Nghi lễ quan trọng cho người Dao Đỏ - Đánh dấu bước chuyển quan trọng trong đời

Khi nào diễn ra Lễ cấp sắc của người Dao Đỏ?

Lễ cấp sắc của người Dao Đỏ không diễn ra vào một ngày cụ thể nào. Khác với các lễ hội khác, Lễ cấp sắc là một sự kiện dành riêng cho mỗi người đàn ông trưởng thành trong gia đình.

Tầm quan trọng của Lễ Lập tịnh của người Dao Đỏ

Lễ cấp sắc của người Dao Đỏ, hay còn gọi là Lễ Lập tịnh, là một dịp quan trọng đối với mỗi người đàn ông ở vùng cao Tây Bắc. Đây là thời điểm họ được công nhận là người trưởng thành về mặt vật chất và tinh thần.

Không chỉ là dịp công nhận sự trưởng thành, Lễ cấp sắc của người Dao Đỏ còn là lời nhắc nhở về đạo lý và truyền thống. Đồng thời, là dịp để tưởng nhớ công ơn của tổ tiên và gốc rễ.

Lễ cấp sắc đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa người Dao Đỏ, là điều được tất cả người đàn ông trong dòng tộc chờ đợi. Họ coi trọng và mong chờ ngày này từ khi còn nhỏ.

Tầm quan trọng của Lễ Lập tịnh của người Dao Đỏ và những giá trị về giáo dục, triết lý

Các thầy ra sân lễ, dùng tù và triệu Ngọc Hoàng, bắt đầu lễ và thỉnh Ngọc Hoàng chứng giám

Đi ngược thời gian, khám phá về nguồn gốc của Lễ cấp sắc

Nếu bạn tới vùng cao Yên Bái và ghé qua làng của người Dao, bạn có thể nghe các ông già kể lại truyền thuyết về nghi lễ này. Câu chuyện kể rằng người Dao từng gặp ma quỷ gây ra nhiều khó khăn và nguy hiểm cho cuộc sống của họ.

Ngọc Hoàng không thể để cho lũ quỷ tiếp tục hoành hành trên trần gian, nên đã sai quân binh từ thiên đàng xuống giúp người Dao. Mặc dù quân lính nhà trời đã chiến đấu với lũ quỷ suốt ba tháng nhưng vẫn không thể tiêu diệt hết chúng. Để đối phó, Ngọc Hoàng đã truyền phép thuật cho các người đàn ông trong làng, cấp cho họ một đạo sắc để hợp tác với quân binh nhà trời tiêu diệt ma quỷ.

Nhờ sự đoàn kết giữa quân binh từ thiên đàng và người trần thế mà lũ quỷ đã bị tiêu diệt hoàn toàn. Để đề phòng tình hình tái phát, Ngọc Hoàng đã ban lệnh cấp sắc cho các người đàn ông lãnh đạo gia đình, để bảo vệ người thân và dòng tộc. Từ đó, Lễ cấp sắc của người Dao Đỏ ra đời và được thế hệ sau giữ gìn, lưu truyền.

Lễ cấp sắc của người Dao Đỏ diễn ra như thế nào?

Là một nghi lễ bắt buộc, Lễ cấp sắc của người Dao Đỏ có thể được tổ chức cá nhân hoặc nhóm, bao gồm cả gia đình và dòng tộc. Có nhiều cấp bậc khác nhau, từ 3 đèn và 36 binh mã cho bậc thấp nhất, đến 12 đèn và 120 binh mã cho bậc cao nhất. Lễ cấp sắc thường được tổ chức thường xuyên với các bậc thấp hơn, trong khi bậc cao nhất chỉ tổ chức mỗi hai mươi hoặc ba mươi năm một lần.

Bậc thấp nhất được cấp 3 đèn và 36 binh mã, bậc trung cấp được cấp 7 đèn và 72 binh mã, bậc cao nhất được cấp 12 đèn và 120 binh mã. Lễ cấp sắc thấp nhất và trung cấp thường được tổ chức thường xuyên, trong khi lễ cấp sắc cao nhất chỉ diễn ra một lần sau hai mươi hoặc ba mươi năm.

