Phân tích nét đẹp của thế hệ trẻ qua Bài thơ tiểu đội xe không kính và Những ngôi sao xa xôi lựa chọn 5 mẫu hay nhất, giúp các bạn thấy rõ vẻ đẹp của những người lính lái xe, những cô gái thanh niên xung phong trong cuộc chiến chống Mỹ.
Bài thơ về tiểu đội xe không kính và Những ngôi sao xa xôi đã thể hiện đầy đủ vẻ đẹp của những thanh niên trẻ trung, lạc quan. Họ là biểu tượng cho sức trẻ, ý chí, tinh thần của thế hệ trẻ Việt Nam trong những năm tháng gian lao. Hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây của Mytour:
Dàn ý vẻ đẹp thế hệ trẻ qua Bài thơ tiểu đội xe không kính và Những ngôi sao xa xôi
I. Mở đầu:
- Giới thiệu về bài thơ Bài thơ về tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật và truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê.
II. Nội dung chính:
a. Vẻ đẹp của người lính trong bài thơ 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính':
- Trên con đường Trường Sơn đầy nguy hiểm, bom đạn gây hư hại xe chiến đấu.
- Dù vậy, người lính không hề sợ hãi, họ điềm tĩnh điều khiển xe trên đường chiến trường:
- Trước mối nguy hiểm đó, họ không tránh né, vì lý tưởng giành độc lập và thống nhất đất nước.
- Với sự sẵn sàng và quyết tâm, họ coi khó khăn là điều tất yếu.
- Các người lính cùng nhau chia sẻ khó khăn, động viên nhau qua những cái bắt tay.
=> Dũng cảm, lạc quan, kiêu hãnh, thẳng thắn trên đoạn đường hành quân
b. Vẻ đẹp của người lính trong 'Những ngôi sao xa xôi'.
- Họ là những cô gái yêu nước, kiên cường, trách nhiệm cao.
- Tuổi thanh xuân tươi đẹp của họ họ đã hiến dâng cho chiến trận.
- Thực hiện công việc phá bom, lấp hố bom rất nguy hiểm, họ đương đầu với cái chết mà không hề sợ hãi.
- Vẻ đẹp trong tâm hồn: những cô gái yêu đời, hồn nhiên, lấp lánh những yêu thương của tình đồng chí, đồng đội họ dành cho nhau
- Phương Định là một cô gái mơ mộng, yêu thích sự đẹp, cô có một tâm hồn nhạy cảm và luôn quan tâm đến mọi người, cô còn thích hát, mê hát, thích tận hưởng những cơn mưa bất chợt và dễ xúc động khi nhớ về quê hương.
- Thao lại là một người chị điềm đạm, chín chắn và cũng đầy dũng cảm, táo bạo.
- Nho - một cô em út đáng yêu, nhẹ nhàng, sở thích của Nho là thêu thùa, thích được quan tâm và nũng nịu. Trái lại với nét trẻ con ấy, Nho có bản lĩnh đầy rắn rỏi khi đối mặt với chiến trận.
=> Những cô gái trẻ Hà Nội: quyết định, kiên cường, không sợ gian khổ, khó khăn, khao khát chiến thắng mọi kẻ thù xâm lược.
III. Kết thúc:
- Đánh giá giá trị của hai tác phẩm
Vẻ đẹp của thế hệ trẻ qua Bài thơ tiểu đội xe không kính và Những ngôi sao xa xôi - Mẫu 1
Thơ ca Việt Nam trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ để cứu nước không chỉ tập trung vào lời kết án tội ác của kẻ thù, tái hiện sức mạnh, tinh thần bất khuất và sự tự cường của quân và dân ta mà qua những bài văn, những bài thơ ta còn thấy được bức tranh đẹp, chân thực về những người chiến sĩ. Ta có thể thấy hình ảnh những người lính kiên cường, bất khuất, lạc quan và luôn nuôi hy vọng vào một tương lai độc lập của đất nước qua Bài thơ về tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật và truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê.
Bài thơ về tiểu đội xe không kính được sáng tác vào năm 1968, vẽ lên vẻ đẹp của những lính lái xe anh dũng trên tuyến đường Trường Sơn xưa. Họ vừa hiên ngang, dũng cảm lại vừa lạc quan, yêu đời.
'Không kính không phải là vì xe không có kính
Bom giật, bom rung, kính vỡ tan đi'
Trên con đường Trường Sơn nguy hiểm, bom đạn làm xe hư hỏng. Nhưng các lính vẫn không sợ hãi, vẫn lái xe một cách dũng cảm trên chiến trường:
'Ngồi trong buồng lái, ta nhìn xung quanh,
Nhìn xuống đất, nhìn lên trời, nhìn thẳng vào mục tiêu.'
Các lính nổi bật với tư thế tự tin, kiên định, chủ động đối mặt với mọi nguy hiểm, chiến đấu vì lý tưởng công bằng. Mưa bom bão đạn của kẻ thù không chỉ làm hư hại xe cộ mà còn đặt ra rất nhiều khó khăn cho những người lái xe trên những chặng đường dài.
'Cảm nhận gió thổi vào, làm mắt cay đắng
Nhìn thấy con đường trải dài thẳng vào tim
Ngắm sao trên trời và bỗng dưng cánh chim
Vẫn như ngập tràn, hòa vào buồng lái.'
Trước khó khăn của mưa bụi, bom đạn trên chiến trường, nếu không có sự vững vàng, quyết tâm, có lẽ họ sẽ bị sợ hãi, mất lòng tin, không thể hoàn thành nhiệm vụ. Nhưng với tinh thần sẵn sàng, họ coi điều đó như là thứ bình thường:
'Bụi bám trên tóc như muối vàng
Chưa cần rửa, lái xe nhâm nhi điếu thuốc
Nhìn nhau mặt đất cười ha ha'
'Không có kính, áo ướt sũng nước
Mưa lớn, mưa rơi dày như trong không gian
Chưa cần thay đồ, tiếp tục lái xe hàng trăm dặm nữa.
Mưa ngừng, gió khô mau.'
Các lính có tinh thần bình tĩnh trước thử thách, dù khó khăn nhưng vẫn giữ được nụ cười 'mặt lấm cười ha ha'. Chúng ta cảm nhận được niềm vui giản dị trong họ, tiếng cười rộn ràng giữa rừng núi nguy hiểm.
'Những chiếc xe trên đường bom rơi
Tập hợp lại thành tiểu đội
Gặp bạn bè dọc đường
Bắt tay qua cửa kính vỡ.'
