Ngoại ô (外圬) hay Ngoại thành (外城) là khu vực ven đô của một thành phố, thường là nơi sinh sống của cư dân nhưng cũng có thể bao gồm các khu vực hỗn hợp với những nhà máy sản xuất, khu buôn bán và khu dân cư. Ba yếu tố chính này đóng vai trò cung cấp lao động và hàng hóa cho thành phố lớn hơn. Để kết nối với trung tâm thành phố, ngoại ô cần có hệ thống giao thông hiệu quả. Mặc dù ngoại ô thường được xem là một phần của khu đô thị, nhưng về mặt hành chính, chúng có thể có cơ quan quản lý riêng biệt và tự trị.
Cao trào biến đổi dân số toàn cầu từ thế kỷ 20 trở đi là quá trình đô thị hóa, khi dân số từ các vùng nông thôn dồn vào thành phố. Tuy nhiên, phần lớn họ thực ra lại di chuyển vào các khu ngoại ô, nơi mà tốc độ tăng trưởng thường nhanh hơn so với trung tâm thành phố. Người dân thường chọn ngoại ô để sinh sống bởi vì hạ tầng mới, không gian rộng rãi và yên tĩnh hơn so với những khu vực nội thành cũ kĩ, chật hẹp. Chỉ có một số ít địa phương như Tokyo, Nhật Bản, nơi mà xu hướng ngược lại đang diễn ra khi dân số dần rời bỏ ngoại ô để tập trung vào thành phố.
Từ nguyên
Trong tiếng Việt, thuật ngữ 'ngoại ô' có nghĩa là phía bên ngoài cửa thành, từ nguyên từ 'ô' cổ xưa. Theo quan niệm cũ, đô thị chủ yếu có thành trì nơi đặt trụ sở quyền lực công. Xung quanh thành có bức tường bao, và phía bên ngoài có hào sâu để bảo vệ. Bởi vì đó là nơi có quân đội, việc đi lại bị kiểm soát tại cổng thành. Do đó, cổng thành trở thành ranh giới không gian giữa đô thị và nông thôn; và ngoại ô trở thành khu vực tiếp giáp với thành phố nhưng chưa phải là nông thôn.
Theo từ điển Việt ngữ tinh nghĩa (1950), 'ô' trong ngữ cảnh cổ xưa có nghĩa là 'ô hợp' hay 'hỗn độn', bởi vì bên trong thành là gọn gàng, ngăn nắp, còn bên ngoài thành thì có mọi loại dân cư tụ tập, cư trú.
Chú thích
Sách tham khảo
- Baxandall, Rosalyn và Elizabeth Ewen. Picture Windows: How the Suburbs Happened. New York: Basic Books, 2000.
- Beauregard, Robert A. When America Became Suburban. University of Minnesota Press, 2006.
- Fishman, Robert. Bourgeois Utopias: The Rise and Fall of Suburbia. Basic Books, 1987; in U.S.
- Galinou, Mireille. Cottages and Villas: The Birth of the Garden Suburb (2011), in England
- Harris, Richard. Creeping Conformity: How Canada Became Suburban, 1900-1960 (2004)
- Hayden, Dolores. Building Suburbia: Green Fields and Urban Growth, 1820–2000. Vintage Books, 2003.
- Jackson, Kenneth T. (1985).Crabgrass Frontier: The Suburbanization of the United States. New York: Oxford University Press.ISBN 0-19-504983-7.
- Stilgoe, John R. Borderland: Origins of the American Suburb, 1820–1939. Yale University Press, 1989.
- Teaford, Jon C. The American Suburb: The Basics. Routledge, 2008.
Liên kết ngoài
- A Future Vision for the North American Suburb Lưu trữ 2010-01-05 tại Wayback Machine
- Centre for Suburban Studies
- Images of a mature north London suburb illustrating a wide range of domestic architecture
- The end of suburbia (documentary film)