Nghiên cứu phân đoạn kết của bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng - Sự lựa chọn tinh tế nhất

Đề bài: Phân tích đoạn kết bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng

 Mẫu văn phân tích đoạn cuối bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng - Sự tinh tế trong lựa chọn ngôn ngữ

Tips Phương pháp phân tích đoạn văn, đoạn thơ hấp dẫn và thuyết phục độc giả

I. Cấu trúc Phân tích khổ cuối bài thơ Tây Tiến - Văn 12: 

1. Bắt đầu: 
- Giới thiệu về tác giả và tác phẩm.
- Tổng quan về đoạn cuối bài thơ 'Tây Tiến': Hứa hẹn và kết nối mạnh mẽ với Tây Tiến và vùng đất Tây Bắc. 
2. Phát triển nội dung: 
a, Nội dung: 
* Tâm huyết, lý tưởng chung của lính Tây Tiến: 
- 'những người không hẹn ước': 
+ Tinh thần tự nguyện, sẵn sàng hy sinh, đóng góp cho Tổ quốc.
+ Lý tưởng cứu nước cao cả, thiêng liêng, không ánh nhìn lợi ích cá nhân.
- 'Đường lên thăm thẳm một chia phôi':
+ Bước chân của lính trên con đường đau khổ của hành quân.
+ 'một chia phôi': Sự chia ly không hẹn ngày gặp lại.
=> Hành trình đau khổ, chiến đấu vất vả, niềm hy vọng mong manh về việc trở về. 
* Tinh thần anh hùng, sẵn sàng động viên cho Tổ quốc:
- 'Mùa xuân ấy': 
+ Mùa xuân năm 1947, khi đội quân Tây Tiến được thành lập.
+ Mùa xuân của sự độc lập, tự do.
- 'Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi': 
+ Sự hy sinh của lính.
+ Những ước mơ cao cả, hòa mình với núi sông.
b, Nghệ thuật: 
- Phong cách lãng mạn.
- Sử dụng ngôn từ và hình ảnh sâu sắc. 
- Kỹ thuật sáng tạo từ ngôn từ được sử dụng một cách linh hoạt. 
3. Kết luận: 

II. Mẫu văn Phân tích đoạn cuối bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng hay nhất

1. Phân tích đoạn thơ thứ tư (khổ thứ tư) trong bài Tây Tiến của Quang Dũng - Ngắn gọn số 1

Mọi cuộc chiến tranh đều sẽ trôi qua, bụi thời gian có thể che phủ hình ảnh của những anh hùng vô danh, nhưng văn học mang trách nhiệm thiêng liêng của mình đã khắc sâu vào tâm hồn người đọc hình ảnh những con người anh hùng của đất nước, họ đã hy sinh vì nền độc lập của Tổ quốc trong những trang sử hào hùng.

Trong thơ của Quang Dũng, một tượng đài bất tử đã được xây dựng về những chiến sĩ cách mạng, những người đã đổ máu giữa cuộc chiến tranh đối với thực dân Pháp xâm lược đất nước ta. Bức tượng đài này đã làm cho những chiến sĩ yêu nước, những người đã hi sinh trong những ngày gian khổ, trở nên bất tử bên cạnh thời gian.

'Tây Tiến đoàn quân không mọc tóc - Quân xanh màu lá quyền năng - Ánh mắt trừng nhìn xa xôi biên giới - Trong giấc mơ, Hà Nội hiện lên hình ảnh dịu dàng - Rải rác trên biên cương, những nghĩa địa xa xôi - Chiến trường đi qua không nuối tiếc, lưng chừng áo bào thay đổi ánh sáng khi đặt chân về đất mẹ - Sông Mã hát lên khúc ca độc đáo của những hành trình khó khăn'

'Tây Tiến' của Quang Dũng là dòng ký ức đẫm chất nhớ nhung về những đồng đội, những chiến sĩ sống và đánh mất, những người quay về với mảnh đất mẹ yêu dấu, và cũng những người đã vĩnh viễn nằm yên tại biên cương hay đất xa xôi. Quang Dũng không chỉ tái hiện hình ảnh của đội binh Tây Tiến trên những chặng đường đau thương và hi sinh mà 'đời vẫn tươi' như ở 14 dòng thơ đầu tiên. Nhà thơ cũng không chỉ mô phỏng cuộc sống đậm chất cảm xúc của những người lính, mà còn tập trung vào tình cảm lớn lao là tình quân dân. Quang Dũng đặc biệt chú ý đến việc xây dựng tượng đài người lính Tây Tiến trong tác phẩm của mình. Ông sử dụng ngôn ngữ sôi động, thủ pháp như tương phản, nhân hoá, tăng cường ý nghĩa để tạo ra hình ảnh rất sâu sắc trong tâm trí độc giả về những anh hùng của dân tộc, của đất nước. Đó là bức tượng đài đứng vững giữa núi cao sông sâu, trong một không gian hùng vĩ như chúng ta đã thấy trong những câu thơ:

'Tây Tiến đoàn quân... khúc độc hành'

Bức tượng đài của người lính Tây Tiến được tạo hình từ những nét vẽ để nổi bật cuộc sống khó khăn của họ. Trong khi ở những đoạn thơ trước đó, người lính chỉ xuất hiện trong đoàn quân mệt mỏi trong câu:

' Sài Khao sương lấp đoàn quân mệt '

Trong bức tranh tuyệt vời của đêm liên hoan, đám lửa trại rực rỡ tình yêu quê hương, đoàn binh xuất hiện như những bóng mảnh xanh như lá cây rừng. Sự sáng tạo của Quang Dũng không chỉ là việc miêu tả cuộc sống khó khăn mà lính phải trải qua. Những cơn sốt rét rừng khiến tóc họ không thể mọc (không phải vì họ cố tình cạo trọc để che phủ lá cây như một số người đã nói). Điều này khiến da họ trở nên xanh như lá cây (không phải do họ trang điểm màu lá để tránh nhìn thấy), vẻ ngoài dường như rất tiều tụy. Tuy nhiên, thế giới tinh thần của những người lính cho thấy họ là những chiến binh anh hùng, chứ không phải những người yếu đuối. Họ mang theo sức mạnh vô song, dũng mãnh như hổ báo, hùng hậu như hùm. Quang Dũng tài năng khi mô tả những người lính với sự tiều tụy nhưng vẫn tạo nên một tinh thần hào hùng. Với câu thơ 'Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc' với những thanh trắc rơi vào trọng âm, âm thanh tăng lên. Không chỉ thế, họ là một đoàn binh. Hai chữ 'đoàn binh' âm Hán Việt tạo ra một khí thế nghiêm túc, hùng dũng. Đặc biệt, 'Tây Tiến' không chỉ là tên của đoàn binh, nó mở đầu câu thơ không chỉ là một đoàn binh, mà là một đoàn binh mạnh mẽ tiến về phía Tây. Thủ pháp tương phản mà Quang Dũng sử dụng ở câu thơ 'Quân xanh màu lá dữ oai hùm' không chỉ làm nổi bật sức mạnh tinh thần của người lính, mà còn thấm sâu văn hóa dân tộc. Ở đây, nhà thơ không muốn nói rằng người lính Tây Tiến giống như chúa sơn lâm, không phải để 'động vật hóa' họ, mà để nói về sức mạnh chiến thắng bằng hình ảnh quen thuộc trong thơ văn cổ. Phạm Ngũ Lão cũng ca ngợi người anh hùng vệ quốc trong câu thơ

'Hoành sóc giang san cáp kỷ thu
Tam quan kỳ hổ khí thôn ngưu'

Thậm chí, Hồ Chí Minh trong 'Đăng sơn' cũng viết

'Nghĩa binh tráng khí thôn ngưu đẩu
Thể diện sài long xâm lược quân'

Quang Dũng đã áp dụng một kiểu mẫu rất phương Đông, tạo nên câu thơ đậm chất lịch sử, hình ảnh người lính cách mạng liên kết với sức mạnh truyền thống của dân tộc. Trong câu thơ: 'Quân xanh màu lá dữ oai hùm', âm thanh của nó giống như hào khí ngút trời Đông Á.

Hình tượng của người lính Tây Tiến trở nên tuyệt vời khi Quang Dũng thêm vào bức tượng đài sự hào hoa, lãng mạn trong tâm hồn của họ

'Ánh mắt trừng nhìn xa xôi biên giới
Trong giấc mơ, Hà Nội hiện lên dáng kiều thơm'

Đầu tiên, đó là vẻ đẹp của tâm hồn luôn hướng về Tổ quốc, hướng về Thủ đô. Người lính, dù ở biên cương hay xa xôi viễn cảnh, nhưng trái tim luôn hướng về Hà Nội. Chúng ta liền nhớ đến câu thơ của Huỳnh Văn Nghệ:

'Từ khi mang gươm ra mở nước
Thương nhớ đất Thăng Long kéo dài hàng nghìn năm'

Người lính Tây Tiến, dù 'mắt trừng gửi mộng qua biên giới', niềm thương và kỷ niệm vẫn hướng về 'dáng kiều thơm'. Trong quá khứ, với ánh nhìn đơn giản, mọi người chỉ trách móc sự tiểu tư sản. Nhưng thực tế, qua vẻ đẹp tâm hồn, người lính có sức mạnh vượt qua mọi khó khăn, trở thành biểu tượng của vẻ đẹp con người Việt Nam. Quang Dũng tạo nên sự tương phản tuyệt vời - những chiến binh kiên cường với tinh thần sắt thép cũng là những con người có tâm hồn phong phú. Người lính Tây Tiến không chỉ biết sử dụng vũ khí theo lời gọi của non sông, mà còn mang đến sự hào hoa, giữa những gian khổ, trái tim họ vẫn rung động với kỷ niệm về một dáng kiều thơm, về vẻ đẹp của Hà Nội - Thăng Long xưa.

Bức tượng đài người lính Tây Tiến được tạo nên bằng ánh sáng tương phản, kết hợp hiện thực và lãng mạn. Mỗi đường nét nổi bật, tạo ra ấn tượng mạnh mẽ. Đây cũng là đặc điểm của thơ Quang Dũng.

So với 4 câu thơ trước, người lính Tây Tiến xuất hiện như một đoàn quân với bước chân hùng vĩ, khí thế mạnh mẽ và một thế giới tâm hồn lãng mạn. Trong khi đó, bức tượng đài người lính Tây Tiến được khắc tạo bằng những đường nét nổi bật nhấn mạnh sự hi sinh của họ. Đọc từng câu thơ, phân tích từng hình ảnh riêng lẻ có thể tạo ra ấn tượng về cái chết của người lính, mà thơ kháng chiến hiếm khi đề cập. Nhưng nếu đặt vào ngữ cảnh, ta thấy Quang Dũng mô tả sự hy sinh của người lính một cách chân thực, kết hợp với cảm hứng lãng mạn, tạo nên hình ảnh không chỉ đau buồn mà còn tràn đầy uy lực.

Câu thơ: 'Rải rác biên cương mồ viễn xứ' khi được đặt riêng, tạo cảm giác nặng nề, như nỗi buồn hòa quyện trong khúc hát hồn tử sĩ. Mỗi từ, mỗi chữ nhấn thêm nốt nhạc buồn của khúc hát đưa linh hồn về nơi bình yên, nơi những người đồng đội yên nghỉ.

'Người anh đồng đội không bước nữa
Gục lên súng mũ, quên hết đời'

Trong tác phẩm Chinh phụ ngâm:

'Hồn tử sĩ gió về ù ùng thổi
Mặt trăng soi sáng như chinh phụ
Tử sĩ hùng binh, mấy người
Chẳng ai mặc áo, chẳng ai kêu gọi hồn'

Tuy nhiên, câu thơ thứ hai lại hình thành hình ảnh của những nấm mồ rải rác tại biên cương, nơi mà niềm biết ơn của nhân dân và đất nước trở nên ấm cúng, là nơi yên nghỉ của những người con anh dũng.

'Chiến trường đi không hối tiếc về màu xanh của đời'

Câu thơ thứ hai làm cho những nấm mồ rải rác kia nổi bật trên đài tưởng niệm, là biểu tượng của Tổ quốc đối với những người lính đã hiến dâng tuổi thanh xuân vì tiếng gọi của chiến trường. Thơ Quang Dũng luôn kết nối những hình ảnh này một cách hỗ trợ lẫn nhau.

Sự hi sinh của người lính được tráng lệ hóa trong câu thơ:

'Áo bào thay chiếu, hình ảnh chở anh về với đất quê.'

Quang Dũng dành một câu thơ tràn đầy tình yêu thương về đồng đội, trong bức tranh tiễn đưa thiếu thốn, áo bào thay chiếu là biểu tượng của sự trang trọng, cảm ơn. Không manh ván, không chiếc quan tài, chỉ có tấm áo của người lính, Quang Dũng tạo nên cảm hứng trang nghiêm, cổ kính.

