Người dẫn chương trình

Người dẫn chương trình (hay còn gọi là MC theo cách gọi tắt từ tiếng Anh: Master of Ceremonies) theo nghĩa thông thường trong tiếng Việt được hiểu là người dẫn dắt khán thính giả trong một buổi biểu diễn và được coi là nghệ thuật giải trí.

Tuy nhiên, theo nghĩa rộng hơn thì người dẫn chương trình là người nói trước công chúng, thu hút sự chú ý của công chúng đến họ để hướng dẫn công chúng tương tác và hòa nhập vào sự kiện, bất kể đó là sự kiện giải trí hay lễ nghi, bất kể là trên truyền hình hay trong đời thực. Tùy theo vai trò của họ mà có những danh xưng khác nhau, bao gồm: điều phối viên (hướng dẫn các hoạt động lễ nghi), hoạt náo viên (dẫn dắt và làm cho không khí sôi động, tưng bừng lên), phát thanh viên hoặc xướng ngôn viên (truyền đạt nội dung của một chương trình đã có kịch bản được biên tập), MC truyền hình (dẫn dắt một cuộc thi trên truyền hình, trò chơi truyền hình, chương trình thực tế hay talk show), video jockey hay VeeJay - VJ (giới thiệu các bài hát, video clip trên kênh truyền hình ca nhạc)...

Biên tập viên (news presenter) và thông tín viên (reporter) tin tức, bản tin thời sự trên sóng truyền hình, mặc dù cũng thuộc nhóm người dẫn chương trình nhưng có chuyên môn trong lĩnh vực truyền thông báo chí chứ không phải là nghệ thuật giải trí. Hướng dẫn viên du lịch, phát ngôn viên của tổ chức, thuyết trình viên và diễn giả mặc dù nói trước công chúng, nhưng không được coi là người dẫn chương trình.

Lịch sử

Vào những năm 1970 và 1980, thuật ngữ MC ở phương Tây liên quan đến văn hóa hip-hop và thường được sử dụng để chỉ những người được biết đến như 'rapper' ngày nay. Lúc đó, MC được giải thích là viết tắt của các thuật ngữ tiếng Anh như: microphone controller, mic checka, music commentator và moves the crowd. Sự không thống nhất trong cách viết tắt này có thể là lý do khiến người dẫn chương trình hiện nay đảm nhận nhiều vai trò hơn, không chỉ là người dẫn chương trình mà còn là người giới thiệu các nghệ sĩ biểu diễn, tương tác với khán giả, chủ trì các buổi lễ và cuộc họp... Ở một số quốc gia khác, người dẫn chương trình còn có trách nhiệm biên tập chương trình và tự mình giới thiệu, dẫn dắt chương trình đó. Người đầu tiên đưa ra thuật ngữ MC để chỉ người dẫn chương trình là MC Việt Thảo (Việt Nam) của trung tâm Vân Sơn vào khoảng thập niên 90.

Kỹ năng cơ bản

Một số kỹ năng cơ bản có thể kể đến như sau:

• 'Tiếng nói sân khấu' giúp người dẫn chương trình phát âm chuẩn.
• 'Nghệ thuật diễn cảm' giúp người dẫn chương trình mang lại cảm xúc cho khán giả qua việc biến đổi âm điệu trong lúc nói.
• 'Phong cách sân khấu' giúp người dẫn chương trình hiểu biết về phục trang và quan trọng hơn là tư thế phù hợp khi xuất hiện trước công chúng cũng như các cử chỉ biểu cảm bằng tay, mắt và nét mặt đặc trưng của nghệ thuật dẫn chương trình.
• 'Nghệ thuật biên soạn lời dẫn' giúp người dẫn chương trình biết cách nắm bắt nội dung chương trình và sử dụng ngôn từ một cách hiệu quả.
• 'Phương pháp phối hợp' hướng dẫn cách làm việc hài hòa giữa hai hoặc nhiều người dẫn chương trình. Ngoài ra còn một số kỹ năng khác như giao tiếp trên sân khấu và sử dụng ngôn từ hài hước...

Trong nghiệp vụ dẫn chương trình có tám nguyên tắc vàng: 'Chính xác - Linh hoạt - Truyền cảm - Nhiệt tình'. Những nguyên tắc vàng này cũng là những yêu cầu bắt buộc trong nghiệp vụ này. Chính xác về thông tin. Linh hoạt trong xử lý các tình huống. Truyền cảm trong cách diễn đạt. Nhiệt tình phải thể hiện từ trách nhiệm tinh thần.