Nghiên cứu Tokenomics #8: Tinh thần lạc quan (OP) – Sự tích cực ngắn hạn, sự cần cù dài hạn cần được ưu tiên

Optimism là một trong những dự án Layer-2 đáng chú ý nhất hiện nay. Vào giữa năm 2022, Optimism đã chính thức ra mắt OP – token gốc của dự án. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau phân tích tokenomics của OP để hiểu rõ hơn về cách hoạt động và tiềm năng của token này nhé!

Tổng quan về dự án

Optimism (OP) là một giải pháp layer-2 (L2) mở rộng cho Ethereum nhằm giúp người dùng giảm phí giao dịch và tăng tốc độ giao dịch để cải thiện trải nghiệm người dùng. Optimism được xây dựng dựa trên công nghệ Optimistic Rollups.

Một trong những cơ chế quan trọng nhất giúp Optimism hoạt động là Optimistic Rollups. Optimistic Rollups là các giao thức L2 được thiết kế để mở rộng thông lượng cho chuỗi khối gốc là Ethereum. Optimistic Rollups giảm tính toán trên chuỗi Ethereum chính bằng cách xử lý các giao dịch off-chain, sau đó gửi kết quả và bằng chứng xác thực về chuỗi, giúp Ethereum giảm số lượng giao dịch phải xử lý, tăng tốc độ và giảm chi phí. 

Bạn có thể tìm hiểu thêm về Optimistic Rollups và đối thủ ZK-Rollups trong bài viết này nhé.

Tokenomics của token OP

Tình hình hiện tại

OP là token gốc của dự án, có tổng cung là 4.294.967.296 token, với tỷ lệ lạm phát 2% mỗi năm. Hiện mới chỉ có 214.748.364 token lưu thông, chiếm khoảng 5% tổng cung.

Dự án không tổ chức bất kỳ đợt mở bán token công khai nào mà chỉ retroactive cho người dùng đủ điều kiện. Đợt airdrop đầu tiên của OP diễn ra vào tháng 06/2022 và từ đó đến nay Optimism vẫn chưa tổ chức thêm sự kiện airdrop OP nào thêm.

Hiện tại, với giá thị trường khoảng 2.4 USD, vốn hoá lưu hành của dự án đang đạt khoảng 509 triệu USD, tổng vốn hoá pha loãng là gần 10,2 tỷ USD. Chúng ta hãy cùng nhau so sánh nhanh một chút số liệu nói trên của Optimism với các dự án Layer-2 khác.

Dữ liệu được lấy từ CoinGecko/DefiLlama và L2beat (27/01/2023)

Anh em có thể thấy tỷ lệ MC/TVL của OP đang ở mức thấp nhất so với các Layer-2 khác. Vì vậy, xét theo Market Cap, OP đang được định giá hợp lý, thậm chí là rẻ so với những gì mà nó đang làm được. Tuy vậy, khi xem xét con số FDV, chúng ta thấy rằng OP còn có lạm phát trong tương lai rất cao, tỷ lệ MC/FDV của Optimism thấp hơn nhiều lần so với các dự án Layer-2 khác. Đây là điều mà anh em sẽ phải lưu ý nếu muốn mua OP mức giá này và nắm giữ trong dài hạn.

Phân Phối Token

Phân Phối Token của OP sẽ được chi tiết như sau:

• Quỹ Retroactive Public Goods Funding (20%): là phần thưởng của cơ chế chính của Optimism Collective (mình sẽ giải thích thêm về cơ chế này ở phần tiếp theo). 

• Quỹ Hệ Sinh Thái (25%): được sử dụng để kích thích sự phát triển trong hệ sinh thái của Optimism thông qua việc cung cấp vốn cho các dự án. 

• Airdrops Cho Người Dùng (19%): Đây chính là token được sử dụng để airdrop cho người dùng, bắt đầu với Airdrop #1.

• Những Người Đóng Góp Chính (19%): là phần token được phân bổ cho nhóm người chính đã phát triển Optimism.

