Nghị luận văn học về đoạn trích Chị em Thúy Kiều

Đề bài: Nghị luận văn học về đoạn trích Chị em Thúy Kiều

Nghị luận văn học về đoạn trích Chị em Thúy Kiều

I. Cấu trúc dàn ý Nghị luận văn học về đoạn trích Chị em Thúy Kiều (Chuẩn)

1. Khai mạc:

- Giới thiệu về nhà văn Nguyễn Du và đoạn trích 'Chị em Thúy Kiều'.

2. Phần chính:

a. Tổng quan:

- Đặt trong bối cảnh đầu tác phẩm
- Trình bày về vẻ đẹp và tài năng của chị em Thuý Kiều.

b. Phân tích chi tiết:

* Bốn câu thơ đầu: Giới thiệu về hai chị em:

- Nét đẹp của hai chị em Thuý Kiều, Thuý Vân được Nguyễn Du tường thuật qua hình ảnh của thiên nhiên như 'mai, tuyết': tinh tế, thanh cao và trong trắng.
- Hai chị em sở hữu vẻ đẹp hoàn mỹ 'mười phân vẹn mười'
- Bút pháp tượng trưng được sử dụng một cách tinh tế, làm nổi bật vẻ đẹp của hai chị em.

- Vẻ đẹp của Thuý Vân (4 câu tiếp):
+ 'Vân xem trang trọng khác vời': phong cách sang trọng của Thuý Vân.
+ 'Khuôn trăng đầy đặn': gương mặt tròn đẹp, như ánh trăng rằm.
+ 'Nét ngài nở nang': đôi lông mày sắc nét, đậm đà.
+ 'Hoa cười ngọc thốt đoan trang': nụ cười tươi như hoa, giọng nói trong như ngọc.
+ 'Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da': chỉ vẻ đẹp của mái tóc, làn da của Thuý Vân khiến cho thiên nhiên cũng phải cúi đầu kiêng nể, nhường nhịn.
→ Vẻ đẹp của Vân là vẻ đẹp dịu dàng, phúc hậu, báo hiệu một tương lai nhẹ nhàng, thuận lợi.

- Vẻ đẹp và tài năng của Kiều (12 câu tiếp):
+ Thúy Kiều mang vẻ đẹp 'sắc sảo mặn mà' hơn hẳn Thúy Vân.
+ 'Làn thu thuỷ': đôi mắt Kiều trong vắt, tĩnh lặng như nước mùa thu.
+ 'Nét xuân sơn': dáng núi mùa xuân: đôi lông mày của nàng thanh thoát như nét núi mùa xuân.
+ 'hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh': Vẻ đẹp của Kiều còn khiến cho thiên nhiên ghen tỵ.
→ Báo hiệu cuộc đời nhiều sóng gió, truân chuyên.
+ Tài sắc vẹn toàn 'Sắc đành đòi một tài đành họa hai'.
+ Không chỉ có trí 'thông minh' thiên phú, giỏi cả về cầm kỳ thi hoạ mà Kiều còn thông thạo ngũ âm của nhạc cổ, thông thạo ngón đàn tì bà của người Hồ cổ.

- Cuộc sống yên bình của hai chị em (4 câu cuối):
+ Kiều và Vân sống trong không khí yên bình, gia đình hòa thuận 'trước màn rủ che'.
+ Dù đã bước vào tuổi trưởng thành, nhưng hai chị em vẫn giữ vững lối sống, không để ý đến những lời đàm tiếu bên ngoài.

c. Đánh giá nội dung, nghệ thuật:

- Nội dung:
+ Mô tả về vẻ đẹp và tài năng của hai chị em Thuý Kiều, Thuý Vân.
+ Tiên đoán về tương lai và số phận của hai người.

