“Chúng ta đang sống trong một hệ giá trị mà tôi gọi là Mô Hình Lí Tưởng Hướng Ngoại (the Extrovert Ideal) - rằng một người lý tưởng với xã hội phải là người năng động, hướng ngoại, hoạt bát, chủ động trong giao tiếp và thoải mái khi trở thành trung tâm của sự chú ý” (Susan Cain).
Do chính hệ giá trị đó, những người có tính cách hướng nội, nhạy cảm và chú ý - giờ đây đã trở thành những đặc điểm tính cách ít được đánh giá, đôi khi là một điều không đáng nhớ trong xã hội hiện đại này. Thậm chí, trong một môi trường như vậy, người hướng nội thường bị coi là không thích hợp cho những công việc yêu cầu kỹ năng giao tiếp, như thuyết trình.
Tuy nhiên, điều này là một quan điểm sai lầm!
Tại sao lại hạn chế khả năng của một người dựa trên phân loại hướng nội - hướng ngoại khi thực tế, kỹ năng thuyết trình và giao tiếp là những kỹ năng cần thiết cho mọi người trong thời đại này. Không có ai được sinh ra đã có kỹ năng thuyết trình hoặc giao tiếp hoàn hảo từ trước, điều quan trọng là làm thế nào chúng ta khai thác lợi thế của bản thân khi tham gia vào các hoạt động như thuyết trình.
Vậy, người hướng nội có những lợi thế gì trong thuyết trình?
Tự Hiểu Sâu Sắc
Stephen Hawking từng nói: “Những người im lặng thường có nhiều suy nghĩ sâu sắc nhất”. Đó là cách mà một người hướng nội luôn sống và suy ngẫm không ngừng.
Bởi vì họ dành nhiều thời gian để suy ngẫm và trò chuyện với chính mình, người hướng nội hiểu rõ được năng lực, điểm mạnh và điểm yếu của bản thân. Điều này là một lợi thế lớn trong quá trình phát triển và học hỏi vì họ nhận biết được những gì họ cần cải thiện. Thậm chí, khi đối mặt với cơ hội hoặc thách thức liên quan đến giao tiếp và kết nối xã hội, họ biết cách kiểm soát lo lắng, tỏ ra tự tin và hiển thị những phẩm chất mà người khác cần ở họ.
Kỹ Năng Quan Sát và Lắng Nghe Tốt
Dù ở trong môi trường công việc hay cuộc sống hàng ngày, người hướng nội vẫn có lợi thế lớn nhờ khả năng quan sát và lắng nghe tốt. Họ thường dành thời gian im lặng để suy ngẫm, phân tích và lựa chọn cách thể hiện tốt nhất, vì 70% ý nghĩa của lời nói được thể hiện thông qua cách họ diễn đạt.
Một nghiên cứu năm 2018 chỉ ra rằng người hướng nội thường quan sát chính xác hơn về hành vi con người so với người hướng ngoại. Tức là, họ có khả năng 'đọc' người khác và hiểu họ hơn. Có thể do họ dành nhiều thời gian quan sát hơn là tương tác, điều này giúp họ có cái nhìn sâu sắc hơn (theo Jennifer Dragonette, PsyD, Giảng viên Dịch vụ Lâm sàng tại Newport Healthcare).
Kỹ Năng Lãnh Đạo và Hướng Dẫn Người Khác
Một nghiên cứu của USA Today đã chứng minh điều này, khi hơn 10 người lãnh đạo hàng đầu trên thế giới thuộc nhóm người hướng nội, bao gồm Abraham Lincoln, Gandhi và Bill Gates. Họ đã trở thành những nhà lãnh đạo vĩ đại của một đế chế.
Một quy tắc đơn giản trong quản trị chỉ ra rằng, trước khi có thể lãnh đạo người khác hoặc trở thành một nhà lãnh đạo xuất sắc, bạn cần phải biết tự quản lý bản thân trước tiên. Điều này là một điểm mạnh của người hướng nội vì họ biết cách kiểm soát thời gian và hành động của bản thân. Họ cũng có khả năng lắng nghe và thấu hiểu tốt, giúp họ dẫn dắt người khác theo câu chuyện và thông điệp mà họ muốn truyền tải.
Luôn Tập Trung vào Chiều Sâu của Vấn Đề
Với một bài thuyết trình, giá trị không chỉ nằm ở cách diễn đạt mà còn ở sâu sắc của nội dung. Sâu sắc về kiến thức, kinh nghiệm và cả những kết luận sâu xa từ trải nghiệm cá nhân.
Bởi luôn tập trung vào chiều sâu của vấn đề, tiếp cận từ góc độ sâu hơn và giải quyết vấn đề dựa trên kinh nghiệm phong phú, người hướng nội thường hiểu rõ hơn về nội dung mà họ chia sẻ.
Dù là người có xu hướng hướng nội hay hướng ngoại, chúng ta đều có thể rèn luyện để nâng cao bài thuyết trình của mình. Người có xu hướng hướng nội có những ưu điểm riêng và người có xu hướng hướng ngoại cũng có những điểm mạnh đặc biệt. “Thuyết trình là một nền tảng công bằng, nơi mà mọi người đều có cơ hội tỏa sáng qua nỗ lực và sự rèn luyện không ngừng nghỉ của mình” - bà Võ Thị Mỹ Duyên, giám đốc Đào tạo Học viện Kỹ năng VTALK đã khẳng định. Vì vậy, kiến thức và kỹ năng nội tại vẫn đóng vai trò quan trọng, quyết định đến thành công của một bài thuyết trình.
Hướng nội hoặc hướng ngoại cuối cùng chỉ là sự khác biệt về tính cách và tâm lý, không thể được dùng để đánh giá khả năng học và thể hiện kỹ năng của mỗi cá nhân. Thay vì ràng buộc bản thân trong các khuôn mẫu, gây áp lực cho bản thân phải điều chỉnh mình để phù hợp, chúng ta nên học cách chấp nhận và tận dụng tối đa những ưu điểm đặc biệt của bản thân. Bởi đó chính là sức mạnh thực sự của mỗi người.