Nghệ sĩ YouTube ảo

Nghệ sĩ YouTube ảo (バーチャルユーチューバー, bācharu yūchūbā) hay VTuber (ブイチューバー, buichūbā) là những nghệ sĩ giải trí trực tuyến sử dụng hình đại diện ảo được tạo bằng đồ họa máy tính và công nghệ ghi lại chuyển động. Một xu hướng kỹ thuật số bắt nguồn từ Nhật Bản vào giữa những năm 2010; phần lớn VTuber là những YouTuber nói tiếng Nhật hoặc những online streamer sử dụng thiết kế avatar lấy cảm hứng từ anime. Tính đến năm 2020, đã có hơn 10.000 VTuber đang hoạt động. Bất chấp tên gọi của họ, các nghệ sĩ YouTube ảo không độc quyền trên YouTube mà còn trên các nền tảng như Niconico, Twitch và bilibili.

Nghệ sĩ giải trí đầu tiên sử dụng cụm từ 'Nghệ sĩ YouTube ảo' là Kizuna AI, cô bắt đầu tạo nội dung trên YouTube vào cuối năm 2016. Sự nổi tiếng của cô đã làm dấy lên một xu hướng VTuber ở Nhật Bản và thúc đẩy việc thành lập các cơ quan chuyên môn để quảng bá họ, bao gồm Hololive Production và Nijisanji. Các fansub và các VTuber nói tiếng nước ngoài đã đánh dấu sự gia tăng phổ biến quốc tế của xu hướng này. Nghệ sĩ YouTube ảo đã xuất hiện trong các chiến dịch quảng cáo trong nước ở Nhật Bản và đang phá vỡ các kỷ lục thế giới liên quan đến phát trực tiếp.

Tổng quan

YouTuber ảo hay còn gọi là VTuber là những nghệ sĩ giải trí trực tuyến, thường là các YouTuber hoặc online streamer nói tiếng Nhật. Họ sử dụng hình đại diện (avatar) được tạo bởi các chương trình như Live2D, khắc họa các nhân vật được thiết kế bởi các họa sĩ trực tuyến. VTuber được xem là có sức hấp dẫn lớn vì họ không bị ràng buộc bởi những giới hạn về thể chất và nhiều người trong số họ tham gia vào các hoạt động không bị giới hạn bởi giới tính hay xã hội trong đời thực. VTuber liên quan mật thiết đến văn hóa đại chúng và mỹ học Nhật Bản, như anime và manga, và nhân hóa moe với các đặc điểm của con người hoặc phi con người. Một số VTuber thậm chí là nhân vật được nhân hóa, chẳng hạn như động vật.

Theo BBC, điểm đặc biệt của họ là nội dung không liên quan trực tiếp đến vấn đề cá nhân hay danh tính thực sự và sự phổ biến của VTuber trên toàn cầu đến từ cơ sở người hâm mộ rộng lớn ngoài Nhật Bản, những người yêu thích văn hóa Nhật Bản và anime.

Công nghệ

Hình đại diện của VTuber thường được tạo động bằng cách sử dụng webcam và phần mềm, cho phép ghi lại chuyển động, biểu cảm và cử động miệng của người phát trực tiếp và ánh xạ chúng thành mô hình hai hoặc ba chiều. Cả phần mềm miễn phí và có phí cho công nghệ này đã được phát triển, với một số chương trình có thể hoạt động mà không cần webcam (mặc dù có thể có sẵn hoạt ảnh đã được thiết lập trước) và một số cũng hỗ trợ thiết bị thực tế ảo hoặc theo dõi cử động như Leap Motion. Phần mềm Live2D rất phổ biến để tạo mô hình hai chiều, trong khi VRoid Studio đôi khi được sử dụng để tạo mô hình ba chiều. Giá của các mô hình này có thể lên tới 2.000 đô la Mỹ tùy vào mức độ chi tiết. Một số mô hình có thể được đặt hàng từ các nghệ sĩ tự do trên các trang như Fiverr. Các studio nghệ thuật đặc biệt cũng đã xuất hiện.

