Gia tài của ngoại hay Lật mặt 7 đều thành công một phần nhờ diễn viên chính trong khoảng 70 - 80 tuổi và phù hợp với vai diễn, phản lại quan điểm lâu nay rằng điện ảnh cần người trẻ đẹp, còn người già yếu thì không ai xem.

Trong Gia tài của ngoại, diễn viên Thái Lan Usha Seamkhum, 78 tuổi, đảm nhận vai trò chính. Bà không có kinh nghiệm trong lĩnh vực điện ảnh, chỉ làm công việc nội trợ. Đây là lần đầu tiên bà tham gia đóng phim và được lựa chọn vì phù hợp với vai diễn.
Ở tuổi 78, bà Usha Seamkhum đối mặt với thử thách lớn khi phải tham gia đóng vai chính trong phần lớn thời lượng phim, phải học thuộc nhiều lời thoại. Bà đã phải viết tay các lời thoại để nhớ, nhưng diễn xuất của bà đã chạm đến trái tim của khán giả.
Trong bộ phim Lật mặt 7: Một điều ước, đạo diễn Lý Hải đã lựa chọn nghệ sĩ bà Thanh Hiền, 72 tuổi, với hơn 20 năm kinh nghiệm diễn xuất nhưng thường chỉ đảm nhận vai phụ.
Đã tham gia vào hàng trăm vai diễn nhân vật mẹ, vai bà Hai trong Lật mặt 7 đã giúp tên tuổi của bà Thanh Hiền trở nên quen thuộc với khán giả. Mặc dù diễn xuất của nghệ sĩ Thanh Hiền không phải lúc nào cũng để lại dấu ấn sâu sắc, vẻ ngoài đẹp và tính cách hiền hậu, đôi khi khổ sở của bà lại rất hợp với vai diễn và làm cho khán giả cảm thông với nhân vật.
Người cao tuổi không bao giờ bị lãng quên
Dòng phim về các câu chuyện gia đình luôn nhận được sự quan tâm lớn trong điện ảnh Việt Nam cũng như các nước Đông Nam Á.
Bất kể chủ đề là gì, những bộ phim này đều có nhân vật cao tuổi với những phong cách diễn xuất độc đáo mà ít người trẻ có được.

Trong Gia tài của ngoại, diễn viên 'tay nghề' sẵn sàng thực hiện nhiều cảnh nặng vì nghệ thuật, chuyên nghiệp hơn so với những người chưa có kinh nghiệm diễn xuất.
Từ hình ảnh ban đầu với mái tóc bạc ngắn và chiếc kính trông rất thanh lịch, bà Usha Seamkhum đã cạo đầu, giảm cân và thay đổi diện mạo để hóa thân vào vai người bệnh ung thư trong phần sau của bộ phim.
Bà cũng có cảnh mở áo để cháu trai lau người - mô tả cuộc sống của người trẻ chăm sóc người già một cách chân thật.
Hình ảnh
Nghệ sĩ Thanh Hiền từng chia sẻ với Tuổi Trẻ, trong bộ phim Lật mặt 7, bà hoàn toàn không trang điểm mà để lộ da mặt nhăn nheo tự nhiên của người già, nhằm tái hiện nhân vật bà Hai, người đã dành cả đời nuôi năm người con, già vẫn trồng hoa bất tử để bán kiếm sống thay vì phụ thuộc vào con cái.
Trong Con Nhót mót chồng, Thái Hòa (năm nay 50 tuổi) đóng vai người đàn ông lớn tuổi nghiện rượu, hóa trang với mái tóc muối tiêu, ngoại hình nhàu nhĩ, yêu thương con cái nhưng lại đối xử tàn nhẫn với chúng.
Vai diễn mang lại giải Nam diễn viên chính xuất sắc cho Thái Hòa tại Cánh diều vàng 2023. Anh thủ vai người già với lớp trang điểm phù hợp, ngoại hình phù hợp với vai diễn và tạo hình nhân vật.

Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng vai diễn cho người già trong phim Việt Nam vẫn rất hiếm, chỉ đếm trên đầu ngón tay mỗi năm.
Với bộ phim Hạnh phúc máu, NSND Kim Xuân (năm nay 68 tuổi) đảm nhận vai chính trong một câu chuyện lạ, thiếu yếu tố đời thường, diễn xuất của cả dàn diễn viên đều có phần gượng ép và không để lại ấn tượng sâu sắc.
Người trẻ đóng vai người già, cần cẩn thận
Cách đây vài năm, các bộ phim thương mại tại rạp Việt Nam thiếu hụt các vai diễn quan trọng cho người già và người ở độ tuổi trung niên.
Một diễn viên kiêm nhà sản xuất từng chia sẻ với Tuổi Trẻ rằng cô muốn tự mình nghĩ ra ý tưởng và viết kịch bản cho những bộ phim dành cho người lớn tuổi, thay vì phụ thuộc vào các đạo diễn và biên kịch khác, bởi vẻ như họ thường chỉ tập trung vào việc xây dựng những câu chuyện xoay quanh nhân vật trẻ và xinh đẹp.
Tuy nhiên, vài năm gần đây, thực tế cho thấy nhân vật chính trẻ và xinh đẹp không phải là yếu tố đảm bảo doanh thu.

Trong danh sách top 10 phòng vé Việt (Mai, Nhà bà Nữ, Lật mặt 7, Bố già... cho đến Em chưa 18, Mắt biếc), số lượng phim có nhân vật chính là người trẻ và người già - trung niên khá cân bằng.
Xuất phát từ nhu cầu của khán giả, điện ảnh Việt cần khai thác thêm các câu chuyện, vấn đề phản ánh đời sống có sự tham gia của người trung niên, người già.
Ngoài ra, một yếu tố quan trọng là sự lựa chọn phù hợp về diễn viên. Điện ảnh Việt cần phải chọn lựa đúng diễn viên cao tuổi thay vì để diễn viên 30 - 40 tuổi vào vai diễn người già.
Kỹ thuật hóa trang ngày càng tiến bộ, tuy nhiên biến hóa từ người trẻ thành người già vẫn là một thử thách lớn. Có những diễn viên đã cố gắng hóa thân nhưng vẫn gặp phải nhiều ý kiến trái chiều.
Chẳng hạn, Trấn Thành (38 tuổi) tham gia vào vai người già hoặc người trung niên trong các dự án như Bố già (cả web-drama và điện ảnh), phim Mai và Đất rừng phương Nam, web-drama Hẻm cụt...
Mặc dù diễn xuất của anh không tệ, nhưng hình ảnh luôn là yếu tố gây tranh cãi. Việc soi mói xem chòm râu hay nếp nhăn của nhân vật có giả không thường khiến khán giả lạc trôi khi xem phim.

Hình tượng người già bị rập khuôn
Không chỉ ở điện ảnh Việt mà còn ở nhiều quốc gia khác, hình ảnh người già trong phim thường bị xây dựng theo cách rất rập khuôn, cứng nhắc, đi vào lối mòn.
Theo trang Market Watch, họ thường bị hạn chế vào những vai diễn cụ thể như vui vẻ, khôn ngoan hoặc hài hước, và thường được sử dụng như là người có trí tuệ và triết lý. Họ cũng thường có sự suy yếu và đưa ra lời khuyên cho nhân vật chính. Điều này nghe có vẻ quen thuộc, vì điện ảnh Việt cũng thường có những vai diễn tương tự.
Việc tạo hình cũng là một vấn đề lớn. Trong phim Our Souls at Night (2017), cặp đôi minh tinh tài tử Jane Fonda - Robert Redford được cho là quá quyến rũ khi cả hai đều đã trên dưới 80 tuổi, làm giảm đi tính chân thực của bộ phim.