Ngôi nhà

Nhà là một cấu trúc có mái, tường bao quanh, và cửa ra vào, dùng để ở, sinh hoạt, lưu trữ vật dụng, phục vụ các hoạt động cá nhân và tập thể của con người, đồng thời bảo vệ các hoạt động đó. Nhà cũng có thể là nơi cư trú hoặc trú ẩn. Về mặt tinh thần, nhà có thể gắn liền với cảm giác an toàn khi ở nơi trú ẩn hoặc sự tiện nghi.

Nhà có thể có nhiều mức độ phức tạp khác nhau, từ những lều đơn sơ đến các công trình phức tạp được làm từ gỗ, gạch, bê tông hoặc các vật liệu khác, trang bị hệ thống ống nước, điện và các hệ thống sưởi, thông gió và điều hòa không khí. Các kiểu mái khác nhau giúp chống mưa, và nhà thường có cửa với khóa bảo vệ. Những ngôi nhà hiện đại thường có phòng ngủ, phòng tắm, nhà bếp và phòng khách, có thể có phòng ăn riêng hoặc tích hợp. Một số ngôi nhà lớn còn có phòng giải trí. Gia súc cũng có thể sống chung với con người.

Thuật ngữ

Từ tiếng Anh house bắt nguồn từ tiếng Anh cổ hus, có nghĩa là 'nơi ở, chỗ trú, nhà'. Nó xuất phát từ Proto-Germanic husan (được tái tạo qua phân tích nguồn gốc) với nguồn gốc không rõ. Ngôi nhà đã tạo ra chữ 'B' từ một biểu tượng chữ viết cổ tiếng Semit, biểu thị một ngôi nhà. Biểu tượng này được gọi là 'bayt', 'bet' hoặc 'beth' trong các ngôn ngữ liên quan và trở thành beta, chữ cái Hy Lạp, trước khi được sử dụng bởi người La Mã. Beit trong tiếng Ả Rập có nghĩa là nhà, còn trong tiếng Malta bejt chỉ mái nhà.

Các thành phần

Sơ đồ

Ngôi nhà được thiết kế để phù hợp với nhu cầu của người sử dụng. Phong thủy, một phương pháp của Trung Quốc, nhằm tạo ra sự hài hòa trong không gian bên trong ngôi nhà. Tuy nhiên, tác dụng thực sự của phong thủy vẫn chưa được xác minh. Nó cũng có thể ám chỉ 'hào quang' xung quanh ngôi nhà, tạo sự kết nối giữa không gian trong và ngoài nhà trong mối quan hệ bất động sản.

Diện tích của một ngôi nhà ở Hoa Kỳ được tính dựa trên 'không gian sống', không bao gồm nhà để xe và các khu vực không sử dụng. Trong khi đó, ở châu Âu, diện tích được tính dựa trên các bức tường bao quanh ngôi nhà, bao gồm cả nhà để xe và các không gian không sinh hoạt. Số tầng hoặc mức độ của ngôi nhà cũng có thể ảnh hưởng đến diện tích tổng cộng.

Con người thường xây dựng nhà cho các loài động vật, bao gồm cả thú cưng và động vật hoang dã, với cấu trúc tương tự như phiên bản thu nhỏ của ngôi nhà con người. Những cấu trúc này bao gồm chuồng chim, chuồng gà, và chuồng chó. Đối với động vật nông nghiệp, chúng thường sống trong nhà kho hoặc chuồng ngựa.

Các phần

Trong nhiều ngôi nhà, các phòng lớn thường được thiết kế cho các mục đích cụ thể, trong khi các phòng nhỏ phục vụ nhiều mục đích khác nhau. Các phòng này có thể bao gồm khu vực sinh hoạt và ăn uống, khu vực ngủ và các khu vực vệ sinh riêng biệt hoặc kết hợp. Một số ngôi nhà lớn còn có các tiện nghi đặc biệt như phòng spa, bể bơi trong nhà, sân chơi bóng rổ, và các tiện ích 'không thiết yếu' khác. Trong các cộng đồng nông nghiệp truyền thống, vật nuôi như gà hoặc gia súc lớn đôi khi cũng sống chung với con người. Hầu hết các ngôi nhà hiện đại thường có ít nhất một phòng ngủ, phòng tắm, khu vực nấu ăn và phòng khách. Các phòng trong ngôi nhà thường được đặt tên tương tự như các phòng trong các tòa nhà khác.

