Kedarnath, một điểm hành hương nổi tiếng, đặt tại trung tâm dãy Himalaya của Ấn Độ, được xem là một vùng đất thiêng liêng - thường được biết đến như 'vùng đất của các vị thần' trong nhiều thế kỷ.
Nằm dưới chân các đỉnh núi cao 20.000 foot, Kedarnath là một trong những đền thờ linh thiêng nhất của đạo Hindu và hàng năm thu hút rất nhiều tín đồ Hindu từ khắp nơi trên thế giới đến viếng thăm.
Thăm ngôi đền Kedarnath là một nghi thức quan trọng không thể bỏ qua trong Char Dham Yatra - hành trình hành hương nổi tiếng của tín đồ Hindu tại bang Uttarakhand, Ấn Độ.
Nhiều người trong số đám đông khổng lồ tham gia hành trình hành hương của tín đồ Hindu cho rằng việc thực hiện hành trình này ít nhất một lần trong đời là rất quan trọng, và họ thường xem đó là một trong những hành trình quan trọng nhất phải trải qua.
Tuy nhiên, biến đổi khí hậu đang đe dọa các địa điểm thiêng liêng ở khu vực này. Khi nhiệt độ toàn cầu tăng, các sông băng trên các đỉnh núi cao 20.000 foot phía trên Kedarnath tan chảy và rút lui với tốc độ đáng báo động.
Hiện nay, các thảm họa về biến đổi khí hậu đang ảnh hưởng đến tôn giáo, thay đổi cả ý tưởng và thực hành tôn giáo.
'Các vị thần tức giận'
Sự suy giảm của sông băng diễn ra không chỉ ở khắp nơi trên thế giới, nhưng các sông băng cận nhiệt đới tại dãy Himalaya của Ấn Độ lại dễ bị tổn thương hơn do độ cao thấp. Nhiều nhà khoa học khí hậu tin rằng biến đổi khí hậu đang tác động đến dãy Himalaya nhiều hơn so với nhiều khu vực khác trên thế giới.
Các sông băng tan chảy để lại một lượng nước lớn trong các hồ. Tuyết trên các dốc núi tan dần, trong khi mưa đổ xuống ngay lập tức, gây xói mòn, sạt lở đất và lũ lụt. Sự kết hợp của mưa lớn và lũ lụt từ hồ băng có thể gây ra lũ lụt đặc biệt nguy hiểm, như đã xảy ra trong thảm họa Kedarnath năm 2013.
Trong thời gian dài, tự nhiên và con người có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Những người sống ở đây đều nhận ra những biến đổi mạnh mẽ đang xảy ra do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.
Ở Gangotri có một đền thờ nữ thần sông Hằng. Một người dân ở đây tin rằng các vị thần tức giận với chúng ta vì cách chúng ta đang hành động.
'Tôi nhận thấy đây là những thảm họa do thời tiết gây ra, được hiểu là hành động thiếu ý thức của con người, đặc biệt là việc coi thường môi trường', một người dân tại Gangotri nói.
Sự thay đổi quan trọng trong thần học đang diễn ra ở Ấn Độ giáo tại dãy Himalaya do hậu quả của biến đổi khí hậu, thể hiện qua sự thay đổi quan niệm cơ bản về các vị thần từ những vị thần ban phước sang những vị thần trừng phạt.
'Mọi người đang gây ra rất nhiều ô nhiễm. Vì lý do này, khí hậu đang thay đổi và các vị thần bắt đầu trừng phạt chúng tôi', một cư dân tại Uttarkashi nói.
Theo một cách nào đó, không có gì mới khi nói rằng ý thức của con người và môi trường có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, nhưng mức độ thay đổi đang diễn ra sẽ thúc đẩy một mức độ quan tâm mới.
'Các vị thần là tự nhiên. Khi chúng ta không tôn trọng tự nhiên, nghĩa là chúng ta không tôn trọng các vị thần. Bây giờ họ đang tức giận với những gì chúng ta đang làm với thiên nhiên. Đó là lý do vì sao các trận bão hủy diệt ngày càng gia tăng', một người dân tại đây đã nói.
Mong muốn sự thay đổi
Tuy nhiên, không phải tất cả đã mất và vẫn còn hy vọng. Mọi thứ vẫn có thể thay đổi và tránh được điều tồi tệ nhất nếu con người sẵn lòng thay đổi hành vi của mình. Cụ thể, nhiều người tin rằng đã đến lúc để trở lại việc tôn trọng các vị thần của vùng đất.
Khi được hỏi làm thế nào để làm hài lòng các vị thần và cải thiện tình hình, một cư dân tại Kedarnath đơn giản chỉ nói: 'Hãy tôn trọng đất đai và thiên nhiên'.
Hành vi của con người vẫn là yếu tố chính trong quan điểm tổng thể và việc khôi phục mối quan hệ tôn trọng với môi trường sống là chìa khóa cho một tương lai bền vững.
Nhiều người dân Himalaya nói rằng con người có quyền lựa chọn quay trở lại mối quan hệ có lợi hơn với thiên nhiên, nhưng nếu không lắng nghe những cảnh báo mạnh mẽ từ tự nhiên, sự tàn phá sẽ gia tăng và gây ra hậu quả kinh hoàng.
Lũ lụt liên tục xảy ra ở trung tâm dãy Himalaya với cường độ và tần suất ngày càng cao. Kể từ thảm họa năm 2013 tại Kedarnath, hơn 800 người đã thiệt mạng trong lũ quét ở vùng Char Dham.
Cuộc hành hương tới Kedarnath đã bị tạm dừng vào năm 2022 vì lũ lụt và sạt lở đất gây chết người, nhưng chính phủ Ấn Độ vẫn khuyến khích du lịch tôn giáo ở khu vực này.
Năm 2022 chứng kiến số lượng kỷ lục người hành hương đến thăm Kedarnath và ba địa điểm Char Dham khác ở trung tâm dãy Himalaya, điều này chỉ làm gia tăng căng thẳng với các công trình mới, đường xá đông đúc và phương tiện gây ô nhiễm.
Với việc xe cộ, nhà máy và các hoạt động khác của con người tiếp tục tăng lượng khí nhà kính vào bầu khí quyển, hành tinh đang trở nên nóng lên, chuyên gia cảnh báo những thảm họa như Kedarnath năm 2013 có thể trở nên phổ biến hơn trong tương lai.