Đó là những người trẻ đầy quyết tâm, họ tập hợp, gặp gỡ, và chia sẻ niềm vui cùng nhau. Họ là những người anh em trong một gia đình, với tình cảm ấm áp, dồi dào:
'Bếp Hoàng Cầm ta xây giữa chiến trường
Chung bát đũa, chung nghĩa tức là chung một gia đình'
Trước bom đạn chiến trường, xe bị hỏng vỡ, tàn phá, nhưng tâm hồn con người không thể bị tàn phá. Ý chí của người lính vẫn kiên định băng qua những đoạn đường đầy gian nan trong chiến trận:
'Không có kính, đèn xe đã tắt
Xe vẫn tiếp tục chạy vì miền Nam phía trước
Chỉ cần trong xe có một trái tim.'
Với lý tưởng, niềm tin sâu sắc vào dân tộc, với một trái tim đầy nhiệt huyết, các chiến sĩ không ngại gian khổ, họ vẫn dồn hết sức lực về phía miền Nam ruột thịt, hướng về ngày đất nước giải phóng, thống nhất.
Chất lính trong thơ Phạm Tiến Duật vừa mạnh mẽ, ngạo nghễ, vừa hóm hỉnh, dí dỏm như chất lính trong Những ngôi sao xa xôi được thể hiện qua tinh thần, trách nhiệm và bản lĩnh hơn người của những cô gái thanh niên xung phong. Họ là những cô gái trẻ kiên cường, yêu nước, giàu trách nhiệm, đã hy sinh tuổi thanh xuân đẹp đẽ của mình trong chiến trận. Nho, Định, Thao đều có tinh thần chiến đấu dũng cảm, hiên ngang, cẩn trọng, luôn hoàn thành nhiệm vụ tốt nhất để hỗ trợ cách mạng. Công việc phá bom, lấp hố thật rất nguy hiểm, nhưng họ không bao giờ than vãn hay sợ hãi, luôn đối diện với mọi khó khăn bằng một trái tim can đảm. Họ không chỉ thể hiện tinh thần thép trong nhiệm vụ mà còn là những cô gái yêu đời, hồn nhiên, lấp lánh những yêu thương đồng đội. Phương Định là một cô gái mơ mộng, thích làm đẹp, có tâm hồn nhạy cảm luôn quan tâm đến mọi người và thích hát. Thao là một người chị cả điềm tĩnh, chín chắn, dũng cảm, luôn yêu quý Nho và Định, chăm sóc Nho khi Nho bị thương. Nho là một cô em út đáng yêu, nhẹ nhàng, thích sự quan tâm và thêu thùa. Dù có nét trẻ con nhưng Nho lại rất kiên cường khi đối mặt với chiến trường.
Ba cô gái Hà Nội với tính cách riêng biệt nhưng đều tỏa sáng những phẩm chất đáng tự hào của những người lính trẻ: bất khuất, kiên trung, không sợ gian khổ, xem khó khăn chỉ là thử thách với khao khát chiến thắng mọi kẻ thù xâm lược.
Phạm Tiến Duật và Lê Minh Khuê đều chọn người lính làm chủ đề sáng tác, mặc dù có cách biểu hiện khác nhau nhưng đều tôn vinh những phẩm chất tốt đẹp của họ. Những tác phẩm văn học ấy luôn là những bài ca sáng chói tôn vinh những anh hùng thầm lặng, dâng hiến cuộc đời mùa xuân cho đất nước, Tổ quốc.
Vẻ đẹp của thế hệ trẻ qua Bài thơ tiểu đội xe không kính và Những ngôi sao xa xôi - Mẫu 2
Chiến tranh đã qua hơn ba mươi năm. Tuy nhiên, những kỷ niệm về cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước cao quý của dân tộc, về những anh hùng trong một thời kỳ anh hùng vẫn luôn tươi mới, nguyên vẹn mỗi khi đối mặt với từng trang sách trong những tác phẩm văn học của thời đại này.
Bằng cảm hứng lãng mạn kết hợp với khuynh hướng sử thi, văn học Việt Nam trong giai đoạn chống Mỹ cứu nước đã khắc hoạ trong văn thơ những chiến sĩ anh hùng. Họ là những “Thạch Sanh của thế kỷ XX”. Chiến công của họ đẹp như huyền thoại.
Có hai tác phẩm được xem là minh chứng cho sức lan tỏa của cảm hứng ca ngợi những người chiến sĩ anh hùng trong văn học thời kỳ này, đó là “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật và “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê. Mỗi tác phẩm là một bức tranh tuyệt vời về hình ảnh người lính tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh vĩ đại.
“Bài thơ về tiểu đội xe không kính” được nhà thơ Phạm Tiến Duật sáng tác vào năm 1969, được lựa từ tập thơ “Vầng trăng, quầng lửa” và đã giành giải nhất trong cuộc thi thơ của Báo Văn nghệ năm 1969 - 1970. Bài thơ mô tả vẻ đẹp của những người lính lái xe trên con đường Trường Sơn khốc liệt. Vẻ đẹp độc đáo được thể hiện ngay trong tên của bài thơ, gợi lên ấn tượng về sự hài hòa giữa hai khía cạnh đối lập: lãng mạn và khốc liệt.
Khai thác đề tài chiến tranh, tác giả không chỉ làm nổi bật tính chất ác liệt, tàn khốc để tôn vinh chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam mà Phạm Tiến Duật đã đem lại góc nhìn, cảm nhận mới lạ và thú vị. Từ trong sự tàn khốc ấy, chất thơ vẫn đọng lại!
Câu thơ mở đầu như một lời tự sự kết hợp với mô tả:
Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật, bom rung kính vỡ đi rồi
Tác phẩm này giải thích sự đặc biệt của hình ảnh chiếc xe độc đáo “không có kính” và nhấn mạnh tính ác liệt của chiến trường với hình ảnh “bom giật, bom rung…”. Đây là một hình ảnh độc đáo và chân thực. Độc đáo vì thơ thường lựa chọn những sự vật hoàn mỹ để tạo ấn tượng tốt với người đọc. Nhưng chiếc xe lại không như vậy! Phải sang trọng, bóng bẩy chứ sao lại trần trụi, méo mó, biến dạng như vậy!
Không có kính rồi xe không có đèn
Không có mui xe, thùng xe có xước
Nhưng đây là sự thật. Không chỉ một chiếc xe như thế mà tác giả nhìn thấy cả một tiểu đội xe như thế! Bởi vì thời điểm mà bài thơ ra đời có thể nói là ác liệt nhất trong thập niên 60 của thế kỷ XX. Đường Trường Sơn – nơi vận chuyển vũ khí lương thực vào chi viện Miền Nam – những năm tháng này là “túi bom, chảo lửa”. Và trên nền hiện thực tàn khốc ấy đã xuất hiện hình ảnh đẹp đẹp, phi thường của người chiến sĩ lái xe. Làm chủ những phương tiện ấy, người chiến sĩ không hề nản chí hay run sợ mà trái lại, lại bình tĩnh đến lạ thường:
Ung dung buồng lái ta ngồi
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng.