Theo quan niệm của người Dao Đỏ, người được cấp sắc cao là niềm tự hào của gia đình và dòng tộc. Vì vậy, họ luôn phấn đấu học hỏi, rèn luyện để đạt được cấp bậc cao hơn, mang lại niềm vinh dự cho gia đình, dòng tộc.

Trong quá trình lễ, người được cấp sắc phải tập trung vào việc ăn uống ở cùng một nơi

Công việc chuẩn bị cho Lễ cấp sắc của người Dao Đỏ

Thường thì trước khi diễn ra Lễ cấp sắc, các cặp vợ chồng phải chuẩn bị các loại lễ vật và đồ dùng từ sớm. Mâm lễ bao gồm lợn, mía, hương, thóc, gạo và đồ dùng hàng ngày như chăn, chiếu, ghế, chậu rửa, v.v. Mọi thứ phải được chọn lựa kỹ càng để đảm bảo chất lượng tốt nhất, vì đây là điều rất quan trọng liên quan đến tôn giáo và trang trọng trong lễ.

Ngoài các lễ vật mà gia đình chuẩn bị, để tổ chức lễ lớn và trọng đại hơn, gia chủ có thể kêu gọi mọi người đóng góp. Các gia đình tham gia lễ có thể mang thêm thức ăn để giúp gia chủ sau lễ, vì lượng khách tham dự Lễ cấp sắc của người Dao Đỏ thường khá đông.

Ngoài ra, người được cấp sắc phải tuân theo 10 điều cấm và 10 điều nguyện theo truyền thống văn hóa của cộng đồng trước khi tổ chức lễ. Trong tuần trước ngày lễ, họ không được giao tiếp với người hàng xóm, không nói tục và không được gây rối trong quan hệ vợ chồng. Tất cả điều này cho thấy sự trọng đại và ý nghĩa của Lễ cấp sắc đối với người Dao Đỏ.

Muốn được cấp sắc, người Đao Đỏ phải rèn luyện và học hỏi nhiều, cũng như trở thành một thầy cúng

Các nghi thức trong Lễ cấp sắc

6.1 Thời gian và địa điểm của các nghi thức trong Lễ cấp sắc của người Dao Đỏ

Lễ cấp sắc của người Dao Đỏ diễn ra trong 3 ngày 3 đêm, từ ngày 9 đến ngày 12 tháng Mười Một âm lịch. Buổi lễ có sự tham gia của 13 thầy, gồm 3 thầy cả và 10 thầy thành viên. Các thầy cả sẽ đến trước để hướng dẫn các nghi thức, phân công nhiệm vụ cho từng người cụ thể và 10 thầy thành viên sẽ đến vào ngày tiếp theo.

6.2 Các nghi thức trong Lễ cấp sắc

Lễ cấp sắc của người Dao Đỏ bao gồm một loạt các nghi thức quan trọng như Lễ đón thầy, Lễ dâng đèn, Lễ đưa trò đi gặp Ngọc Hoàng, Lễ lên đàn cấp dấu, Đặt pháp danh, Lễ đón hình mã và thu quân, Lễ đi trên đá nóng, Lễ hóa vàng và Lễ cấp bằng.

Ngoài các nghi thức, trong Lễ cấp sắc của người Dao Đỏ còn có biểu diễn các màn múa kết hợp giữa lao động và tôn giáo, thể hiện sự giao hòa của yin và yang. Âm nhạc và điệu múa tạo nên không khí trang nghiêm và linh thiêng trong suốt lễ hội. Đặc biệt, có các màn múa truyền thống như Múa gậy, Múa lên hương, Múa rùa, là cách để giao tiếp với tổ tiên, mong muốn sự bảo vệ cho bản làng và mùa màng bội thu.

Thầy tổ chức Lễ dâng đèn để thông báo danh tính và vị trí của người được truyền phong

Kết thúc nghi lễ, thầy tổ chức dẫn dắt người truyền phong lên Thiên đình để nhận dấu ấn từ Ngọc Hoàng và tiếp tục hành trình vào thế giới âm