Gần đây, một nhóm khảo cổ học đã phát hiện một khám phá hứa hẹn có thể giải mã bí ẩn hàng thế kỷ về cách người Ai Cập cổ đại xây dựng các kim tự tháp khổng lồ. Nghiên cứu này cho thấy người Ai Cập có thể đã áp dụng công nghệ thủy lực nguyên thủy để di chuyển các khối đá lớn, một phát hiện có thể làm thay đổi cách chúng ta hiểu về khả năng kỹ thuật của họ.
Việc xây dựng các kim tự tháp của Ai Cập cổ đại luôn là chủ đề của nhiều giả thuyết, từ việc sử dụng dốc nghiêng, con lăn đến các hệ thống kéo. Tuy nhiên, một nghiên cứu gần đây gợi ý một khả năng thú vị: người Ai Cập cổ đại có thể đã phát triển một hệ thống thang máy thủy lực nguyên thủy để nâng các khối đá khổng lồ.
Nghiên cứu này tập trung vào Kim tự tháp Djoser, một trong những công trình kiến trúc cổ nhất của Ai Cập, được xây dựng khoảng 4.700 năm trước. Đây là kim tự tháp bậc thang đầu tiên, mở đường cho các kim tự tháp sau này của các pharaoh. Nhóm nghiên cứu, do Xavier Landreau, chủ tịch Viện Nghiên cứu Khảo cổ học Cổ sinh vật học ở Paris, dẫn đầu, phát hiện rằng kiến trúc bên trong của kim tự tháp Djoser có thể chứa dấu vết của hệ thống nâng thủy lực.
Giả thuyết về việc người Ai Cập cổ đại sử dụng thang máy thủy lực để xây dựng kim tự tháp là một trong những ý tưởng hấp dẫn nhất trong khảo cổ học gần đây. Ý tưởng này dựa trên việc phát hiện các cấu trúc thủy lợi gần các kim tự tháp, đặc biệt là kim tự tháp bậc thang Djoser. Các nhà nghiên cứu cho rằng người Ai Cập có thể đã dùng hệ thống này để nâng các khối đá lớn, thay vì chỉ dựa vào sức người.
Theo nhóm nghiên cứu, họ đã phát hiện một hố lớn bên trong kim tự tháp cao 60 mét, có thể đã hoạt động như một phần của hệ thống nâng thủy lực. Cơ chế này có thể đã sử dụng nước để nâng các khối đá từ bên trong kim tự tháp, tương tự như cách thang máy hiện đại hoạt động, nhưng với công nghệ thủy lực sơ khai.
Nhóm nghiên cứu cho biết: 'Chúng tôi phát hiện ra rằng cấu trúc bên trong của kim tự tháp bậc thang tương thích với cơ chế nâng thủy lực chưa từng thấy trước đây. Các kiến trúc sư cổ đại có lẽ đã nâng các khối đá từ trung tâm kim tự tháp theo cách giống như hoạt động của núi lửa, bằng cách sử dụng nước không có trầm tích.'
Người Ai Cập cổ đại không hề xa lạ với công nghệ thủy lực. Họ đã tinh thông trong việc áp dụng thủy lực cho hệ thống tưới tiêu và vận chuyển hàng hóa qua kênh rạch và sà lan. Tuy nhiên, việc sử dụng nước để nâng các cấu trúc xây dựng lớn như kim tự tháp là một ý tưởng mới mẻ chưa từng được khám phá.
Một khám phá khác từ nghiên cứu là mối liên hệ giữa kim tự tháp Djoser và cấu trúc gần đó, Gisr el-Mudir. Theo nhóm nghiên cứu, Gisr el-Mudir có thể đã hoạt động như một đập nước để thu thập nước mưa, sau đó dẫn nước qua các đường ống để hỗ trợ nâng các khối đá bên trong kim tự tháp.
Nước từ Gisr el-Mudir có thể đã được dẫn vào hố bên trong kim tự tháp, nơi áp lực nước sẽ đẩy trục trung tâm lên, từ đó nâng các khối đá nặng tới 100 tấn. Cơ chế này không chỉ giải quyết vấn đề nâng các khối đá lớn lên cao mà còn cho thấy mức độ tiên tiến trong công nghệ và tư duy của người Ai Cập cổ đại.
Phát hiện này không chỉ mang lại ánh sáng mới cho việc hiểu cách người Ai Cập cổ đại xây dựng kim tự tháp, mà còn mở ra nhiều câu hỏi và hướng nghiên cứu mới.
Tuy nhiên, giả thuyết này vẫn gây tranh cãi:
- Chưa có bằng chứng trực tiếp: Mặc dù có dấu hiệu cho thấy sự tồn tại của hệ thống thủy lực, nhưng chưa có bằng chứng cụ thể chứng minh nó được sử dụng trong xây dựng kim tự tháp.
- Độ phức tạp của công trình: Việc xây dựng một hệ thống thang máy thủy lực đủ mạnh để nâng các khối đá nặng lên độ cao hàng chục mét là một thách thức kỹ thuật cực kỳ phức tạp, đòi hỏi kiến thức và kỹ năng cao.
- Các giả thuyết khác: Ngoài giả thuyết về thang máy thủy lực, còn nhiều giả thuyết khác về cách xây dựng kim tự tháp, như sử dụng đòn bẩy, ròng rọc, hoặc vật liệu xây dựng nhẹ hơn.
Nếu giả thuyết về thang máy thủy lực được chứng minh đúng, nó có thể làm thay đổi cách chúng ta đánh giá trình độ công nghệ và sự sáng tạo của các nền văn minh cổ đại.
Nghiên cứu này có thể kích thích các cuộc khai quật và nghiên cứu thêm về các kim tự tháp khác, nhằm tìm kiếm thêm bằng chứng về việc áp dụng công nghệ thủy lực hoặc cơ chế tương tự. Nó cũng có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về vai trò của nước trong các hoạt động xây dựng và cấu trúc xã hội của người Ai Cập cổ đại.
Khám phá mới về việc người Ai Cập cổ đại có thể đã sử dụng thang máy thủy lực trong việc xây dựng kim tự tháp không chỉ là một bước tiến quan trọng trong khảo cổ học mà còn chứng minh sự khéo léo và sáng tạo của con người trong việc vượt qua những thách thức lớn nhất của thời đại mình.