Tư thế ngồi “ung dung” cùng với cái nhìn “nhìn thẳng” thể hiện vẻ đẹp kiêu hùng. Các từ láy “ung dung” cùng với nhịp thơ nhanh, đều, dứt khoát 2/2/2 diễn tả vẻ đẹp khoan thai, thản nhiên, tự tin của người chiến sĩ. Điệp từ “nhìn” gợi lên sự nối tiếp liên tục của những hình ảnh chiến trường như một đoạn phim đang quay chậm:
Gió vào xoa mắt đắng
Con đường chạy thẳng vào tim
Sao trời và đột ngột cánh chim
Như sao ùa vào buồng lái
Các thủ pháp nhân hóa, so sánh, ẩn dụ đã tạo nên hình ảnh thơ đầy sinh động. Người chiến sĩ, khi làm chủ những chiếc xe không kính, không chỉ đối mặt với khó khăn mà còn tạo ra những cảm xúc mới mẻ, rõ ràng và mãnh liệt. Hình ảnh của gió làm mắt đắng, con đường chạy thẳng vào tim tạo nên một ấn tượng đặc biệt. Chiếc xe trôi bồng bềnh giữa núi rừng Trường Sơn hùng vĩ, mang đậm vẻ đẹp lãng mạn. Đẹp nhất là thái độ dũng cảm, bất chấp gian khổ để chiến đấu và chiến thắng:
Không có kính, có bụi
Bụi phun tóc trắng như người già
Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc
Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha
Vẻ đẹp của lời thơ giản dị, giàu “chất lính”, mộc mạc. Từ “không có kính, có bụi” và “chưa cần rửa” toát lên sự chấp nhận tự tin, ngang tàng của người chiến sĩ. Tiếng cười “ha ha” hồn nhiên, tươi vui. Tất cả thể hiện vẻ đẹp của người chiến sĩ lái xe.
Đời sống trên chiến trường gian khổ nhưng tình yêu thương đồng chí, đồng đội vẫn tỏa sáng lạ thường dù trong sự sống và cái chết chỉ cách nhau rất mong manh.
Xe từ bom rơi đã tụ họp thành tiểu đội
Gặp bạn bè suốt dọc đường đi
Bắt tay qua cửa kính vỡ.
Phạm Tiến Duật đã thành công trong việc khắc họa người chiến sĩ lái xe Trường Sơn qua những hình ảnh chân thực, gân guốc, mộc mạc và lãng mạn.
“Xe vẫn chạy vì Miền Nam phía trước:
Chỉ cần trong xe có một trái tim”
“Trái tim” ở đây là tình yêu Tổ quốc đã giúp người chiến sĩ lái xe thực hiện những kỳ tích phi thường. Vẻ đẹp hào hùng của họ toát lên trong bài thơ, tái hiện thời kỳ anh hùng của các chiến sĩ cách mạng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Lê Minh Khuê trong “Những ngôi sao xa xôi” tôn vinh vẻ đẹp của những cô gái thanh niên xung phong trong thời kỳ kháng chiến, khác với Phạm Tiến Duật trong “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”.
Truyện kể về cuộc sống và chiến đấu gian khổ của những nữ thanh niên xung phong, cụ thể là ba cô gái 'Ba sẵn sàng', trên tuyến đường Trường Sơn trong cuộc chiến chống Mỹ cứu nước. Mặc dù câu chuyện đơn giản, nhưng tác giả đã thành công trong việc tả vẻ đẹp của người nữ chiến sĩ thông qua tâm lý nhân vật sắc sảo và tinh tế.
Ba nhân vật nữ thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn lấp lánh với những nét tính cách chung của người chiến sĩ trong thời kỳ kháng chiến, mỗi người mang một vẻ đẹp riêng. Sống và chiến đấu giữa 'túi bom, chảo lửa', họ đã gắn bó với nhau, trở nên đoàn kết, yêu thương, gan dạ và dũng cảm.
Ba cô gái trinh sát sống trong hang địa bàn nguy hiểm nhất trên tuyến đường Trường Sơn. Công việc hàng ngày của họ là đếm bom, đối mặt với nguy hiểm và cái chết. Tuy chỉ là ba người nhưng họ vẫn quyết tâm phá bom, không cần sự trợ giúp bên ngoài.
Trên chiến trường, họ gan dạ, dũng cảm, quyết đoán; trong cuộc sống, họ là những cô gái trẻ trung, yêu đời, lắm ước mơ và yêu thích cái đẹp.
Nhân vật Nho như một que kem trắng, thích ăn kẹo như một đứa trẻ, giàu ước mơ. Trong khi đó, chị Thao dạn dày, thích thêu thùa và làm đẹp. Dù dũng cảm và quyết đoán trong công việc, chị Thao vẫn sợ nhìn thấy máu chảy.
Phương Định là nhân vật chính của câu chuyện, mang trong mình sự hồn nhiên, nhạy cảm, lãng mạn và mơ mộng. Lớn lên ở Thủ đô, cô sống với những kỷ niệm đẹp về quê hương, thời thơ ấu trong trắng, hồn nhiên. Những kỷ niệm ấy là nguồn động viên quý giá giúp cô vượt qua những gian khổ và chiến đấu anh dũng trên tuyến lửa.
Trên chiến trường, Phương Định luôn dành tình yêu thương thắm thiết cho đồng đội. Cô ngưỡng mộ những người anh bộ đội trong 'tổ trinh sát mặt đường' và xem họ là những người đẹp nhất, thông minh nhất. Dẫu có cái nhìn xa xăm nhưng cô vẫn giữ tình cảm bên trong. Cô yêu thích âm nhạc và ca hát, thường tự sáng tác lời nhạc để giải tỏa cảm xúc. Một cơn mưa đá bất ngờ cũng đủ làm dậy lên trong cô những ký ức về quê hương, gia đình.
Phương Định, một cô gái Hà Nội mơ mộng nhưng lại dũng cảm và gan dạ trong chiến đấu. Một mình cô phá bom trên đồi vắng lặng, không sợ hãi. Dù thường phải 'đi khom' để tránh sự chú ý, nhưng với sự can đảm của cô, cô vẫn đi thẳng, không chần chừ.
Dù đối mặt với cái chết, khi thao tác với quả bom, Phương Định vẫn bình tĩnh và chạy đua với thời gian để hoàn thành nhiệm vụ.
Cảm nhận tinh tế khi chạm vào quả bom, những lời tiếng rùng mình, vỏ bom nóng, là kinh nghiệm đắt giá của Phương Định sau nhiều lần phá bom trên tuyến lửa. Chỉ những người nữ thanh niên xung phong dũng cảm như cô mới có thể trải nghiệm được điều đó.
Trong tác phẩm 'Những ngôi sao xa xôi', Lê Minh Khuê đã khắc họa tâm lý nhân vật một cách sinh động, chân thực; tạo nên một thế giới nội tâm đầy phong phú nhưng không rối rắm, đời thường, đơn giản mà cao thượng của những nữ thanh niên xung phong.
