Buzz
Một nghiên cứu từ Đại học Rutgers đã phát hiện ra một điều thú vị: gen của những người bạn xung quanh bạn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý và tương lai của bạn. Điều này chứng tỏ rằng lời khuyên của cha mẹ về việc 'chọn bạn mà chơi' không chỉ có đạo lý mà còn dựa trên cơ sở khoa học.
Tác động lâu dài của di truyền xã hội
Nghiên cứu này khai thác một lĩnh vực mới trong di truyền học được gọi là 'di truyền xã hội'. Đây là hiện tượng mà gen của một người có thể ảnh hưởng đến các đặc điểm của người khác. Đặc biệt, nhóm nghiên cứu tại Đại học Rutgers, dưới sự dẫn dắt của giáo sư Salvatore, phát hiện rằng cấu trúc di truyền của bạn bè cùng độ tuổi có thể ảnh hưởng lớn đến nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe tâm thần như trầm cảm, lo âu và nghiện khi trưởng thành.
Salvatore nhấn mạnh rằng: 'Khuynh hướng di truyền đối với bệnh tâm thần và nghiện không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân mà còn có thể làm tăng nguy cơ này ở những người xung quanh trong tương lai'. Phát hiện này có ý nghĩa quan trọng, không chỉ thay đổi cách nhìn về di truyền học cá nhân mà còn mở ra một cái nhìn mới về sự tương tác giữa gen và môi trường xã hội.
Nghiên cứu đột phá này cho thấy rằng cấu trúc di truyền của những người cùng tuổi có thể có tác động lâu dài đến nguy cơ mắc các vấn đề như nghiện chất, rượu, trầm cảm và lo âu.
Các phương pháp nghiên cứu và phát hiện quan trọng
Để kiểm tra giả thuyết này, nhóm nghiên cứu đã xây dựng một cơ sở dữ liệu ẩn danh từ hơn 1,5 triệu công dân Thụy Điển sinh từ năm 1980 đến 1998, tất cả đều có cha mẹ người Thụy Điển. Dữ liệu này được dùng để theo dõi vị trí và trường học của các cá nhân trong thời niên thiếu, từ đó tạo ra một bản đồ phân bố dân cư chi tiết. Sau đó, qua các cơ quan đăng ký y tế, dược phẩm và pháp lý, nhóm đã ghi nhận tình trạng rối loạn tâm thần và lạm dụng chất của các đối tượng khi trưởng thành.
Các mô hình thống kê được phát triển để đánh giá mối liên hệ giữa khuynh hướng di truyền của bạn cùng trang lứa và khả năng phát triển các rối loạn tâm thần hoặc nghiện ngập của từng cá nhân. Kết quả cho thấy rằng, ngay cả khi đã tính đến các yếu tố như di truyền cá nhân và điều kiện kinh tế xã hội gia đình, mối liên hệ này vẫn rõ rệt. Đặc biệt, hiệu ứng này mạnh mẽ hơn giữa những bạn học cùng lớp so với những người chỉ cùng khu vực sống.
Bước đầu tiên trong nghiên cứu là lập bản đồ phân bố cá nhân theo địa điểm và trường học trong thời niên thiếu. Sau đó, các nhà nghiên cứu sử dụng các cơ quan đăng ký y tế, dược phẩm và pháp lý để ghi nhận các vấn đề liên quan đến việc sử dụng chất gây nghiện và sức khỏe tâm thần của các cá nhân.
Trong các nhóm tuổi, những người ở độ tuổi học cấp ba (từ 16 đến 19 tuổi) là đối tượng chịu ảnh hưởng nhiều nhất. Cụ thể, những người học cùng giai đoạn này có nguy cơ cao hơn. Các vấn đề liên quan đến chất kích thích và rượu có ảnh hưởng di truyền xã hội lớn hơn so với các rối loạn như trầm cảm và lo âu.
Ý nghĩa nghiên cứu và triển vọng tương lai
Nghiên cứu của Salvatore đặt ra nhiều câu hỏi về cơ chế hoạt động của di truyền xã hội và lý do tại sao các tác động này lại mạnh mẽ như vậy. Cô giải thích rằng một lý do có thể là khuynh hướng di truyền của bạn bè cùng lứa ảnh hưởng đến hành vi và môi trường sống của họ, từ đó gián tiếp tác động đến những người xung quanh. Tuy nhiên, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng ngay cả khi những bạn cùng lứa không mắc các rối loạn, gen của họ vẫn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần của người khác.
Phát hiện này gợi ý rằng để giảm thiểu nguy cơ mắc các rối loạn tâm thần và nghiện trong cộng đồng, cần phải áp dụng các biện pháp can thiệp dựa trên mạng lưới xã hội, thay vì chỉ tập trung vào các yếu tố cá nhân. Những can thiệp này có thể giúp giảm tác động tiêu cực của di truyền xã hội, đặc biệt trong giai đoạn vị thành niên - giai đoạn mà ảnh hưởng của bạn bè có thể kéo dài suốt đời.
Salvatore cũng nhấn mạnh rằng việc hiểu sâu hơn về di truyền xã hội có thể giúp phát triển các chiến lược phòng ngừa hiệu quả hơn, giảm thiểu nguy cơ và nâng cao chất lượng cuộc sống cho các thế hệ tương lai. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và giao lưu văn hóa gia tăng, sự hiểu biết này càng trở nên quan trọng hơn.
Nghiên cứu từ Đại học Rutgers không chỉ thúc đẩy sự phát triển của di truyền học xã hội mà còn thay đổi cách chúng ta nhìn nhận ảnh hưởng của bạn bè trong cuộc sống. Nó chỉ ra rằng mối quan hệ xã hội không chỉ là một phần của sự phát triển cá nhân mà còn có thể tác động sâu rộng đến sức khỏe và tương lai của mỗi người. Việc lựa chọn bạn bè một cách khôn ngoan không chỉ là lời khuyên thông thường mà còn là một chiến lược bảo vệ sức khỏe và hạnh phúc lâu dài.