Lịch sử

Người sử dụng hình đại diện CG đầu tiên cho mục đích làm vlog trên YouTube là Ami Yamato, bắt đầu tạo video như vậy từ năm 2011. Tuy nhiên, phong cách này không phổ biến cho đến khi Kizuna AI xuất hiện vào năm 2016, khi thuật ngữ 'YouTuber ảo' bắt đầu được sử dụng. Vào cuối năm 2017, cô đã trở nên nổi tiếng với hơn 2.000.000 lượt đăng ký chỉ trong 10 tháng. Sự nổi tiếng bất ngờ này đã thúc đẩy xu hướng của VTuber, với khoảng 4.000 người vào năm 2018.

Tiền nhiệm

Vào ngày 12 tháng 2 năm 2010, nhà sản xuất tiểu thuyết trực quan Nitroplus bắt đầu tải video lên kênh YouTube của mình với phiên bản 3D hoạt hình của linh vật Super Sonico, nói về bản thân hoặc các bản phát hành liên quan đến công ty. Vào ngày 13 tháng 6 năm 2011, vlogger Nhật Bản có trụ sở tại Vương quốc Anh là Yamato Ami đã đăng tải video đầu tiên của mình, thể hiện một hình đại diện ảo đang nói chuyện với chiếc máy ảnh. Năm 2012, công ty Nhật Bản Weathernews Inc. ra mắt nhân vật kiểu vocaloid Weatheroid Type A Airi trên SOLiVE24, một chương trình phát trực tiếp 24 giờ về thời tiết trên Nico Nico Douga, YouTube và trang web của họ. Năm 2014, Airi có chương trình solo thường xuyên vào thứ Năm và bắt đầu phát sóng trực tiếp với chức năng ghi hình chuyển động.

Đột phá

Vào cuối năm 2016, Kizuna AI, VTuber đầu tiên đạt được mức độ nổi tiếng đáng kể, đã ra mắt lần đầu trên YouTube. Cô là người đầu tiên kiếm tiền và sử dụng thuật ngữ YouTuber ảo. Được tạo bởi công ty sản xuất kỹ thuật số Activ8 và lồng tiếng bởi Nozomi Kasuga, Kizuna AI đã tạo ra một cảm giác 'thân mật thực sự' với người hâm mộ khi cô trả lời các câu hỏi từ họ. Trong vòng mười tháng, cô đã có hơn hai triệu người đăng ký và sau đó trở thành đại sứ văn hóa của Tổ chức Du lịch Quốc gia Nhật Bản. Sự nổi tiếng của Kizuna AI có thể được giải thích bởi sự khác biệt so với các YouTuber truyền thống và những khía cạnh bất ngờ của nhân vật mà khán giả không ngờ tới. Ví dụ, mặc dù có vẻ ngoài thân thiện, Kizuna AI thường xuyên chửi thề trong video chơi game của mình khi cô bực bội.

Trở thành xu hướng

Sự nổi tiếng bất ngờ của Kizuna AI đã dẫn đến một làn sóng VTuber. Từ tháng 5 đến giữa tháng 7 năm 2018, số lượng VTuber đang hoạt động đã tăng từ 2.000 lên 4.000. Kaguya Luna và Mirai Akari theo sau Kizuna là hai VTuber phổ biến thứ nhì và thứ ba, với lượt đăng ký lần lượt là 750.000 và 625.000. Nekomiya Hinata và Siro là hai VTuber tiền nhiệm khác, cả hai đều đã đạt được 500.000 người theo dõi trong vòng sáu tháng.

Vào đầu năm 2018, Anycolor Inc. (khi đó là Ichikara) thành lập công ty VTuber Nijisanji. Nijisanji đã giúp phổ biến việc sử dụng mô hình Live2D thay vì tập trung vào mô hình 3D như trước đây, và chuyển đổi sang phát trực tiếp thay vì chỉnh sửa video và clip đã thay đổi tiêu chuẩn của các VTuber như Kizuna AI.

Sau khi thành công ở Nhật Bản, VTuber đã mở rộng ra nước ngoài, với các đại lý như Hololive và Nijisanji mở chi nhánh ở Trung Quốc, Hàn Quốc, Indonesia và Ấn Độ, cũng như các chi nhánh tập trung vào tiếng Anh. Trong khi đó, VTuber độc lập đã bắt đầu xuất hiện ở nhiều quốc gia, từ Nhật Bản đến Hoa Kỳ. Vào tháng 7 năm 2018, VTuber có tổng số người đăng ký là 12,7 triệu và hơn 720 triệu lượt xem. Đến tháng 1 năm 2020, đã có hơn 10.000 VTuber.