Sự xuất hiện của những 'cô gái mở đường' Trường Sơn cùng với người chiến sĩ lái xe trong văn học chống Mỹ nói chung và trong tác phẩm của Phạm Tiến Duật và Lê Minh Khuê nói riêng đã giúp chúng ta hiểu rõ hơn về ý chí, tâm hồn và nhân cách của thế hệ trẻ Việt Nam trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Tinh thần của thế hệ trẻ được thể hiện qua 'Bài thơ tiểu đội xe không kính' và 'Những ngôi sao xa xôi'.
Mỗi khi nghĩ về đất nước và con người Việt Nam, chúng ta lại cảm thấy rộn ràng trong tâm hồn với những câu thơ của Huy Cận:
Sống vững chãi bốn ngàn năm sừng sững,
Lưng đeo gươm tay mềm mại bút hoa
Trong và thực, sáng hai bờ suy tưởng
Sống hiên ngang mà nhân ái, chan hoà.
Cảm thấy hân hoan! Tự hào vô cùng! Trong tâm trí chúng ta, dòng lịch sử bốn ngàn năm của dân tộc đang cuồn cuộn tràn về. Sáng lên trong tâm hồn chúng ta là bốn ngàn năm của cha ông, với những chiến công xây dựng và bảo vệ đất nước, với tình thương thấu hiểu, yêu thương sâu nặng. Mọi cuộc chiến sẽ qua đi, bụi thời gian có thể phủ dày lên hình ảnh của những anh hùng vô danh, nhưng văn học với sứ mệnh thiêng liêng của nó đã khắc sâu vào tâm hồn người đọc hình ảnh những người con anh hùng của đất nước đã hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc trong suốt lịch sử. Chúng ta nhớ đến Thao, Nho, Phương Định trong 'Những ngôi sao xa xôi' của Lê Minh Khuê; và những người lính lái xe dũng cảm trong 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính' của Phạm Tiến Duật.
'Bài thơ về tiểu đội xe không kính' của Phạm Tiến Duật và 'Những ngôi sao xa xôi' của Lê Minh Khuê là những tác phẩm cảm động, hào hùng về những người lính thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn. Các tác giả đã đi sâu khám phá vẻ đẹp của những người lính trẻ, những con người ngày đêm ra tiền tuyến vì miền Nam thịt ruột. Con người hiện lên trong trang thơ, trang văn của Phạm Tiến Duật và Lê Minh Khuê là một tập thể anh hùng đầy kiêu hãnh, hào hoa, đã lắng nghe họ sống để ghi lại nhịp sống hào hùng, ghi lại vẻ đẹp tâm hồn, bản chất anh hùng của những con người giản dị, mộc mạc mà kiêu hãnh bất khuất.
'Bài thơ về tiểu đội xe không kính' của Phạm Tiến Duật là những dòng tâm sự đầy tình cảm về những đồng đội của nhà thơ, những người đã từng sống, từng chiến đấu trên tuyến đường Trường Sơn khói lửa. Phạm Tiến Duật không chỉ tái hiện lại hình ảnh của những chiếc xe không kính mà còn khắc tạc hình ảnh của những người lính lái xe kiên cường, dũng cảm, kiêu hãnh với một đời sống tình cảm hết sức phong phú - tình đồng đội, đồng chí. Phạm Tiến Duật đã khắc sâu vào tâm trí người đọc hình ảnh những người con anh hùng của đất nước, của dân tộc trên những chiếc xe đặc biệt:
Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi
Ung dung buồng lái ta ngồi
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng.
Thường thì những chiếc xe không kính không được coi là đẹp. Tuy nhiên, tác giả đã sử dụng hình tượng này làm nguồn cảm hứng toàn bài thơ. Hình tượng độc đáo nhưng hợp lý này đã gây ấn tượng mạnh, là cơ sở để làm nổi bật phẩm chất dũng cảm, sự lạc quan và quyết tâm dành chiến thắng của những người lính lái xe thời kỳ kháng chiến. Xưa nay, những hình ảnh xe cộ, tàu thuyền thường được thể hiện mĩ lệ, lãng mạn hóa, mang tính tượng trưng hơn là thực tế (chiếc xe tam mã trong thơ của Puskin, con tàu trong bài Tiếng hát con tàu của Chế Lan Viên, đoàn thuyền đánh cá trong bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận). Tuy nhiên, chiếc xe không kính của Phạm Tiến Duật là một hình ảnh rất thực, cụ thể. Tác giả giải thích nguyên nhân rất rõ:
Không có kính không phải là do xe không có kính
Bom đạn làm rung kính vỡ của xe
Hình ảnh này được diễn tả bằng hai câu thơ gần với văn xuôi, mang giọng thản nhiên, đặc biệt làm nổi bật sự khác biệt của nó. Những 'bom giật, bom rung' làm vỡ kính của xe. Chiến tranh làm cho những chiếc xe biến dạng. Bom đạn đã tàn phá làm hư hại những chiếc xe ban đầu tốt, biến chúng thành hư hỏng: không còn kính chắn gió, không mui không đèn, thùng xe xước xát. Hình ảnh xe không kính không hiếm trong chiến tranh, nhưng chỉ nhà thơ nhạy cảm, thích sự lạ như Phạm Tiến Duật mới nhận ra và đưa vào thơ với hình ảnh độc đáo của thời chiến tranh chống Mỹ. Không tô vẽ, không cường điệu và tả thực, nhưng chính cái thực đã làm người suy nghĩ, hình dung mức độ ác liệt của chiến tranh, bom đạn giặc Mỹ. Hình ảnh 'xe không kính' gợi lên nguy hiểm cận kề. Sự hy sinh, cái chết đang rình rập, rất gần những người lính.
