(Tổ Quốc) - Các nhà thiên văn học vừa phát hiện ra một ngôi sao kỳ lạ có hai mặt riêng biệt, với mỗi mặt được tạo thành từ một nguyên tố khác nhau.
Sao lùn trắng là tàn tích sau khi các ngôi sao như Mặt trời mất các lớp bên ngoài của chúng ở cuối vòng đời, vốn để lại phần lõi đặc, rắn. Bầu khí quyển của chúng thường bị chi phối bởi hydro hoặc heli. Một số sao lùn trắng có lượng hydro cao gấp khoảng 1.000 lần heli, hoặc ngược lại.
Tuy nhiên, ngày nay, các nhà khoa học đã phát hiện một sao lùn trắng 'kỳ lạ', hoàn toàn trái ngược với kiến thức trước đây. Cách sao này hình thành và chia sẻ nguyên tố là một bí ẩn.
Một nửa của sao lùn trắng này gần như toàn bộ là hydro, trong khi nửa còn lại chỉ chứa heli. Phát hiện này là lần đầu tiên mà các nhà thiên văn quan sát thấy sự phân chia rõ ràng như vậy đối với loại thiên thể này. Vì vậy, sao lùn trắng này được đặt tên là Janus, theo vị thần La Mã, có hai mặt.
Ảnh 3D minh họa cho Janus, một ngôi sao lùn trắng kỳ lạ có hai mặt riêng biệt – một bên chủ yếu là heli, trong khi mặt kia chủ yếu là hydro. Ảnh: Miller, Caltech/IPAC
Ilaria Caiazzo, tác giả chính của nghiên cứu, nói: 'Bề mặt của sao lùn trắng thay đổi hoàn toàn từ bên này sang bên kia. Khi tôi cho mọi người xem kết quả quan sát, họ rất ngạc nhiên.'
Janus được phát hiện bằng Zwicky Transient Facility (ZTF), một thiết bị quan sát dùng để theo dõi các vật thể thay đổi độ sáng theo thời gian.
Nhóm nghiên cứu phát hiện rằng sao lùn trắng này sẽ thay đổi độ sáng khi quay. Quan sát với máy quang phổ sau đó đã cho thấy sự khác biệt rõ rệt về thành phần của ánh sáng, liên quan đến sự thay đổi độ sáng.
Các nhà nghiên cứu đưa ra một số ý tưởng về cách mà ngôi sao này có thể trở thành 'hai mặt' như vậy.
Câu trả lời có thể liên quan đến từ trường mạnh của vật thể, ngăn chặn sự trộn lẫn giữa hydro và heli, khiến hydro trở nên trội hơn.
'Từ trường có thể làm giảm áp suất và mật độ của khí, tạo điều kiện cho sự hình thành của một 'đại dương' hydro ở nơi có từ trường mạnh nhất', James Fuller, đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết.
'Chúng tôi không biết lý thuyết nào là chính xác, nhưng không có cách nào khác để giải thích tại sao ngôi sao lùn này có 2 mặt khác biệt như vậy', Fuller nói.
Nhiều dấu vết hơn về bí ẩn này có thể được khám phá trong tương lai khi chúng ta khám phá thêm các sao lùn trắng khác trong trạng thái phân tách tương tự.
Tham khảo News Atlas