Buzz
Tương tự như khi bạn phải lựa chọn từ menu cafe hơn 50 món và cuối cùng vẫn chọn ra ly cafe... dở nhất để uống — tình yêu dễ dàng rơi vào ngõ cụt khi bạn được tự do lựa chọn giữa hàng ngàn đối tượng.
Đối tượng có nhiều nhưng chất lượng không phải lúc nào cũng tốt. Nghịch lý Lựa chọn sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các khó khăn trong hẹn hò thời hiện đại.
Nghịch lý Lựa chọn là gì mà khiến chúng ta thường chọn sai?
Trong cuốn sách “Nghịch lý Lựa chọn”, tác giả Barry Schwartz giải thích rằng khi con người đối mặt với quá nhiều lựa chọn tiềm năng, họ không phải lúc nào cũng hài lòng mà thường căng thẳng và gặp khó khăn trong việc đưa ra quyết định chính xác.
Càng nhiều lựa chọn, thì đáp án cuối cùng chúng ta chọn ra lại càng ít hài lòng và nhạt nhẽo. Như menu món ăn dài 10 trang khiến bạn bối rối, hay nước hoa có 20 mùi khiến bạn lựa chọn một mùi mà bạn không thực sự ưa thích.
Tình yêu cũng thế. Nghịch lý Lựa chọn đã chứng minh rằng, “có quá nhiều đối tượng vây quanh” không phải lúc nào cũng là điều tốt. Văn hóa hẹn hò qua dating apps đã mở ra một kỷ nguyên gặp gỡ nhanh chóng, nhưng kết quả là gì?
Theo NBC News, Thế hệ Z đang tin tưởng vào các mối quan hệ thực tế hơn, tự tìm hiểu nhau ngoài đời, và cảm thấy chán ngán với việc hẹn hò qua app.
Xu hướng này chứng minh rằng việc có quá nhiều lựa chọn không phải lúc nào cũng là điều tốt. Ngược lại, những mối quan hệ nhanh chóng thường khiến chúng ta cảm thấy thất vọng hơn trong tình yêu.
Vì sao dư dả mà ta vẫn chọn sai?
Liên tục gặp gỡ và chia ly khiến ta dần mệt mỏi và mất niềm tin vào hạnh phúc của bản thân. Nhưng vấn đề không phải là do người kia, và càng không phải là do bạn.
Hiệu ứng Nghịch lý Lựa chọn chính là nguyên nhân ẩn sau những quyết định sai lầm trong tình yêu của chúng ta. Đó là vì…
- Bạn có tâm lý “không có người này thì sẽ có người khác” và luôn muốn thay đổi.
Hình dung bạn vừa trở về sau cuộc hẹn đầu tiên, mọi chuyện diễn ra suôn sẻ nhưng chỉ một vài lỗi nhỏ của người ấy khiến bạn chú ý.
Không có gì sai nếu bạn không mở app lên và lướt qua hàng chục profile khác. Bạn tự hỏi “Nếu có người hợp với mình hơn đang đợi ở ngoài kia thì sao?” và suy nghĩ ấy không ngừng.
Đó là cảm giác dễ dàng thay thế mà dating app mang lại. Bạn không bao giờ hài lòng với ai, luôn tìm kiếm người “đẹp hơn, hài hước hơn, có gu hơn”.
Nếu bạn đồng cảm với những điều trên, bạn có thể thuộc nhóm người “Tối đa hóa” (The Maximizer) trong tình yêu, luôn tìm kiếm phương án tối ưu đến mức không thực tế.
Nhà tâm lý Barry Schwartz giải thích nhóm người này coi tình yêu như… quần áo. Họ phải thử hết tủ đồ để tìm bộ cánh hoàn hảo nhất cho mình, cũng như phải hẹn hò hết mọi người trên đời mới cảm thấy an lòng lựa chọn. Nhưng trong cuộc sống thực, không phải lúc nào cũng có thể “xé nháp” nhiều lần như vậy.
- Bạn không còn động lực để đấu tranh cho những gì mình muốn
Quá nhiều lựa chọn khiến giá trị của mỗi “đối tượng” bị phân tán và giảm sút. Giống như ăn Buffet 100 món nhưng mỗi món… trung bình và không tạo ấn tượng như ăn A La Carte (gọi món lẻ).
Năng lượng của bạn phải chia đều cho nhiều đối tượng, do đó bạn không thể dồn hết tâm huyết vào bất kỳ ai.
Đó là lý do ngay cả khi bạn hạ cánh an toàn với một người, bạn vẫn thấy họ cũng… bình thường thôi. Bạn không hạnh phúc lắm, không hài lòng lắm, và có thể đứt gãy bất cứ lúc nào.
- Bạn cảm thấy tiếc nuối và ám ảnh “nếu như”
Nếu mình đã chọn người B thay vì người A, liệu mọi chuyện đã khác?
Nghịch lý Lựa chọn khiến bạn luôn phải “nếu như”, ngay cả khi đã chốt đơn với người như ý.
Tâm lý “nếu như” khiến bạn ngay lập tức hoài nghi người yêu của mình khi có vấn đề giữa hai người. Bạn cảm thấy mình đã chọn sai người, bị FOMO tác động và nghĩ rằng mình đang chấp nhận một “lựa chọn tệ” giữa vô vàn lựa chọn tốt hơn ở bên ngoài.
Làm sao để hạnh phúc với lựa chọn của mình? Đơn giản, hãy “biết mình muốn gì”
Vạch ra tiêu chí lựa chọn rõ ràng ngay từ đầu, đó là cách giải mã Nghịch lý Lựa chọn. Tiêu chí này giúp bạn “thấy là đúng”, mà không cần tốn thời gian suy nghĩ về nhiều tiêu chuẩn phụ khác.
Ví dụ, bạn chỉ cần “giá rẻ” khi mua một bó hoa, bạn sẽ tìm bó hoa tiết kiệm nhất với hình dáng trung bình. Hơn nữa, bạn có thể phát triển một bộ tiêu chí ưu tiên 1 - 2 - 3 để tìm sản phẩm phù hợp nhất với tiêu chí đó.
Điều này cũng áp dụng với tình yêu. Nếu bạn quan trọng về học vấn và sự nghiệp của một người, bạn có thể chấp nhận ngoại hình của họ không nổi bật. Hãy nhớ rằng không ai là “hoàn hảo”, và tiêu chí của bạn nên phản ánh thực tế để tránh thất vọng.
Ngoài ra, Nghịch lý Lựa chọn sẽ không còn khi bạn chỉ có… 1 đối tượng duy nhất. Bạn có thể lọc và đầu tư nghiêm túc vào một người trong một khoảng thời gian. Dù kết quả thế nào đi chăng nữa, những trải nghiệm từ người đó sẽ mang lại cho bạn nhiều bài học có giá trị hơn là 10 cuộc hẹn bất định.
Cuối cùng, “biết mình muốn gì” không phải lúc nào cũng đảm bảo bạn sẽ tìm được người bạn đời như ý, nhưng nhất định sẽ giúp bạn hạnh phúc hơn, dù bạn đang ở đâu, sống một mình hay cùng người khác.
