. Má chỉ suy nghĩ làm sao để lồng tiếng cho vai diễn hay nhất, đạo diễn hài lòng, rồi làm việc đó thôi, chứ không nghĩ nhiều về tiền bạc'.

Tình nghệ sĩ, tình vợ chồng, tình khán giả
Bà Thùy Lan có cuộc hôn nhân hạnh phúc với nhạc sĩ, nhiếp ảnh gia Thái Ngọc Sơn, người sáng tác bài hát Ngõ vào đời đã đi vào ký ức của nhiều thế hệ người Việt qua lời hát ru quen thuộc:
'Gió mùa thu, mẹ ru con ngủ, năm canh dài thức đủ năm canh'. Ông Sơn lớn hơn bà Thùy Lan 15 tuổi. Lúc mới hát, bà đã gặp ông. Năm 1977, hai người kết hôn.
Cùng làm nghệ thuật, giữa bà và chồng có sự đồng điệu chặt chẽ. Trong cuộc sống, đôi khi không đồng ý với ý kiến của chồng, bà nói: 'Anh Sơn! Anh nói vậy không phải là anh nghe!' và chỉ vậy thôi, rồi hai người lại vui vẻ.
Đôi khi ông viết nhạc, bà hát tác phẩm của ông. Bà lồng tiếng, ông chụp hình, ủng hộ tinh thần cho bà. Bà Thùy Lan luôn trân trọng cái tình giữa những người nghệ sĩ.
Cát sê của nghề lồng tiếng không cao. Bà Lan kể có lúc tiền cát sê không đủ trả hai chuyến xe ôm đi lại. Nhưng cũng có nhiều người thương, họ đến đón bà đi làm hoặc gọi xe rồi trả tiền cho bà.
Bà tâm sự: 'Nghệ sĩ lồng tiếng Đạt Phi rất thương má nên có vai nào phù hợp thì đều mời tham gia. Làm việc, Đạt Phi cũng hỗ trợ, đóng góp ý kiến để giọng lồng tiếng được tốt hơn'.
Trước khi làm nghề lồng tiếng, bà cũng có thời gian đóng phim tại Đài truyền hình Đắc Lộc cùng với nghệ sĩ Thành Lộc, Bạch Lê - chị gái của Thành Lộc. 'Má và Bạch Lê thân thiết, nên thường xuyên qua nhà thăm hỏi.
Lúc đó, Thành Tâm (nghệ danh cũ của Thành Lộc - PV) còn nhỏ, thường ngồi trong lòng má chơi đùa. Sau này gặp ít hơn. Một lần đi xem kịch, gặp lại thì cậu ấy rất vui. Má cảm thấy được thương yêu và nhớ đến vẫn là niềm vui cho má', bà nhớ lại.
Gần đây, có một đạo diễn mời bà tham gia chương trình từ thiện gây quỹ cho trẻ mồ côi, mà chưa cần biết làm gì, bà đã đồng ý ngay.
Bà hồn nhiên chia sẻ: 'Tụi nhỏ nhờ má hát bài Còn tuổi nào cho em. Má lên hát, chỉ vừa dứt câu đầu đã nghe khán giả vỗ tay nhiệt tình, trong lòng mừng rơn vừa giúp được người khác lại còn được hát trở lại'.
Bà Thùy Lan tâm sự, chỉ cần có chút tiền trong túi, lương tâm không dối gạt ai, lại được làm nghệ thuật phục vụ khán giả, thì đó là đủ!