Mục đích của Phạm Tiến Duật trong việc miêu tả những chiếc xe không kính là để ca ngợi những chiến sĩ lái xe. Đó là những con người trẻ trung, ung dung, coi thường gian khổ, sẵn sàng hy sinh. Hình ảnh xe không kính đã làm nổi bật hình ảnh những chiến sĩ lái xe ở Trường Sơn. Thiếu điều kiện vật chất cơ bản lại là cơ hội để người lính lái xe thể hiện phẩm chất cao đẹp, sức mạnh tinh thần lớn lao của họ, đặc biệt là lòng dũng cảm, tinh thần bất khuất giữa khó khăn. Trong buồng lái không kính chắn gió, họ cảm nhận mạnh mẽ khi phải đối mặt trực tiếp với thiên nhiên bên ngoài. Cảm giác này được nhà thơ ghi nhận tinh tế và sinh động:
Ung dung buồng lái chúng ta ngồi
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng
Trong bom đạn khốc liệt của chiến tranh, các chiến sĩ vẫn giữ tư thế hiên ngang hướng về phía trước, thực hiện khẩu hiệu: “tất cả vì tiền tuyến, tất cả vì miền Nam ruột thịt”. Vẻ đẹp kiêu hùng tỏa ra từ tư thế ngồi 'ung dung' đến cái nhìn 'nhìn thẳng'. Cụm từ 'ung dung' cùng với nhịp thơ nhanh, đều, dứt khoát diễn tả vẻ đẹp tự tin, tự nhiên của người chiến sĩ. Tư thế ung dung, hiên ngang mới đàng hoàng thế này. Con mắt nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng có vẻ trang nghiêm, bất khuất như lời thề. Họ không thẹn với đất, với trời. Đặc biệt là hai chữ nhìn thẳng – nhìn thẳng vào gian khổ, nhìn thẳng vào hi sinh, không run sợ, không né tránh. Bầu không khí căng thẳng với 'Bom giật, bom rung', nhưng họ vẫn nhìn thẳng, cái nhìn hướng về phía trước của một con người luôn coi thường hiểm nguy. Nhịp thơ 2/2/2 với những dấu phẩy ngắt khiến âm điệu câu thơ trở nên chậm rãi, như diễn tả thái độ thản nhiên đàng hoàng. Với tư thế ấy, họ đã biến những nguy hiểm trên đường thành niềm vui thích. Chỉ có những người lính lái xe với kinh nghiệm chiến trường dày dặn mới có thể có thái độ, tư thế như vậy. Không có kính chắn gió, bảo hiểm, đoàn xe vẫn lăn bánh bình thường. Lời thơ nhẹ nhàng, trôi chảy như những chiếc xe vun vút chạy trên đường.
Hình ảnh những cô gái thanh niên xung phong trên đường Trường Sơn trong 'Những ngôi sao xa xôi' của Lê Minh Khuê được miêu tả từ cuộc sống gian khổ nguy hiểm của họ. Lê Minh Khuê đã sáng tạo bức chân dung sống động về người lính thanh niên xung phong, thể hiện sức mạnh dân tộc trong cuộc chiến chống Đế quốc Mỹ. Đó là tác phẩm được khắc hoạ từ tình yêu của Lê Minh Khuê dành cho đồng đội và Tổ quốc. Trong đó, Phương Định, cô nữ sinh Hà Nội, trở thành biểu tượng của người lính thanh niên xung phong trên chiến trường khốc liệt. Khi phá bom, Định luôn đối diện với nguy hiểm một cách dũng cảm. Mỗi lần tiếp xúc với bom là một lần đối mặt với cái chết, một cảm giác căng thẳng được miêu tả rất chi tiết, tinh tế. Phương Định không sợ, không khom người mà điều đó làm nổi bật tính gan dạ, dũng cảm trong cô.
Trong đội ngũ thanh niên xung phong trên đường Trường Sơn thời chiến tranh, hình ảnh những cô gái thanh niên xung phong làm nên vẻ đẹp của thời đại toàn dân đánh Mỹ. Có rất nhiều cô gái thanh niên đã dốc hết tuổi thanh xuân trên con đường Trường Sơn, và họ mãi mãi là những ngôi sao sáng, ánh sáng của tâm hồn, tình yêu Tổ quốc, như được Lâm Thị Mỹ Dạ ca ngợi:
Em đã dùng tình yêu Tổ quốc để thắp sáng ngọn lửa
Dũng cảm đánh lạc hướng kẻ thù, lấy lấy luồng bom.
Cùng với đồng đội, Phương Định là biểu tượng tự hào của thế hệ trẻ thời chiến tranh chống Mỹ. Họ có tâm hồn trong sáng, mơ mộng, và tinh thần dũng cảm.
'Những ngôi sao xa xôi' của Lê Minh Khuê và 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính' của Phạm Tiến Duật là những tượng đài lộng lẫy về vẻ đẹp của thế hệ thanh niên Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, thể hiện sự anh hùng và kiên cường trong những thử thách khốc liệt. Hai tác phẩm này đi sâu vào các khía cạnh khác nhau của cuộc sống thời chiến, từ đó khắc họa nên vẻ đẹp độc đáo của con người Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.
Thời gian trôi đi và lịch sử vẫn tiếp tục biến động, 'Những ngôi sao xa xôi' của Lê Minh Khuê và 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính' của Phạm Tiến Duật vẫn là những tác phẩm vĩnh cửu, như những đóa hoa không bao giờ tàn, mang trong mình kỷ niệm về quá khứ hùng vĩ của đất nước. Vẻ đẹp của con người Việt Nam là nguồn cảm hứng bất diệt cho cả dân tộc, làm cho những tác phẩm này sống mãi với thời gian.
Vẻ đẹp của thế hệ trẻ qua 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính' và 'Những ngôi sao xa xôi' - một mẫu chuyện
Trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, tuyến đường Trường Sơn đã trở thành huyền thoại với những câu chuyện thần kỳ của các chiến sĩ hiên ngang, những cô gái thanh niên xung phong đầy dũng cảm và tinh thần mơ mộng. Phạm Tiến Duật đã ca ngợi những hình ảnh này trong 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính' và Lê Minh Khuê đã tạo ra 'Những ngôi sao xa xôi' năm 1971, với những câu chuyện chân thực về cuộc sống chiến đấu của các cô gái thanh niên xung phong, nơi mà tinh thần dũng cảm, sự hồn nhiên và lạc quan vẫn rực rỡ giữa gian khổ và hi sinh.
Chúng ta cảm nhận được ngay từ đầu hoàn cảnh sống và chiến đấu của ba người trinh sát trên tuyến đường, với hai cô gái trẻ là Phương Định và Nho cùng chị Thao, tổ trưởng. Cuộc sống ở hang dưới chân cao điểm đầy nguy hiểm với những trận đánh từ máy bay Mỹ, đất đỏ trắng cháy khô héo, những câu chuyện mạo hiểm đầy thách thức. Nhưng với ba cô gái này, những công việc nguy hiểm đó đã trở thành thói quen hàng ngày. Phương Định, cô gái nhạy cảm và mơ mộng, vẫn mang trong mình ký ức về Hà Nội trong những ngày bình yên trước chiến tranh, và bây giờ là niềm hy vọng giữa những thử thách và nguy hiểm hàng ngày.
Trong chiến tranh, ba cô gái này không chỉ là những chiến sĩ dũng cảm mà còn là biểu tượng của sự trường tồn, sự mơ mộng và sự bất khuất của tuổi trẻ Việt Nam. Phương Định là hình ảnh tiêu biểu, mang trong mình sự trong sáng và tinh thần mơ mộng, giữ nguyên những ước mơ về tương lai dù sống giữa cảnh chiến tranh khốc liệt.
Giống như những cô gái trẻ khác, Phương Định luôn quan tâm đến vẻ bề ngoài của mình. Cô tự đánh giá: 'Nói thật, tôi là một cô gái khá...'. Đặc biệt, với đôi mắt đẹp của mình, cô thường tự ngắm nhìn trong gương. Cô biết rằng mình được sự chú ý và thiện cảm từ các anh lính, điều này khiến cô tự hào, nhưng chưa từng có tình cảm riêng với ai. Cô là người nhạy cảm, nhưng không thích bày tỏ cảm xúc, luôn giữ sự kín đáo trước đám đông, tưởng như là kiêu kì.
Cô có tinh thần đồng đội sâu sắc và gắn bó. Cô rất thân thiết với hai đồng đội trong tổ trinh sát. Họ cùng vui đùa, ca hát, chia sẻ buồn vui, cùng chịu đựng nhiều nguy hiểm và bom đạn. Khi chị Thao vấp ngã, cô luôn đỡ chị. Khi chị Nho bị thương, cô 'rửa cho Nho bằng nước sôi...'. Đặc biệt, cô dành tình yêu thương và sự cảm phục cho tất cả những người chiến sĩ, đặc biệt là những người chiến sĩ trên trọng điểm của con đường vào mặt trận mà cô gặp hằng đêm.
Tuy nhiên, điều đáng khâm phục nhất ở Phương Định là lòng dũng cảm và tinh thần trách nhiệm trong công việc. Cô sống và chiến đấu trên một cao điểm trên tuyến đường Trường Sơn, một vùng đất trọng điểm đầy nguy hiểm. Cô phải đối mặt với máy bay địch. Sau mỗi trận bom, cô cùng đồng đội lao ra trọng điểm, đo và ước tính khối lượng đất đá bị đào xới, đếm những quả bom chưa nổ và sử dụng thuốc nổ để phá. Công việc này luôn gắn liền với nguy hiểm và cái chết luôn đe dọa, tạo áp lực lớn lên tâm trí cô. Thực hiện nhiệm vụ này, Phương Định và đồng đội luôn giữ bình tĩnh và thể hiện sự ung dung kỳ lạ. Với họ, công việc này đã trở nên bình thường: 'Có lúc nào giống như thế này không: đất bốc khói, không khí rối ren, âm thanh máy bay xa xa vang vọng. Tâm trí căng thẳng, tim đập mạnh mẽ, chạy về phía trước, biết rằng nhiều quả bom chưa nổ, nhưng chắc chắn sẽ nổ... Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, nhìn lại đoạn đường, thở phào, chạy về hang'.
Thế giới tâm hồn của Phương Định vô cùng phong phú, trong sáng nhưng không phức tạp. Không có nỗi băn khoăn hay lo lắng trong tư tưởng và cảm xúc của cô trong hoàn cảnh khó khăn, nguy hiểm, nhưng vẫn luôn tươi vui, hồn nhiên, và lạc quan. Truyện đã vẽ nên tâm hồn trong sáng, mơ mộng, tinh thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ, hi sinh nhưng rất hồn nhiên, lạc quan của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn. Đây là hình ảnh đặc biệt, tiêu biểu về thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.
Những năm tháng chiến đấu chống Mỹ hào hùng của dân tộc đã để lại biết bao hồi ức và dấu ấn khó phai mờ. Hình ảnh những cô gái thanh niên xung phong, những người chiến sĩ cụ Hồ là những hình ảnh đẹp, lãng mạn và anh hùng nhất trong kháng chiến. 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính' là minh chứng rõ ràng nhất cho tính tinh nghịch, bất khuất, và lòng dũng cảm của những người chiến sĩ.
Với lối thơ tự do mở và sáng tạo, “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” là một tác phẩm thơ đặc sắc, tiêu biểu cho phong cách của nhà thơ Phạm Tiến Duật. Đây cũng là bài thơ được vinh danh giải nhất cuộc thi thơ báo Văn nghệ năm 1969-1970. Bài thơ mở đầu bằng một hình ảnh rất cụ thể, chân thực và độc đáo:
Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi
Chỉ với hai câu thơ như hai nét chấm phá đã khiến người đọc hình dung được cảnh tượng khốc liệt, tàn khốc của chiến tranh. Những chiếc xe vốn có kính, nhưng vì “bom giật bom rung” nên “kính vỡ đi rồi”. Chiến tranh với những trận bom đạn đã làm hư hỏng những chiếc xe, làm chúng biến dạng, méo mó khiến chúng trở nên khác thường. Từ kì dị và độc đáo miêu tả chính xác cho những chiếc xe như thế. Và điều này cho thấy, lời diễn giải rất chân thật, đơn giản nhưng chứa đựng một hiện thực sâu sắc.
Mặc dù thiếu kính, có vẻ như là thiếu sót, nhưng ở đây những người lái xe lại không bao giờ nản lòng. Họ biến hình ảnh chiếc xe không có kính từ điều không bình thường thành điều bình thường và biến cái thiếu thốn, khó khăn thành điều thú vị. Chính vì thế mà người đọc có thể nhìn thấy ở đây sự tinh nghịch và lạc quan của các chiến sĩ:
Ung dung buồng lái ta ngồi
Nhìn đất, nhìn trời nhìn thẳng
Hai từ “ung dung” ở đầu câu thể hiện sự tự tin, sẵn sàng kiểm soát bánh lái, kiểm soát con đường phía trước của người lái xe lính. Không chỉ thế, từ “ta” không chỉ đơn thuần chỉ người lái xe, mà còn là biểu tượng cho nhiều người, cho một đất nước đang sẵn sàng chiến đấu để đòi lại độc lập, tự do và hòa bình. Với tâm trạng này, bất kể phía trước là đất trời bao la, hay là những khó khăn, người chiến sĩ vẫn tự tin tiến về phía trước, nhân dân ta vẫn mạnh mẽ tiến lên.
Nhìn xuống đất, nhìn lên trời, người lái xe lính còn:
Thấy gió thổi vào mắt cay cay
Thấy con đường chạy thẳng vào trái tim
Thấy sao trời và đột ngột đàn chim
Như tràn vào buồng lái
Thật là một điều vô lý nhưng lại rất hợp lý, bởi vì xe không có kính, mọi cảnh vật rất tự nhiên và chân thực. Ngay cả gió cũng có thể “thấy”, còn sao trời, đàn chim thì “như tràn vào buồng lái”. Từ “thấy” không chỉ đơn thuần là thị giác nữa mà còn là cảm nhận, tình cảm. “Thấy con đường chạy thẳng vào trái tim”. Có lẽ trong lòng người chiến sĩ đang có một ý chí quyết tâm cao độ nên mới có thể cảm nhận được sự tinh tế cũng như nhận ra những hiểm nguy phía trước, vẫn cố gắng kiên cường để vượt qua. Một không gian bao la, rộng lớn như trùm lên phía trước.
