Ngôi nhà cổ Huỳnh Thủy Lê nằm tại số 255A, đường Nguyễn Huệ, phường 2, thành phố Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp, Việt Nam. Ngoài việc kết hợp hài hòa giữa hai phong cách kiến trúc Đông và Tây, ngôi nhà còn nổi tiếng với câu chuyện tình lãng mạn giữa cô gái Pháp Marguerite Duras (sau này trở thành nhà văn) và chàng công tử người Việt gốc Hoa Huỳnh Thủy Lê, diễn ra vào đầu thế kỷ 20.
Di sản lịch sử
Ngôi nhà cổ này được xây dựng vào năm 1895 bởi ông Huỳnh Cẩm Thuận, một thương gia người Hoa gốc Phúc Kiến, nổi tiếng và giàu có ở Sa Đéc. Ngôi nhà nằm giữa khu chợ sầm uất bên bờ sông Sa Đéc.
Ban đầu, đây là một ngôi nhà ba gian theo kiểu truyền thống miền Nam, có diện tích 258 m2, được làm chủ yếu từ gỗ quý và có mái ngói âm dương hình thuyền (xem hình 1).
Vào năm 1917, ngôi nhà được cải tạo lại bằng gạch đặc bao quanh khung gỗ bên trong. Do đó, bên ngoài ngôi nhà mang vẻ đẹp của biệt thự Pháp, còn bên trong lại toát lên phong cách kiến trúc Trung Hoa truyền thống.
Sau này, người con trai út của ông, Huỳnh Thủy Lê, đã thừa kế ngôi nhà. Ngôi nhà vẫn giữ được vẻ nguyên vẹn đến ngày nay. Năm 2008, ngôi nhà được công nhận là di tích cấp tỉnh, và vào năm 2009, nó được công nhận là di tích cấp quốc gia.
Nhà cổ Huỳnh Thủy Lê hiện được giao cho Công ty CP Du lịch Đồng Tháp quản lý và trở thành một điểm du lịch hấp dẫn. Hàng năm, ngôi nhà thu hút hàng ngàn du khách trong và ngoài nước.
Kiến trúc
Vào năm 1895, ngôi nhà là một công trình gỗ ba gian theo kiểu miền Nam truyền thống. Đến năm 1917, các vách gỗ được thay bằng tường gạch dày, theo phong cách biệt thự Pháp, trong khi các cột gỗ vẫn được giữ nguyên.
Sau khi trùng tu lớn, ngôi nhà hiện lên với sự kết hợp tinh tế của ba phong cách kiến trúc: Pháp, Việt và Hoa. Bề ngoài ngôi nhà mang vẻ đẹp của kiến trúc La Mã phục hưng thế kỷ 17 với cổng vòm và cột trang trí hoa văn. Tuy nhiên, bên trong vẫn giữ nguyên kiểu ba gian truyền thống của người Việt, còn các bao lam sơn son thiếp vàng mang đậm dấu ấn mỹ thuật Trung Hoa.
Ngoài vị trí đắc địa 'nhất cận thị, nhị cận giang' mà chủ nhân lựa chọn, ngôi nhà còn có những đặc điểm nổi bật như:
- - Gạch men với hoa văn hoa lá kiểu Pháp được nhập khẩu từ Pháp để lát nền nhà.
- - Cửa chính có khung gỗ tròn song song có thể kéo lên hạ xuống. Vào buổi trưa, thay vì đóng cửa chính, khung cửa này được kéo lại để ánh sáng và gió vẫn vào nhà mà không bị làm phiền. Khung cửa này được gọi là 'khung cửa ngủ trưa'.
- - Nền nhà ở gian giữa có vẻ hơi trũng, điều này được thiết kế theo phong thủy để thu hút tài lộc. Bàn thờ Quan Công được đặt ở gian chính theo tín ngưỡng Hoa. Các họa tiết trên bao lam là 'long, lân, bức, phụng' thay vì 'long, lân, quy, phụng' theo phong thủy.
Chuyện tình không biên giới
Như đã đề cập, ngoài việc kết hợp tinh tế giữa hai phong cách kiến trúc Đông và Tây, ngôi nhà cổ còn nổi tiếng vì mối tình không biên giới của nữ nhà văn Marguerite Duras với người tình đầu tiên của bà, ông Huỳnh Thủy Lê (chủ nhân của ngôi nhà). Câu chuyện tình buồn này sau đó đã được Duras kể lại trong tác phẩm của mình (L’Amant, tiếng Việt là Người tình). Năm 1984, cuốn tiểu thuyết được xuất bản và gây chấn động lớn, được dịch ra 43 thứ tiếng trên toàn thế giới và giành giải thưởng Goncourt, giải thưởng văn học danh giá nhất của Pháp. Năm 1986, cuốn tiểu thuyết được đạo diễn Jean-Jacques Annaud chuyển thể thành phim cùng tên.
Phim Người tình được sản xuất với sự đầu tư công phu, với diễn viên chính là Jane March và Lương Gia Huy. Phim có nhiều cảnh quay tại Việt Nam như dòng sông Tiền thơ mộng, bến phà Mỹ Thuận sầm uất, thành phố Sài Gòn lấp lánh..., và đặc biệt, ngôi nhà cổ Huỳnh Thủy Lê là bối cảnh chính trong phim.
- Marguerite Duras
- Người tình (phim)
- Người tình (tiểu thuyết)
Liên kết ngoài
- Tư liệu liên quan đến Ngôi nhà cổ Huỳnh Thủy Lê trên Wikimedia Commons
- 'Marguerite Duras & Huỳnh Thủy Lê - Mãi mãi là Người tình', trên website thegioidienanh.vn, cập nhật ngày thứ sáu, 05 Tháng 4 năm 2013 Lưu trữ 2013-10-14 tại Wayback Machine