• Sugar Xaddies (17%): Phần được dành cho các nhà đầu tư tham gia từ các vòng gọi vốn trước đó.

Lịch Trình Phát Hành Token

Theo thông báo từ Optimism, phần token dành cho Những Người Đóng Góp Chính và Sugar Xaddies sẽ bị khóa trong năm đầu tiên, sau đó sẽ được giải phóng dần trong 3 năm tiếp theo.

Phần token dành cho cộng đồng (bao gồm Quỹ Hệ Sinh Thái và RetroPGF) và Airdrops sẽ được trả ngay khi token OP được niêm yết và sẽ được trả dần trong thời gian tới. Việc phân phối nhóm token cộng đồng sẽ được quản lý bởi Optimism Foundation.

Token Sử Dụng

Hiện tại, OP chỉ được sử dụng trong việc quản trị của Optimism Collective. Mình sẽ giải thích chi tiết về cách hoạt động của Optimism Collective và tác động của nó tới OP ngay ở dưới đây.

Tìm Hiểu về Optimism Collective và những Tác Động Đến OP

Optimism Collective là một thử nghiệm quy mô lớn về “quản trị dân chủ dựa trên kỹ thuật số”, nhằm thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng, bền vững của hệ sinh thái phi tập trung trên Optimism.

Optimism Collective bao gồm các cộng đồng, các dự án và các công dân (dự án gọi là công dân – ám chỉ người dùng), hoạt động dựa trên một hiệp ước mà các bên cùng có lợi ích, với nền tảng là “impact = profit”, có nghĩa là càng tham gia tương tác, xây dựng, chúng ta sẽ càng nhận được lợi ích lớn từ hệ sinh thái.

Cấu trúc quản lý cốt lõi của Optimism Collective sẽ gồm 2 bộ phận ngang hàng là Token House và Citizens’ House. Hai bộ phận này có nhiệm vụ cân bằng ưu đãi ngắn hạn với tầm nhìn dài hạn.

Hiện, Token House đã được thiết lập ngay sau sự kiện airdrop. Người nắm giữ token OP có thể tham gia vào việc bỏ phiếu quản trị đối với các vấn đề như nâng cấp giao thức, khuyến khích cho một dự án khác trên Optimism…

Song song với Token House chính là Citizens’ House. Citizens’ House sẽ tham gia quản trị về các vấn đề liên quan đến phân bổ phần doanh thu do Optimism tạo ra từ hoạt động của mạng lưới cho các thành phần tham gia đóng góp vào mạng lưới….

Ngoài ra, cả 2 bộ phận đều có thể tham gia bỏ phiếu quyết định các về đề chung như thông số mạng (network parameters), quyền của Citizen…

Mô Hình của Optimism Collective sẽ tạo ra giá trị cho 3 nhóm đối tượng sau:

• Giá Trị Tích Lũy cho Chủ Sở Hữu Token OP: thông qua việc tham gia vào hoạt động quản trị của Token House, người nắm giữ token sẽ được nhận về phần thưởng từ doanh thu của giao thức
• Giá Trị Tích Lũy cho Các Người Đóng Góp và Xây Dựng: nhóm này sẽ hưởng lợi trực tiếp thông qua chương trình retroactive public goods funding. Khi họ góp công sức, thời gian và trí tuệ để xây dựng hệ sinh thái tốt hơn, họ sẽ được nhận về những phần thưởng trong chương trình này.
• Giá Trị Tích Lũy cho Người Dùng và Các Thành Viên Khác trong Cộng Đồng: các chương trình airdrop đã diễn ra và sẽ diễn ra, ưu đãi từ các dự án nhận tài trợ từ chính Optimism…

Nhìn chung, bull-case hiện tại của Optimism là khi nhu cầu sử dụng block space của Optimism tăng lên => lợi nhuận tạo ra sẽ tăng lên => một phần sẽ được thưởng lại cho builders và users thông qua các chương trình retroactive => thu hút đông đảo user và builder đến với Optimism => lặp lại như vậy.