Đại dịch COVID-19 đã góp phần gia tăng lượng người xem phát trực tiếp trò chơi điện tử nói chung vào năm 2020, đồng thời thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của VTuber. Vào tháng 8 năm 2020, bảy trong số mười người kiếm được Super Chat lớn nhất mọi thời đại trên YouTube là các VTuber, với Kiryu Coco của Hololive đứng đầu với khoản thu đạt được lên tới khoảng 85 triệu yên (tương đương khoảng 820.000 đô la vào năm 2020). Đồng thời, sự phổ biến của VTuber tiếp tục tăng trên nền tảng Twitch, cùng với một loạt các VTuber nổi tiếng nói tiếng Anh như các thành viên VShojo như Projekt Melody và Ironmouse.

Vào tháng 9 năm 2020, Anycolor, công ty quản lý của Nijisanji, đã thành lập một 'Nhóm Đối phó với Hành vi Hung hăng và Vu khống' để hỗ trợ các nạn nhân bị quấy rối và thực hiện các biện pháp pháp lý chống lại những hành vi này, đặc biệt là trong lĩnh vực quấy rối trực tuyến trong ngành công nghiệp giải trí Nhật Bản. Thông báo này được đưa ra sau khi VTuber Mano Aloe buộc phải rút lui sau chỉ hai tuần hoạt động do bị quấy rối trực tuyến.

Báo cáo Xu hướng và Văn hóa năm 2020 của YouTube nhấn mạnh VTuber là một trong những xu hướng đáng chú ý nhất trong năm đó, với 1,5 tỷ lượt xem mỗi tháng vào tháng 10.

Vào ngày 30 tháng 3 năm 2021, Kizuna AI đã được chọn là một trong 60 người có ảnh hưởng hàng đầu ở châu Á.

Vào tháng 5 năm 2021, Twitch đã bổ sung thẻ (tag) VTuber vào các luồng của họ như một phần của việc mở rộng hệ thống thẻ. Vào tháng 7 năm 2021, Gawr Gura - một thành viên tiếng Anh đầu tiên của Hololive - đã vượt qua Kizuna AI để trở thành VTuber được đăng ký nhiều nhất trên YouTube.

Các chiến dịch liên quan đến YouTuber ảo

Với sự phổ biến lớn của họ, các công ty và tổ chức đã sử dụng VTuber như một công cụ quảng cáo hoặc để thu hút sự chú ý đối với các sản phẩm và dịch vụ. Khi Tập đoàn SoftBank giới thiệu iPhone XS và XS Max vào năm 2018, Kizuna AI đã xuất hiện tại sự kiện và thực hiện chiến dịch quảng bá trên kênh của mình. Hiện tại, cô là Đại sứ Du lịch Quốc gia Nhật Bản. Một VTuber khác do Chính quyền tỉnh Ibaraki giới thiệu là Hiyori Ibara, với mục đích biến cô thành biểu tượng của Ibaraki. Hiyori là VTuber đầu tiên mà chính quyền địa phương giới thiệu.

Vào tháng 8 năm 2018, Wright Flyer Live Entertainment, thuộc sở hữu của Gree Inc., đã phát hành một ứng dụng di động cho phép các VTuber phát trực tiếp video, kết nối trực tiếp với người xem và đồng thời kiếm tiền từ đó. Tại một cuộc họp báo tại Tokyo, người đứng đầu Wright Flyer Live Entertainment cho biết công ty muốn hỗ trợ VTuber không chỉ bằng cách tăng số lượng, mà còn bằng việc tạo điều kiện cho họ tiếp tục hoạt động và thu hút người hâm mộ cũng như thu lợi nhuận. Sự đầu tư này dựa trên khoản vốn 10 tỷ Yên từ công ty mẹ Gree vào VTuber, với mục tiêu đạt lợi nhuận 10 tỷ Yên vào năm 2020.

Vào ngày 24 tháng 6 năm 2019, VTuber Kaguya Luna hợp tác với Nissin Foods để quảng bá mì Yakisoba UFO, tổ chức một buổi phát trực tiếp thông qua điện thoại thông minh gắn vào một quả bóng khí heli. Cuối buổi livestream, điện thoại đạt độ cao 30 km so với mực nước biển, lập kỷ lục Guinness cho buổi phát trực tiếp từ độ cao lớn nhất, vượt qua kỷ lục cũ là 18,42 km.