'Tại đây, không mảnh vải nào
Người lính được phủ chiếc chăn
Tình thương Cứa Ngàn đọng mãi
Trên bờ vai của tôi'

Câu thơ của Quang Dũng không chỉ tả thực mà còn nâng lên thành cảm hứng tráng lệ, biến chiếc áo bào thành biểu tượng của sự trang trọng trong cuộc tiễn đưa bi thương, tôn vinh sự hy sinh của người lính trở về với quê hương.

'Dòng sông Mã rúm lên, khúc nhạc của đoàn quân cách mạng.'

'Tây Tiến' của Quang Dũng, bức tượng đài người lính cách mạng vừa chân thực vừa truyền tải sức mạnh dân tộc. Bức tượng khắc tạc từ tình yêu của Quang Dũng dành cho đồng đội và quê hương. Nó trở thành biểu tượng ca ngợi của nhà thơ và cả đất nước về những anh hùng chiến đấu.

2. Phân tích kết thúc bài thơ Tây Tiến

'Tác phẩm nổi bật thời kì chống Pháp, với những kí ức về những ngày gian khó hành quân. Cuối tác phẩm là lời hẹn ước xúc động với Tây Tiến và núi rừng Tây Bắc.'

'Tây Tiến, dòng người vô hẹn ước

  Con đường dẫn lên thăm thẳm, phân bố rộng lớn

  Ai bước chân lên Tây Tiến trong mùa xuân ấy

  Hồn trở về Sầm Nứa, không lưu luyến về hướng xuôi'

Sau những khổ thơ đầu, độc giả đã hòa mình trong bức tranh hùng vĩ và thơ mộng của Tây Bắc, tận hưởng vẻ đẹp ấm áp của liên hoan văn nghệ và hiện thực tình quân dân. Nhưng tất cả đã trở thành kí ức, gói gọn trong trái tim của thi sĩ. Do đó, ông trút hết tình cảm vào khổ thơ cuối, thổ lộ lời hẹn ước về ngày tái ngộ.

Ở đây, lí tưởng cao đẹp của người lính một lần nữa lên tiếng: 

'Tây Tiến, người đi không hẹn ước

  Đường lên thăm thẳm một chia phôi' 

Khổ thơ thứ ba mở ra tinh thần bất khuất, ngạo nghễ của chiến sĩ Tây Tiến: 'Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh'. Thấu hiểu nỗi đau thương nơi chiến trường: 'Rải rác biên cương mồ viễn xứ'. Đoạn cuối nâng cao tâm hồn với cụm từ 'đi không hẹn ước' - sự ra đi hoàn toàn tự nguyện, sẵn sàng đóng góp tuổi trẻ và tính mạng cho dân tộc mà không tính toán. Họ đi trên con đường 'thăm thẳm một chia phôi', tượng trưng cho sự kiên cường, sẵn sàng xả thân của thế hệ trẻ thời chiến.

Tinh thần bi tráng và lòng sẵn sàng hy sinh được củng cố bằng lời hứa hẹn chắc chắn: 

'Ai lên Tây Tiến mùa xuân ấy

  Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi'

Từ 'ấy' tái hiện kí ức về mùa xuân 1947, thời điểm quân đoàn Tây Tiến hình thành. Chữ 'ai' như câu hỏi, không xác định, thể hiện nguyện ước gắn bó của người lính với rừng núi Tây Bắc, nơi đầy kỉ niệm khắc sâu. 

Với ngôn từ giản dị và giọng điệu trữ tình, Quang Dũng vẽ nên hình ảnh chân thực về người lính, nhấn mạnh sự hi sinh cao cả của đoàn quân Tây Tiến và tình đồng đội thủy chung. 

Tác phẩm 'Tây Tiến' khắc họa độc đáo hình ảnh người lính trẻ trong kháng chiến chống Pháp, làm người đọc hiểu sâu và cảm phục sự hy sinh của thế hệ đi trước, tăng sự trân trọng cho hòa bình và độc lập ngày nay. 

- - - - - - - - - - - - - - - - - - -  HẾT - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Trong khổ cuối của 'Tây Tiến', hãy tập trung phân tích các kỹ thuật nghệ thuật để làm rõ lý tưởng cao đẹp của người chiến sĩ. Ngoài ra, có thể tham khảo văn mẫu phân tích đoạn cuối bài thơ Tây Tiến cũng như các bài văn lớp 12 khác như 'Vẻ đẹp bi tráng của hình tượng người lính trong bài thơ Tây Tiến' hay 'Phân tích đoạn thơ sau trong bài Tây Tiến: 'Doanh trại bừng lên... khúc độc hành'' để củng cố kiến thức.