Lịch sử

Thông tin về nguồn gốc ban đầu của ngôi nhà và không gian bên trong vẫn còn hạn chế, nhưng có thể truy ngược đến những dạng cơ bản của nơi trú ẩn. Một ngôi nhà từ thế kỷ thứ năm trước Công nguyên, được bảo tồn tốt tại Tell Madhur ở Iraq, vẫn giữ nguyên cấu trúc ban đầu. Theo kiến trúc sư La Mã cổ đại Vitruvius, ngôi nhà đầu tiên có dạng khung gỗ được hoàn thiện bằng bùn, hay còn gọi là 'hạc hương thô'. Philip Tabor sau đó nhận định rằng các ngôi nhà Hà Lan thế kỷ 17 đã có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của kiến trúc nhà ở hiện đại.

Ý tưởng về ngôi nhà có nguồn gốc từ Hà Lan, đặc biệt nổi bật vào đầu thế kỷ 17 khi Hà Lan tích lũy một khối lượng tài sản khổng lồ và dồn vốn vào việc phát triển không gian sống nội địa.

Thời Trung Cổ

Trong thời Trung Cổ, các nhà trang trại (Manor Houses) phục vụ nhiều mục đích khác nhau và thường chứa đựng một số lượng lớn người như gia đình, người thân, nhân viên và khách khứa. Cuộc sống ở đây chủ yếu mang tính cộng đồng, với các khu vực như Đại sảnh phục vụ cho các bữa ăn và cuộc họp, còn Solar dùng để nghỉ ngơi và ngủ.

Vào thế kỷ 15 và 16, kiến trúc Phục hưng Ý chứng kiến sự xuất hiện của nhiều phòng liên kết với nhau. Khác với các nhà trang trại, các phòng trong palazzo không luôn có mục đích cụ thể nhưng được trang bị nhiều cửa, tạo thành một mạng lưới các phòng kết nối chặt chẽ. Điều này cho phép người sử dụng di chuyển tự do từ phòng này sang phòng khác, phá vỡ ranh giới sự riêng tư.

'Khi vào trong, người ta phải di chuyển qua nhiều phòng để đi từ đầu này của ngôi nhà đến đầu kia. Các hành lang và cầu thang thường chỉ kết nối từng không gian cụ thể, không đóng vai trò là những lối đi chung cho việc di chuyển. Do đó, mặc dù cấu trúc kiến trúc là một chuỗi các phòng xếp chồng lên nhau, ngôi biệt thự này về mặt chức năng là một kế hoạch mở, khuyến khích sự giao tiếp và kết nối xã hội giữa các thành viên trong gia đình.'

Một ví dụ sớm về việc phân chia không gian và tăng cường sự riêng tư có thể được thấy tại Beaufort House ở Chelsea, Luân Đôn, xây dựng năm 1597. Thiết kế của kiến trúc sư người Anh John Thorpe với kế hoạch 'A Long Entry through all' đã tạo ra sự tách biệt giữa các hành lang và phòng, đồng thời phát triển chức năng của hành lang. Mở rộng này cho phép mỗi phòng có một cửa riêng kết nối với cùng một hành lang. Sir Roger Pratt, kiến trúc sư người Anh, nhận xét rằng 'con đường chính giữa ngôi nhà giúp ngăn các phòng làm phiền nhau khi đi qua.' Trong thế kỷ 17, kiến trúc bắt đầu phản ánh sự phân chia xã hội, với sự riêng tư được bảo đảm cho cư dân khi Pratt khẳng định rằng 'người hầu không nên xuất hiện công khai khi thực hiện công việc.' Sự phân chia này giữa các tầng lớp xã hội đã dẫn đến việc tích hợp hành lang vào thiết kế nhà ở vào thế kỷ 19.

Nhà xã hội học Witold Rybczynski nhận xét rằng 'việc phân chia ngôi nhà thành khu vực sinh hoạt ban ngày và ban đêm, cũng như các khu vực trang trọng và không trang trọng, đã bắt đầu.' Các phòng đã chuyển từ không gian công cộng sang không gian riêng tư, với các cửa đơn lẻ tạo ra sự phân chia rõ rệt giữa các khu vực chức năng trong nhà.