Nếu đoạn thơ trên nói về những hình ảnh đẹp, thì đoạn thơ sau lại nói về những vất vả, thiếu thốn của người lái xe lính. Tuy nhiên, dù ở bất kỳ hoàn cảnh nào, các anh vẫn luôn mang nụ cười lạc quan, hóm hỉnh đậm chất lính:
Nếu không có kính, thì bụi sẽ bay phủ
Bụi như tóc bạc của người già
Không cần rửa, chỉ cần thong thả hút điếu thuốc
Ngắm nhau với mặt lấm bùn, tươi cười ha ha
Nếu không có kính, áo ướt đẫm
Mưa rơi như trời sục sôi
Không cần rửa, lái xe hàng trăm cây số nữa
Mưa ngừng, gió dừng, áo khô ngay lập tức
Gió bụi của hiện thực và những gian khổ, thử thách mà các chiến sĩ lái xe phải vượt qua trên suốt chặng đường ra mặt trận. Sau những chặng đường đầy gió bụi, mái tóc xanh của các chàng trai đã chuyển sang màu bạc: “Bụi như tóc bạc của người già”. Tuy nhiên, các anh vẫn rất lạc quan, yêu đời và hóm hỉnh: “Ngắm nhau với mặt lấm bùn, tươi cười ha ha”.
Nắng hay mưa, đều có bụi. Mưa rơi ướt đẫm “như trời sục sôi” vì buồng lái không có kính che. Trên con đường dài, người lính đã phải nếm trải đủ mùi vị của khó khăn: gió bụi, mưa rơi. Mặc dù đối mặt với nhiều thử thách, người lính vẫn kiên cường, lạc quan: “Không cần rửa, lái xe hàng trăm cây số nữa/Mưa ngừng, gió dừng, áo khô ngay lập tức”. Từ “không cần” đã thể hiện tính “bất cần”, cái bất chấp của anh lính bộ đội cụ Hồ. Những gió, những bụi chỉ là những điều khó khăn vụn vặt, cho nên các anh chẳng hề quan tâm. Thiên nhiên có khắc nghiệt, chiến tranh có tàn khốc nhưng không làm mất đi ý chí của người lính cách mạng. Trong cuộc chiến tranh đầy gian lao, thử thách ấy, tình cảm đồng chí, đồng đội lại càng trở nên gắn bó và gần gũi hơn:
Những chiếc xe từ trong vùng bom rơi
Đã tập hợp thành tiểu đội tại đây
Gặp bạn bè suốt con đường dẫn tới
Bắt tay qua cửa kính vỡ tan nát
Qua bao bom đạn, từ khắp nẻo đường, những chiếc xe đã tụ hội về một điểm, kể nhau nghe về những chặng đường đã trải qua. Hình ảnh “bắt tay qua cửa kính vỡ rồi” thể hiện tinh thần đoàn kết, gắn bó của các chiến sĩ lái xe. Đó cũng là tinh thần của toàn dân, cùng nhau vượt qua gian khó để tiến tới thành công. Những tình cảm ấy trở thành sức mạnh, giúp cho những người lính trở nên mạnh mẽ và lạc quan hơn. Chiến tranh từ đó cũng dần nhẹ nhàng, không còn thảm khốc như trước.
Nếu không có kính và đèn, xe vẫn tiếp tục chạy
Không có mui, thùng xe bị xước
Xe tiếp tục chạy vì miền Nam phía trước
Chỉ cần trong xe có một trái tim
Một lần nữa, Phạm Tiến Duật nhắc lại sự tàn khốc của chiến tranh qua những chi tiết về xe “không kính, không đèn, không mui, thùng xe bị xước”. Tuy chiến tranh khốc liệt nhưng ý chí và nỗ lực vì miền Nam vẫn không ngừng. “Trái tim” là biểu tượng cho lý tưởng chiến thắng, thống nhất đất nước. Những chiếc xe vận tải vượt qua mọi chông gai, vì mục tiêu chung của miền Nam.
Với hình ảnh người chiến sĩ vận tải kiên cường, hùng dũng và đầy lạc quan, hóm hỉnh, “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc. Và điều đẹp nhất trong bài thơ đó chính là tình đồng chí gắn bó và tình yêu Tổ quốc thiêng liêng.
Vẻ đẹp của thế hệ trẻ hiện lên qua các tác phẩm “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” và “Những ngôi sao xa xôi - Mẫu 5”
Trong những năm kháng chiến chống Mỹ, nhiều thanh niên dũng cảm đã rời ghế nhà trường, chiến đấu trên chiến trường đầy gian khổ nhất. Họ hy sinh tuổi trẻ, xương máu cho Tổ quốc. Vẻ đẹp của thế hệ ấy được ghi lại qua những tác phẩm đặc sắc của các nhà văn, nhà thơ cách mạng. Trong số đó, hai tác phẩm nổi bật là truyện ngắn 'Những ngôi sao xa xôi' của nhà văn Lê Minh Khuê và 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính' của nhà thơ Phạm Tiến Duật.
Tác phẩm 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính' của nhà thơ Phạm Tiến Duật được viết vào năm 1969, thời điểm kháng chiến chống Mỹ gay gắt. Trong khi Lê Minh Khuê tập trung viết về những nữ thanh niên trên đường Trường Sơn, Phạm Tiến Duật lại tìm hiểu cuộc sống và chiến đấu của những người lính lái xe trên con đường này. Họ làm cho chúng ta thấy vẻ đẹp của lính bộ đội cụ Hồ trong cuộc chiến. Họ không chỉ trẻ trung, lạc quan, mà còn thể hiện tình đồng đội sâu sắc, lý tưởng cao cả - chiến đấu cho miền Nam, thống nhất đất nước.
Vẻ đẹp đầu tiên của những người lính lái xe là sự trẻ trung, lạc quan, ung dung trước mọi hoàn cảnh. Đọc những dòng thơ của Phạm Tiến Duật, ta thấy được khó khăn, gian khổ, thiếu thốn vật chất mà người chiến sĩ phải đối mặt:
'Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom đạn làm kính vỡ tan rồi'
Những chiếc xe tải chở quân lương, vũ khí hướng về miền Nam, nhưng trên đường đi, những trận bom đạn không ngớt khiến những chiếc xe dần mất đi các bộ phận. Trước hết là những chiếc kính bị 'bom giật bom rung' đến vỡ tan, sau đó là đèn xe, mui xe, thùng xe, ... đều bị méo mó, biến dạng. Tuy nhiên, những người lính ấy không than vãn. Xe không có kính thì sao, họ vẫn 'ung dung' ngồi trên buồng lái, tiến vào miền Nam thân yêu. Những khó khăn của thiên nhiên, thời tiết, những bụi đất mù mịt, trận mưa rừng, ... chỉ là chuyện 'nhỏ', thậm chí họ còn biến nó thành tiếng cười vui, hân hoan:
Không có kính ừ thì có bụi
Bụi phun tóc bạc như người già
Chưa cần rửa phì phèo châm điếu thuốc
Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha...
Từ 'ừ thi' phản ánh tinh thần bất khuất của các lính trẻ. Trong gian khó, họ vẫn cùng nhau bước đi với niềm vui và hy vọng tiến tới miền Nam để thống nhất đất nước.
