Nghệ thuật ứng dụng đề cập đến việc áp dụng sáng tạo nghệ thuật vào cuộc sống hàng ngày, khác biệt với khái niệm 'mỹ thuật' chủ yếu tập trung vào thẩm mỹ và sáng tạo.
Khái niệm
Theo cuốn Lịch sử thiết kế của họa sĩ Lê Huy Văn và Trần Văn Bình, 'mỹ thuật công nghiệp', hay còn gọi là design (phát âm như 'đi-zai'), là lĩnh vực thiết kế mẫu mã và tạo hình cho sản phẩm công nghiệp, mỹ thuật sản phẩm, thiết kế môi trường sống và thế giới đồ vật.
Từ design có nguồn gốc từ chữ disegno trong tiếng Latin của Italia từ thời Phục Hưng, có nghĩa là phác thảo, thiết kế, mô tả, và là nền tảng của nghệ thuật thị giác. Thuật ngữ này thường chỉ công việc của các họa sĩ, điêu khắc gia và nghệ nhân, chưa phải là một nghề chuyên nghiệp hoàn toàn nhưng gắn liền với các nghệ sĩ.
Theo sách Design Đại cương (Artmedia Books) của Trần Văn Bình, thuật ngữ
Từ điển tiếng Ý dịch disegno là 'thiết kế'. Trang Từ điển https://www.dictionary.com/browse/disegno mô tả disegno với hai ý nghĩa: phác thảo/thiết kế (drawing/design), ám chỉ bản vẽ hoặc thiết kế. Đây là thuật ngữ được sử dụng trong thế kỷ 16 và 17 để chỉ nghệ thuật cần thiết để thể hiện hình thức hoàn hảo của đối tượng trong nghệ thuật thị giác, đặc biệt qua cấu trúc tuyến tính của tác phẩm. Theo http://www.visual-arts-cork.com/drawing/disegno.htm, disegno nhấn mạnh ý tưởng của nghệ sĩ như người sáng tạo, sử dụng kỹ năng phác thảo để thể hiện hình ảnh tưởng tượng. Ngược lại, colorito chỉ đơn giản là kỹ năng tô màu (colouring), mà họa sĩ dùng để tái hiện những gì nhìn thấy. Sáng tác trong studio, các nghệ sĩ sử dụng màu sắc theo nhu cầu thị giác, có thể khác xa dự định ban đầu. Do đó, disegno đòi hỏi sự trung thực với khái niệm ban đầu, còn colorito chỉ là tạo ra hình ảnh đẹp. Các nghệ sĩ Phục hưng (Renaissance) thấy disegno là nghệ thuật đích thực, trong khi colorito chỉ là nghề thủ công.
Khái niệm
Tại Anh vào thế kỷ 16, khái niệm này được mở rộng thành 'lập kế hoạch cho một cái gì đó' hoặc 'phác thảo bản vẽ đầu tiên cho một tác phẩm nghệ thuật' và 'bản thiết kế cho sản phẩm mỹ nghệ'. Design bao gồm phác thảo, thiết kế, chế mẫu và lập kế hoạch cho sản phẩm công nghiệp. Với quá trình công nghiệp hóa, lịch sử design bắt đầu từ giữa thế kỷ 19, lúc này thuật ngữ Design được hiểu như “Nghệ thuật công nghiệp” hay “nghệ thuật ứng dụng”.
Cụm từ design tại Việt Nam được hiểu là 'mỹ thuật công nghiệp', 'thiết kế tạo dáng công nghiệp' hoặc 'mỹ thuật ứng dụng'. Thuật ngữ này mới được đưa vào Việt Nam từ thập niên 1960, xuất phát từ Industrielle Formgestaltung trong tiếng Đức khi các giáo sư từ Đại học Mỹ thuật Công nghiệp Halle (Die Hochschule für Industrielle Formgestaltung – Halle) sang trường Trung cấp Mỹ nghệ Hà Nội trao đổi học thuật và được dịch thành 'Mỹ thuật công nghiệp' (MTCN). Kể từ đó, MTCN trở thành thuật ngữ chính thức của ngành và trở nên phổ biến.
Các lĩnh vực thiết kế chính
- Thiết kế đồ họa (Graphics design)
- Thiết kế thời trang (Fashion design)
- Thiết kế công nghiệp (Industrial design)
- Thiết kế nội thất (Interior design)
- Thiết kế kiến trúc (Architectural Design)
- Thiết kế tương tác (Interactive Design)