Cuộc Cách mạng Công nghiệp

So với các ngôi nhà lớn ở Anh và thời kỳ Phục hưng, các ngôi nhà Hà Lan thế kỷ 17, trong thời kỳ 'Vàng Hà Lan', thường nhỏ hơn và chỉ có từ bốn đến năm thành viên. Điều này là do họ ưa chuộng 'tự cung ứng' thay vì phụ thuộc vào người hầu, và thiết kế nhà theo lối sống gia đình. Việc tách biệt công việc và cuộc sống gia đình là rất quan trọng đối với người Hà Lan, vì ngôi nhà trở thành nơi nghỉ ngơi và thư giãn. Lối sống và thiết kế nhà của họ rất giống với gia đình và nhà ở hiện đại.

Cuối thế kỷ 17 chứng kiến sự chuyển mình trong thiết kế ngôi nhà, với việc tạo ra không gian không liên quan đến công việc, mở đường cho tương lai. Sự thay đổi này trở nên phổ biến trong cuộc cách mạng công nghiệp với sự gia tăng của sản xuất quy mô lớn và lực lượng lao động. Thiết kế nhà Hà Lan và các chức năng của nó vẫn còn phù hợp với nhu cầu hiện đại.

Thế kỷ 19 và 20

Tại Mỹ, trong thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, nhiều bác sĩ làm việc ngay tại phòng khách hoặc có một phòng khám riêng biệt với ngôi nhà. Tuy nhiên, đến giữa thế kỷ 20, sự phát triển công nghệ đã làm thay đổi điều này, với bác sĩ hiện đại thường làm việc từ các văn phòng hoặc bệnh viện chuyên biệt.

Công nghệ và hệ thống điện tử đã tạo ra thách thức về sự riêng tư và việc phân tách giữa cuộc sống cá nhân và công việc từ xa. Tiến bộ công nghệ trong giám sát và giao tiếp đã cho phép nhìn thấy các thói quen cá nhân và đời sống riêng tư. Jonathan Hill chỉ ra rằng 'sự riêng tư ngày càng trở nên công khai, và sự khao khát một cuộc sống gia đình bảo vệ gia tăng, do chính phương tiện truyền thông làm suy yếu nó.' Công việc cũng đã bị ảnh hưởng bởi sự gia tăng giao tiếp. 'Sự tràn ngập thông tin' đã cho thấy sự xâm nhập vào không gian sống, mặc dù sự di chuyển giảm bớt, nhu cầu tách biệt giữa công việc và cuộc sống vẫn rõ ràng. Tuy nhiên, một số kiến trúc sư đã thiết kế những ngôi nhà kết hợp không gian ăn uống, làm việc và sinh hoạt.

Hình ảnh

Thay đổi tâm lý

Tâm lý con người có thể bị ảnh hưởng bởi môi trường sống của họ, làm thay đổi hành vi, cảm xúc và sức khoẻ tinh thần.

Một số người có thể cảm thấy nhớ nhà khi rời khỏi nơi mình quen thuộc sau một thời gian dài.

Ngày nay, nhiều người coi nhà không chỉ là nơi cư trú mà còn là tài sản quý giá. Nhà không chỉ đáp ứng nhu cầu sinh hoạt hàng ngày mà còn mang ý nghĩa tinh thần và vật chất sâu sắc.

Tại Việt Nam, khái niệm về nhà được mở rộng thành quê hương, nơi không chỉ là nơi sinh ra và lớn lên mà còn bao gồm cả đất đai và không gian xung quanh. Từ quê hương bao hàm cả ý nghĩa của nhà ở và khu vực địa lý.

Bên trong ngôi nhà

Các phòng trong nhà

• Phòng khách
• Phòng ngủ
• Phòng tắm
• Phòng làm việc
• Phòng ăn
• Phòng học

Các loại hình nhà đặc biệt

• Lều: nơi cư trú tạm thời, có thể gấp gọn khi không sử dụng.
• Lều tuyết: nhà truyền thống của cư dân Bắc Âu và Bắc Cực.
• Yurt: lều tròn của người du mục Mông Cổ, dễ dàng gấp gọn và di chuyển.
• Nhà gươl: kiểu nhà truyền thống của một số dân tộc Tây Nguyên và miền Trung Việt Nam, như người Cơ Tu.
• Nhà gỗ: công trình xây dựng bằng các loại gỗ từ cây rừng.

Hình ảnh