Đây là một mô hình flywheel khá cơ bản đối với một hệ sinh thái. Tuy nhiên, cá nhân mình thấy mô hình này chưa nhắc nhiều đến việc sử dụng OP – native token của dự án và lợi ích đối với người nắm giữ OP.

Việc nắm giữ token OP sẽ cho phép người nắm giữ token nhận được quyền tham gia quản trị vào hoạt động của giao thức và nhận về phần thưởng. Đây là một use case mà hiện tại theo mình là khá yếu, xuất phát từ một số lí do sau:

• Việc chia phần thưởng không có số liệu rõ ràng, cụ thể.
• Quyền lực quản trị không nằm hoàn toàn trong tay người nắm token mà còn bị chia sẻ với Citizens’ House.

Tình Hình Hoạt Động của Optimism

Trong thời gian gần đây, hoạt động trên mạng lưới Optimism đang rất sôi động do triển khai chương trình Optimism Quests. Đây là một chương trình khuyến khích người dùng crypto tìm hiểu thêm về lĩnh vực crypto cũng như dự án. Tuy nhiên, nhiều người tham gia kỳ vọng rằng đây sẽ là tiêu chí để Optimism tiến hành airdrop OP tiếp theo.

Tuy nhiên, sau khi ghi nhận mức giá cao nhất mới vào ngày 25/01/2023, hoạt động trên hệ sinh thái Optimism bất ngờ giảm sút trong vài ngày qua.

Có khả năng điều này là dấu hiệu của việc dòng tiền rút ra khỏi hệ sinh thái sau thời gian fomo về những chương trình retroactive. 

Tổng Kết

Từ những phân tích ở trên, chúng ta có thể kết luận như sau:

(1) Optimism vẫn đang phát triển dự án khá tốt, thể hiện qua việc thu hút một lượng lớn TVL và người dùng, cũng như đưa ra các chương trình khuyến khích người dùng tham gia hệ sinh thái của họ. Đây là một chiến lược marketing tự nhiên, khi người dùng sử dụng mạng lưới để tìm kiếm cơ hội retroactive và thấy Optimism thân thiện, nhanh chóng, chi phí thấp, họ sẽ là những người quay lại và tiếp tục sử dụng giao thức.

(2) Mặc dù có người cho rằng OP được định giá khá cao khi FDV gần đạt 10 tỷ USD, thời gian mở khóa token OP vẫn còn kéo dài. Với market cap hiện tại khoảng gần nửa tỷ USD, token OP vẫn có thể tăng giá trong tương lai. Đừng quên hiện tại Optimism vẫn là một trong những dự án hàng đầu trong số các Layer-2 của Ethereum.

(3) Về ngắn hạn, như đã đề cập ở trên, OP vẫn có tiềm năng tăng giá. Tuy nhiên, từ góc độ dài hạn, FDV lớn là một điều cần chú ý. Ngoài ra, token OP có use case khá hạn chế, chưa đủ để tạo ra một lực mua, nắm giữ dài hạn.

Trong tương lai, chắc chắn Optimism nên cung cấp thêm các trường hợp sử dụng hữu ích hơn cho OP như làm phí gas và đốt, hoặc thiết lập các thông số thưởng phù hợp để tạo ra sự tăng mạnh hơn trong việc mua và nắm giữ token này. Vì vậy, quan điểm của tôi là OP sẽ tiếp tục phát triển tích cực trong ngắn hạn, nhưng để duy trì điều đó trong dài hạn thì cần thêm sự thay đổi. Ý kiến của bạn về token OP là gì? Hãy để lại bình luận để chúng ta thảo luận cùng Mytour nhé!

Poseidon

• Nhìn lại Arbitrum trong năm 2022: Vẫn còn trẻ non và có nhiều tiềm năng phát triển trong tương lai
• Nhìn lại DeFi (Phần 4) – PancakeSwap và nỗ lực để giữ chân người dùng