- Nghệ thuật:
+ Sử dụng thủ pháp ước lệ một cách linh hoạt, mô tả vẻ đẹp của Thuý Vân và Thuý Kiều thông qua hình ảnh thiên nhiên.
+ Sử dụng thể thơ lục bát với kết cấu linh hoạt, tinh tế và các hình ảnh so sánh, nhân hoá: giúp độc giả hình dung về vẻ đẹp và tài năng của hai chị em, cũng như dự cảm về tương lai của họ.

3. Phần kết:

- Đặt ra giá trị của đoạn trích và của cả tác phẩm.

II. Bài mẫu Nghị luận văn học đoạn trích Chị em Thúy Kiều (Chuẩn)

'Truyện Kiều' của Nguyễn Du là một bức tranh văn hóa tuyệt vời trong văn học Việt Nam. Tác phẩm chân dung sống động số phận cay đắng và cuộc đời khó khăn của Thúy Kiều, người con gái tài năng nhưng đầy bi thương. Trong số những trích đoạn xuất sắc, không thể không kể đến đoạn 'Chị em Thuý Kiều'.

Đoạn trích Chị em Thuý Kiều nằm ở phần đầu của tác phẩm, giới thiệu về gia đình và hoàn cảnh của Thuý Kiều. Khi giới thiệu những người thân trong gia đình Kiều, Nguyễn Du đã mô tả đầy đủ về tài sắc của hai chị em Thuý Kiều và Thuý Vân.

Những câu thơ đầu tiên, Nguyễn Du đã tổng quan về hai chị em nhà họ Vương như sau:

'Thuý Kiều là chị, em là Thuý Vân
Mai cốt cách, tuyết tinh thần
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười'

Thúy Kiều và Thúy Vân, hai bông hoa xinh đẹp 'hai ả tố nga' của gia đình Vương viên ngoại, không chỉ mang vẻ đẹp duyên dáng như hoa mai mà còn trong sáng, thanh cao như những bông tuyết trời đông tinh khôi. Nguyễn Du tinh tế sử dụng hình ảnh của thiên nhiên và thủ pháp ước lệ để diễn đạt vẻ đẹp 'mười phân vẹn mười' của họ. Mỗi người mang nét đẹp riêng, nhưng đều tròn đầy, trọn vẹn cả về nhan sắc và tài năng.

Sau khi tóm lược về hai chị em Thuý Kiều, Thuý Vân, Nguyễn Du vẽ nét chân dung của Thuý Vân một cách rõ nét và ngắn gọn qua bốn câu thơ:

'Vân trang trọng khác vời
Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang
Hoa cười ngọc thốt đoan trang
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da'

Thúy Vân hiện lên với vẻ đẹp 'trang trọng khác vời' so với phụ nữ bình thường. Sự sang trọng, quý phái của nàng được mô tả qua hình ảnh của thiên nhiên. Khuôn mặt tròn trịa như mặt trăng rằm 'khuôn trăng đầy đặn', đôi lông mày sắc nét 'nét ngài nở nang'. Mái tóc bồng bềnh như mây, làn da trắng như tuyết. Vân toát lên vẻ đẹp dịu dàng, thuần khiết. Sự mô tả này không chỉ làm nổi bật vẻ đẹp của Vân mà còn tạo ấn tượng về tương lai êm đềm, thuận buồm xuôi gió cho nàng.

Mặc dù Thuý Vân là em gái của Thuý Kiều, nhưng Nguyễn Du đã chủ động mô tả vẻ đẹp của Vân trước, nhấn mạnh vào đẹp đẽ của nàng. Điều này làm nổi bật vẻ đẹp của Thuý Kiều khi ông dành nhiều hơn về cảm xúc và câu thơ để mô tả nàng. Sự ưu ái này thể hiện sự đặc biệt, tôn vinh đối với Thuý Kiều.

