Nghiên cứu về

Nghiên cứu về ôn đới là việc nghiên cứu về khu vực khí hậu nằm giữa vùng nhiệt đới và các vùng cực của Trái Đất, trải dài từ gần vĩ độ cận nhiệt đới đến các vòng cực ở cả hai bán cầu. Phần lớn diện tích đất liền của ôn đới nằm ở bán cầu Bắc, chỉ có một phần nhỏ ở bán cầu Nam. Khu vực ôn đới thể hiện sự chuyển mùa rõ rệt và tồn tại trên cả hai bán cầu. Khí hậu trong khu vực này biến đổi từ khí hậu biển với biến động nhiệt độ nhỏ và lượng mưa lớn đến khí hậu lục địa với sự biến đổi nhiệt độ lớn hơn và tương đối khô hạn. Về mặt khí tượng học, phần lớn khu vực nhiệt đới có gió thống trị là hướng đông-tây.

Khí hậu thay đổi

Khí hậu ôn đới có tính chất trung gian giữa khí hậu đới nóng và khí hậu đới lạnh.

Với vị trí trung gian, thời tiết trong khu vực ôn đới thường xuyên biến đổi. Các đợt khí nóng từ các vùng cận nhiệt đới và các đợt khí lạnh từ vùng cực thường xuyên xâm nhập, gây ra những biến động thời tiết đáng kể, ảnh hưởng tiêu cực đến nông nghiệp và sinh hoạt của con người, đặc biệt là ở những vùng sâu trong nội địa. Ở phía đông Hoa Kỳ, nhiệt độ có thể thay đổi từ 10 đến 15 độ C trong vài giờ mỗi khi có đợt khí nóng hoặc khí lạnh xâm nhập. Gió Tây ôn đới và các khối không khí ấm ẩm từ đại dương cũng làm cho thời tiết ở khu vực ôn đới luôn biến động, khó dự báo.

Sự chênh lệch trong môi trường sống

Thiên nhiên trong khu vực ôn đới biến đổi theo bốn mùa: xuân, hạ, thu, đông. Môi trường ôn đới cũng thay đổi từ khu vực này sang khu vực khác tùy thuộc vào vị trí địa lý, sự tác động của các dòng biển và gió Tây ôn đới.

Bờ Tây lục địa chịu ảnh hưởng của dòng biển nóng và gió Tây ôn đới, tạo nên môi trường ôn đới hải dương: ẩm ướt quanh năm, mùa hạ mát mẻ, mùa đông không quá lạnh. Đi sâu vào đất liền, tính chất lục địa rõ rệt hơn: lượng mưa giảm dần, mùa đông lạnh và tuyết phủ nhiều, mùa hạ nóng. Thảm thực vật dần thay đổi từ phía tây sang phía đông: từ rừng lá rộng sang rừng hỗn giao và cuối cùng là rừng lá kim.

Ở vĩ độ cao, mùa đông rất lạnh và kéo dài, mùa hạ ngắn, mưa nhiều. Gần chí tuyến có môi trường địa trung hải: mùa hạ nóng và khô, mùa đông ấm áp, mưa nhiều vào mùa thu - đông. Thảm thực vật cũng thay đổi từ phía bắc xuống phía nam: từ rừng lá kim sang rừng hỗn giao rồi đến thảo nguyên và rừng cây bụi gai.

• Khí hậu ôn đới lạnh
• Khí hậu hải dương
• Khí hậu lục địa
• Hàn đới
• Nhiệt đới
• Cận nhiệt đới
• Các đới khí hậu

Tài liệu tham khảo

• SGK Địa lý 7 (tái bản lần 17), Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam