Bài văn 'Người ngồi đợi trước hiên nhà' bao gồm tóm tắt nội dung chính, phân tích cấu trúc, bố cục, giá trị nội dung và nghệ thuật, cùng với ngữ cảnh sáng tạo, sự ra đời của tác phẩm và tiểu sử tác giả, quan điểm và sự nghiệp sáng tác phong cách nghệ thuật giúp học sinh hiểu bài văn 11
Tác giả
Tác giả Huỳnh Như Phương
- Huỳnh Như Phương sinh năm 1955, quê quán ở Quảng Ngãi
- GS Huỳnh Như Phương là một giáo sư giảng dạy về lý thuyết văn học tại Trường ĐH KHXH&NV – ĐHQG TP.HCM, cũng như là một nhà nghiên cứu và phê bình văn học trước năm 1975.
- Ngay từ khi còn chưa đầy 20 tuổi, Huỳnh Như Phương đã viết bài cho các tạp chí văn học như Trình Bày và Đối Diện.
Tác phẩm
Tác phẩm Người ngồi đợi trước hiên nhà
I. Khái quát về tác phẩm Người ngồi đợi trước hiên nhà
1. Loại hình: Tản văn
2. Biểu hiện: Tự sự + Biểu cảm
4. Tóm tắt: Bài tản văn kể về số phận bi kịch của dì Bảy, vợ chồng chỉ có một tháng hạnh phúc trước khi chồng dì đi xa. Dì Bảy kiên nhẫn chờ đợi chồng mình suốt 20 năm, mặc cho sự thật rằng chồng đã khuất phục dưới vũ trụ. Dì Bảy trung thành với tình yêu của mình, không bao giờ dao động trước ai.
5. Cấu trúc:
Phân thành 3 phần văn bản:
- Phần 1: Từ đầu đến “đôi người đôi ngả”: Sự ly tán giữa “kẻ Bắc người Nam” của những gia đình có người đi tập kết ra Bắc.
- Phần 2: Tiếp theo đến “tìm mộ phần của dượng”: Sự đau lòng của dì Bảy khi dượng Bảy tham gia chiến trận.
- Phần 3: Phần còn lại: Tâm hồn trung thành, kiên định của Dì
6. Ý nghĩa nội dung:
- Tiết lộ sự thật đắng cay của chiến tranh đẩy gia đình vào tình trạng tan tác, tan vỡ.
- Tôn vinh những phụ nữ đơn giản, trung thành, mạnh mẽ, họ là những người hi sinh im lặng, đóng góp quan trọng cho sự giải phóng của quê hương.
7. Ý nghĩa nghệ thuật:
- Sử dụng ngôn ngữ thơ phong phú, truyền cảm.
- Miêu tả nhân vật một cách chân thực, sống động.
III. Khám phá chi tiết tác phẩm Người ngồi đợi trước hiên nhà
1. Nhân vật Dì Bảy
a. Tình hình
- Chỉ mới kết hôn được một tháng, Dượng Bảy đã phải ra Bắc tập trung, tình yêu giữa họ bị chia cắt.
- Vào cuối năm 1975, gia đình nhận được giấy báo tử: dượng hy sinh trong trận đánh ở Xuân Lộc, cửa ngõ phía Đông Bắc Sài Gòn, chỉ vài mươi ngày trước khi chiến tranh chấm dứt. Hạnh phúc chớp nhoáng, dì dượng phải chia xa nhau mãi mãi.
b. Tính cách, phẩm chất
- Tình yêu thương chồng
+ Hàng ngày, sau khi làm đồng về, dì tôi thường ngồi trên bộ ghế ngoài hiên nhìn ra con đường, nơi mà ngày xưa dượng và đồng đội lần đầu đến nhà tôi xin nghỉ trú.
+ Cầu nguyện cho dượng được bảo vệ khỏi những viên đạn trên chiến trường.
- Tính thủy chung, lòng hiếu kỳ
+ Khi dượng đi, dì mới 20 tuổi. Trải qua 20 năm sau đó, mặc dù có người đến cầu hôn, dì vẫn trung thành, tin rằng một ngày nào đó dượng sẽ trở về.
+ Khi hòa bình trở về, dì đã tròn 40 tuổi. Mặc dù vẫn có người đàn ông quan tâm, nhưng trái tim dì không còn rung động.
→ Dù cô đơn, dì Bảy vẫn trung thành với người chồng đã mất của mình.
→ Dì Bảy là biểu tượng của người phụ nữ Việt Nam anh hùng, hy sinh tuổi thanh xuân và tuổi trẻ, âm thầm đóng góp vào công cuộc giải phóng dân tộc.
2. Nhân vật dì Bảy
a. Hoàn cảnh gia đình
- Dượng Bảy từ Tam Kỳ (Quảng Nam), mồ côi cha mẹ, nhập ngũ, đóng quân ở làng tôi, thầm yêu dì, và sau đó tổ chức đám cưới.
b. Số phận đau buồn
- Chỉ một tháng sau khi kết hôn, đơn vị của dượng chuyển đi, và đôi trai gái phải xa nhau.
- Dượng hi sinh trong trận đánh tại Xuân Lộc, cách Sài Gòn phía Đông Bắc, chỉ mươi ngày trước khi chiến tranh kết thúc.
→ Dượng Bảy là biểu tượng của những người anh hùng hy sinh vì quê hương, để lại gia đình, người thân. Họ chiến đấu vì sự tự do, hạnh phúc của nhân dân, mặc dù không được chứng kiến ngày đất nước được giải phóng.
c. Tình thương gia đình
- Đôi khi, dượng gửi thư về, lá thư được gói kỹ trong túi nilon bé tí
- Gần cuối chiến tranh, tin nhắn từ dượng về nhà trở nên thường xuyên hơn
- Khi bị lỡ chuyến xe về thăm nhà, dượng nhờ một người đi ngang qua báo tin cho gia đình và tặng dì một chiếc nón kèm bài thơ.
→ Dượng Bảy luôn ghi nhớ đến gia đình, luôn nhớ đến người vợ thân yêu, đã phải chịu nhiều gian khổ, vất vả.
3. Ý nghĩa của văn bản
- Tôn vinh lòng hy sinh cao cả, im lặng, phẩm chất trung thành, tình nghĩa của những người phụ nữ có chồng tham gia chiến tranh.
- Đau lòng cho những lính đã hy sinh trên chiến trường.
- Lên án sự tàn ác của chiến tranh khiến cho nhiều gia đình phải chia lìa, tan vỡ.