'Kiều càng xuất sắc, duyên dáng
So với vẻ đẹp, tài năng còn trội bẩm sinh
Làn thu thuỷ, nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh
Một hai nghiêng nước nghiêng thành
Sắc đành đòi một tài đành hoạ hai'

Trong khi Thuý Vân được tôn vinh với vẻ đẹp thiên nhiên, Thuý Kiều lại có vẻ đẹp 'sắc sảo mặn mà' hơn nữa. Nguyễn Du sử dụng thủ pháp ước lệ và tượng trưng để tạo nên một bức chân dung toàn diện của Kiều. Đôi mắt của Kiều được mô tả như hồ nước thu, trong trẻo, tĩnh lặng. Đôi lông mày thanh thoát như nét núi xuân. Sự nhân hoá thiên nhiên với cảm xúc của 'ghen' và 'hờn' trước vẻ đẹp của Kiều là dự cảm về tương lai đầy thách thức và nổi bật của nàng.

Thuý Kiều không chỉ nổi bật với vẻ đẹp rực rỡ, mà còn với tài năng vượt trội:

'Tài năng sáng bóng tự nhiên
Chinh phục nghệ thi hoạ, thống trị âm nhạc
Thức tỉnh ngũ âm độc đáo
Thành công ấn tượng, vượt trội cả trong âm nhạc
Khúc nhạc được tạo nên với đôi tay tài ba
Thiên tài vượt lên trên từng bậc thang'

Thuý Kiều không chỉ sở hữu vẻ đẹp hoàn mỹ mà còn là một tài năng vô song, khiến người ta phải kính nể. 'Thiên tài' Kiều không chỉ thông minh mà còn xuất sắc trong nghệ thuật 'thi hoạ' và âm nhạc. Khám phá khả năng 'làu bậc ngũ âm' trong âm nhạc cổ, nàng còn tinh tế với ngón đàn Hồ cầm - cây đàn cổ của người Hồ. Đặc biệt, Kiều tỏa sáng khi sáng tác khúc nhạc đầy cảm xúc, như khúc 'Bạc mệnh', đánh thức mọi tâm hồn và gợi cảm xúc. Những tài năng độc đáo này làm tỏa sáng tâm hồn phức tạp của Kiều, dự báo một tương lai đầy những trải nghiệm đa dạng!

Kết thúc đoạn trích là hình ảnh cuộc sống yên bình, êm đềm của hai người con gái:

'Cuộc sống thanh xuân hồng quần
Xuân xanh dần tới bờ cập kê
Sự bình yên trải rộng che phủ
Gia đình trên bức trường trải rủ màn'

Mặc dù thuộc gia đình khá giả và được ban tặng vẻ đẹp và tài năng, nhưng Thuý Kiều và Thuý Vân vẫn giữ cho mình cuộc sống trong khuôn phép, trong sự gia giáo. Họ sống những ngày tháng thanh xuân bình yên, bảo vệ bản thân khỏi những lời đàm tiếu 'ong bướm' ngoại trời.

Chị em Thúy Kiều là bức tranh huyền thoại được vẽ bằng những từ ngôn của thi sĩ vĩ đại Nguyễn Du. Hình ảnh này không chỉ chân thực mà còn tinh tế, đẹp đẽ, nổi bật nhờ tâm huyết và lòng trắc ẩn của nhà thơ. Thúy Kiều và Truyện Kiều là những tác phẩm vô song, điểm nhấn bất tử trong văn học Việt Nam.

""""HẾT"""---

Để khám phá sâu sắc về nhân vật Thúy Kiều và tác phẩm Truyện Kiều của Nguyễn Du, hãy tham khảo thêm những bài viết khác của chúng tôi như: Ấn tượng về vẻ đẹp của Thúy Kiều trong đoạn trích của Chị em Thúy Kiều, Phân tích 4 câu thơ đầu trong đoạn trích Chị em Thúy Kiều, Cảm nhận về vẻ đẹp của nhân vật Thúy Vân trong đoạn trích của Chị em Thúy Kiều, So sánh vẻ đẹp của Thuý Vân và Thuý Kiều qua đoạn trích Chị em Thúy Kiều.