Nghiên cứu trầm tích

Bề mặt Trái Đất chủ yếu được phủ bởi các loại đá trầm tích, giữ lại dấu vết lịch sử qua các hóa thạch. Ngành trầm tích học gắn liền với địa tầng học, tập trung vào mối quan hệ vật lý và thời gian giữa các lớp đá, còn gọi là địa tầng.

Trầm tích học không chỉ nghiên cứu các trầm tích hiện tại và quá trình hình thành của chúng mà còn so sánh với đá trầm tích cổ. Các chuyên gia áp dụng hiểu biết về trầm tích hiện đại để giải mã sự hình thành của các đá trầm tích cổ.

Những loại đá trầm tích

Có bốn loại đá trầm tích chính: đá vụn, đá cacbonat, evaporit, và trầm tích hóa học.

• Đá vụn hình thành từ các hạt sản phẩm của phong hóa và xói mòn, với mảnh vụn là thành phần chính. Các loại đá vụn được phân loại theo kích thước hạt chủ yếu và thành phần cấu tạo của chúng.
  • Đá trầm tích hữu cơ được hình thành từ sự lắng đọng các mảnh vụn sinh học, dẫn đến hình thành mỏ than và đá phiến dầu, thường thấy trong các bồn địa chứa đá vụn.
• Đá cacbonat bao gồm nhiều loại khoáng vật cacbonat khác nhau, chủ yếu là cacbonat calci (CaCO₃), kết tủa từ các quá trình vô cơ và hữu cơ.
• Evaporit hình thành từ sự bốc hơi nước trên bề mặt Trái Đất, chứa các khoáng vật muối như halit, thạch cao, và anhydrite.
• Đá trầm tích hóa học, bao gồm một số đá cacbonat, hình thành từ sự kết tủa của các khoáng vật trong dung dịch bão hòa, chẳng hạn như jaspilit và chert.

Các phương pháp nghiên cứu

Các phương pháp mà các nhà trầm tích học sử dụng để thu thập dữ liệu và chỉ dấu về điều kiện tự nhiên cũng như môi trường lắng đọng trầm tích để hình thành các đá trầm tích bao gồm;

• Khảo sát và mô tả các điểm lộ và sự phân bố của các lớp đá;
  • Chi tiết mô tả các hệ tầng bao gồm độ dày, đặc điểm thạch học, diện lộ, phân bố và mối liên hệ với các hệ tầng khác
  • Vẽ bản đồ phân bố của các lớp đá
• Mô tả mẫu lõi khoan (khoan và thu mẫu từ các giếng thăm dò dầu khí)
• Nhịp địa tầng
  • Phân tích sự phát triển của các lớp đá trong một bồn trũng
• Đặc điểm thạch học của đá;
  • Thạch học và thạch luận; xác định cấu trúc, kích thước, hình dạng hạt (độ cầu hay độ tròn), độ chọn lọc và thành phần của trầm tích
• Phân tích địa hóa của đá
  • Địa hóa đồng vị, sử dụng phương pháp định tuổi phóng xạ để xác định tuổi đá và liên hệ với các nguồn vật liệu khu vực

Các nhà Trầm tích học nổi tiếng ở Việt Nam

• Cố PGS. TS. Trịnh Ích
• PGS.TS. Tạ Thị Kim Oanh
• PGS. TS. Phạm Huy Tiến
• Cố TSKH Phan Trung Điền
• GS. TS. Trần Nghi
• PGS. TS. Nguyễn Văn Lập
• GS. TS. Trần Kim Thạch