Vẻ đẹp thứ hai của họ là tình đồng chí, đồng đội chặt chẽ. Khác với tình đồng chí trong bài thơ của Chính Hữu, tình bạn của những người lái xe được thể hiện qua những hành động thân thiết như 'bắt tay qua ô cửa kính vỡ', hay những bữa ăn gắn kết trên đường hành quân.
Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bạn bè suốt dọc đường đi tới
Bắt tay nhau qua cửa kính vỡ rồi
Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy'.
Với những người lái xe, đồng đội không chỉ là đồng chí cùng chí hướng mà còn là gia đình thứ hai. Tình đồng đội đã gắn kết họ với nhau, biến họ trở thành người thân, thể hiện một lý tưởng cao đẹp - giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, như được thể hiện trong lời thơ của Phạm Tiến Duật.
'Mỗi bước tiến, mỗi chặng đường thêm màu xanh của trời'
Và:
'Xe vẫn tiếp tục lăn bánh vì miền Nam phía trước
Chỉ cần trong lòng đầy trái tim nhiệt huyết'
Những người lính, đó là những thanh niên tuổi đôi mươi, tràn đầy hoài bão và mơ ước chưa thành. Nhưng họ đã tình nguyện ra chiến trường, mang theo ước mơ giải phóng dân tộc, mang hy vọng hòa bình cho đất nước. Câu thơ của Phạm Tiến Duật là minh chứng rõ ràng cho lý tưởng cao đẹp của họ. Họ đi với ước mơ nhìn thấy màu xanh của hòa bình, thấy miền Nam độc lập hoàn toàn. Câu thơ cuối cùng của bài thơ ghi lại vẻ đẹp của những người lính - sự nhiệt huyết của trái tim sẽ giúp họ vượt qua mọi khó khăn trên con đường này.
Truyện ngắn 'Những ngôi sao xa xôi' của nhà văn Lê Minh Khuê được viết vào năm 1971, thời điểm chiến tranh chống Mỹ đang ở giai đoạn khốc liệt nhất. Tác phẩm kể về những cô gái thanh niên xung phong trên đường Trường Sơn, sẵn sàng đối mặt với nguy hiểm. Họ là những cô gái trẻ chưa đầy 18 tuổi, đã trở thành những trinh sát gan dạ, can đảm. Qua Nho, Thao và đặc biệt là Phương Định, chúng ta thấy được vẻ đẹp rạng ngời của thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến.
Thao, Nho và Phương Định là ba cô gái thuộc 'đội trinh sát mặt đường' trên đường Trường Sơn. Nhiệm vụ của họ là đo khối lượng đất, đếm và phá bom. Hoàn cảnh sống và chiến đấu của ba cô gái rất khắc nghiệt. Họ sống trong hang dưới chân cao điểm, nơi con đường trên đã bị bom Mỹ tàn phá, tràn ngập màu đất đỏ trắng. Dù đối mặt với nguy hiểm, họ vẫn giữ tinh thần trách nhiệm cao với công việc. Khi nghe tiếng máy bay Mỹ, họ lập tức chuẩn bị sẵn sàng phá bom, lấp hố bom. Thao, đội trưởng, luôn chỉ đạo các thành viên của mình. Khi nhận nhiệm vụ, Nho cất xẻng lên vai và đi ra ngoài. Phương Định, đã ba năm ở cao điểm, đã trở thành một chiến sĩ phá bom chuyên nghiệp. Mỗi khi có nhiệm vụ, cô luôn bình tĩnh và tự tin.
Vẻ đẹp thứ hai của những người nữ thanh niên xung phong là sự dũng cảm, gan dạ, bất chấp khó khăn và nguy hiểm. Ba cô gái phải chạy trên cao điểm ban ngày, biết rằng sự nguy hiểm luôn rình rập. Tuy nhiên, họ vẫn vượt qua mọi thử thách để hoàn thành nhiệm vụ. Phương Định đi thẳng tới quả bom một cách dũng cảm, không hề sợ hãi. Đọc tác phẩm, ta nhận thấy nhiệm vụ của ba cô gái đầy nguy hiểm, nhưng họ luôn sẵn sàng và dũng cảm.
Điều thứ ba ta thấy ở ba cô gái là tinh thần đồng đội cao đẹp. Mặc dù khác nhau về tính cách, họ luôn quan tâm, yêu mến và thấu hiểu nhau. Thao là người đội trưởng sắc sảo, cương quyết; Phương Định biết rõ thú vui của Nho là ăn kẹo và luôn mang kẹo cho cô; Thao biết Phương Định thích hát và nhớ về Hà Nội. Mặc dù đến từ ba quê hương khác nhau, ba cô gái đã có tinh thần đồng đội sâu sắc và nghĩa tình.
Sống trong gian khổ và nguy hiểm, những người nữ thanh niên xung phong luôn mang trong mình tâm hồn trong sáng và mơ mộng. Phương Định thích hát và luôn nhớ về Hà Nội. Mặc dù đối mặt với nguy hiểm, ba cô gái vẫn giữ nét trẻ trung, trong sáng và giàu cảm xúc.
Vẻ đẹp của Nho, Thao và Phương Định trong tác phẩm Những ngôi sao xa xôi đại diện cho vẻ đẹp của thế hệ trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ từ 1955 đến 1975.
Hai tác phẩm Những ngôi sao xa xôi của nhà văn Lê Minh Khuê và Bài thơ về tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật, mặc dù thuộc hai thể loại khác nhau, nhưng đều viết về thời điểm kháng chiến chống Mỹ khốc liệt nhất. Cả hai tác phẩm đều tập trung vào những người thanh niên trên tuyến đường Trường Sơn trong cuộc chiến chống Mỹ. Dù là những người nữ thanh niên xung phong hay những chiến sĩ lái xe trên đường Trường Sơn, họ đều là biểu tượng của sức trẻ và ý chí giải phóng dân tộc khỏi ách thống trị.
Tuy nội dung tương tự, Những ngôi sao xa xôi và Bài thơ về tiểu đội xe không kính vẫn có những khác biệt rõ rệt. Bài thơ về tiểu đội xe không kính sử dụng thể thơ bảy chữ súc tích, gần gũi, trong khi Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê là truyện ngắn với lối kể chuyện sinh động. Ngoài ra, nếu Những ngôi sao xa xôi kể về nữ thanh niên xung phong làm nhiệm vụ đo đất lấp đường, phá bom, thì Bài thơ về tiểu đội xe không kính lại tập trung vào lính lái xe chở đạn dược, vũ khí cho miền Nam.
Hai tác phẩm Bài thơ về tiểu đội xe không kính và Những ngôi sao xa xôi đều thể hiện tinh thần và sức trẻ của thế hệ Việt Nam trong cuộc chiến chống Mỹ. Dù khác về thể loại và nội dung, nhưng cả hai đều tôn vinh vẻ đẹp của thanh niên trẻ đang chiến đấu trong khó khăn, hào hùng của cuộc kháng chiến này.