Người đàn ông Hobbit

Người đàn ông Hobbit - Đến và quay trở lại (tiếng Anh: The Hobbit, or There and back again) là một tiểu thuyết hư cấu dành cho thiếu nhi của nhà văn J. R. R. Tolkien, xuất bản vào ngày 21 tháng 9 năm 1937. Câu chuyện diễn ra ở Trung Địa - vũ trụ hư cấu của Tolkien - và kể về cuộc hành trình của người đàn ông Hobbit tên là Bilbo Baggins để đoạt lại kho báu của người lùn do con rồng Smaug bảo vệ.

Truyện được chia thành 19 chương - qua mỗi chương, nhân vật Bilbo đạt được một cấp độ mới về sự trưởng thành, năng lực và trí tuệ. Câu chuyện đạt đến cao trào với Trận chiến 5 đạo quân, với sự tham gia của nhiều nhân vật và sinh vật từ các chương trước.

Sự phát triển cá nhân và chủ nghĩa anh hùng là trung tâm của truyện. Các nhà phê bình đánh giá tác phẩm xuất phát từ kinh nghiệm của Tolkien trong Thế chiến thứ nhất. Kiến thức sâu rộng về văn học Đức, sự quan tâm đến thần thoại và truyện cổ tích của tác giả cũng là những yếu tố quan trọng trong nội dung của truyện.

Được khích lệ bởi thành công về mặt tài chính và phê bình của Người đàn ông Hobbit, nhà xuất bản đã yêu cầu tác giả viết thêm một phần tiếp theo. Khi tác phẩm Chúa tể những chiếc nhẫn ra đời, Tolkien đã thực hiện một số điều chỉnh cho nội dung của Người đàn ông Hobbit. Các phiên bản sau đó được bổ sung thêm những sửa đổi nhỏ, phản ánh quan điểm thay đổi của Tolkien về thế giới.

Tác phẩm đã được đề cử Huân chương Carnegie và giành giải Tiểu thuyết hay nhất cho thanh thiếu niên của tờ New York Herald Tribune. Sách đã được dịch ra hơn 40 ngôn ngữ. Cho đến thời điểm này, Nhà xuất bản Houghton Mifflin (Mỹ) đã tái bản ít nhất 60 lần bản cứng được minh họa bởi Alan Lee đẹp mắt. Người đàn ông Hobbit đã được chuyển thể thành loạt phim cùng tên.

Lịch sử

Phiên bản chỉnh sửa lần thứ hai của cuốn sách này đã được thực hiện vào năm 1951 với những thay đổi và đóng góp quan trọng trong Chương V, “Trò chơi đố trong hang tối”, giúp Người đàn ông Hobbit dễ tiếp nhận hơn với tiểu thuyết tiếp theo Chúa nhẫn đang được viết vào thời điểm đó.

Nhân vật

• Bilbo Baggins, nhân vật chính, là một người Hobbit đáng kính - một loài giống người lùn có đôi chân lông lá, da sần sùi, sống trong những ngôi nhà dưới lòng đất, chủ yếu làm nghề nông và làm vườn.

• Gandalf - một pháp sư tuyệt vời, đã giới thiệu Bilbo tham gia vào cuộc hành trình của nhóm 13 người lùn.

• Thorin Oakenshield - nhà lãnh đạo của nhóm 13 người lùn, là người kế vị của vương quốc người lùn dưới Núi Cô Đơn.

• Kili, một trong những thành viên trẻ nhất trong đoàn và là cháu của Thorin.

• Fili, em trai của Kili. Cùng với anh trai, hai người là những thành viên trẻ tuổi nhất trong số 13 người lùn.

• Smaug - nhân vật phản diện chính, là một con rồng tham lam đã cướp đoạt vương quốc của ông nội Thorin.

• Gollum - một sinh vật kỳ lạ sống dưới lòng hồ nước.

• Beorn - một người đàn ông có khả năng biến hình thành gấu.

• Elrond - nhà hiền triết của dòng tộc elf.

• Bard - cung thủ tài ba của thị trấn Vùng Hồ.

Nội dung

Truyện kể về cuộc phiêu lưu của Bilbo Baggins cùng pháp sư Gandalf và 12 người lùn, bao gồm Thorin Oakenshield, Balin, Fili và Kili - cả hai là cháu của Thorin, Bombur, Bifur, Borfur, Dori, Glóin, Ori, Óin, Nori và Dwalin.

Cuộc hành trình bắt đầu từ vùng Đáy Túi - quê nhà của Bilbo, sau bữa tiệc tại nhà anh. Ban đầu, Bilbo không muốn tham gia nhưng sau đổi ý với danh hiệu 'Người trộm', hưởng phần thưởng 1/14 kho báu nếu tiêu diệt rồng Smaug và phần bồi thường nếu bị bắt. Anh đã thể hiện trí tuệ và tài năng qua việc giải cứu nhóm từ nhiều tình huống nguy hiểm.

Ban đầu, nhóm người lùn nghi ngờ Bilbo nhưng sau đó kính trọng anh vì lòng dũng cảm và khôn ngoan của anh. Trên đường đi, họ gặp phải lũ Troll núi nhưng được Gandalf giải cứu. Họ còn phát hiện thanh kiếm quý Glamdring và Thanh kiếm gọi là Glamdring, một thanh trường kiếm dài dùng chung của Gandalf trong suốt cuộc phiêu lưu và Chúa tể những chiếc Nhẫn. Thanh kiếm này còn tiêu diệt quỷ lửa Balrogs.

Đoàn tiếp tục cuộc hành trình và đến Thung lũng Rivendell, nơi Chúa tể Elrond và tiên sinh sống. Ông đã đưa ra lời khuyên hữu ích và giúp đỡ họ. Nhóm tiếp tục đi và vô tình rơi vào hang của Goblin, bị chúng tấn công. Gandalf xuất hiện kịp thời cứu họ và tiêu diệt vua Goblin. Trong lúc chạy trốn, Bilbo vô tình lạc mất nhóm và vào hang của Gollum, nơi anh đã đấu trí với Gollum và thoát khỏi bằng chiếc nhẫn ma thuật của gã.

Khi đoàn người đến bìa Rừng U Ám, Gandalf đã rời họ để hoàn thành một nhiệm vụ quan trọng. Thiếu sự hướng dẫn của pháp sư này, nhóm người lùn bị lạc trong rừng và phải đối mặt với những cuộc tấn công của những con nhện khổng lồ. Họ bị bắt và giam cầm bởi các tiên rừng, nhưng nhờ sự khôn khéo của Bilbo và chiếc nhẫn, anh đã giải thoát họ và cả nhóm đã chạy thoát đến thị trấn vùng Hồ, nơi họ được tiếp đón nồng hậu. Sau đó, họ tiếp tục hành trình và sau nhiều gian nan, họ đã đến được ngọn Núi Cô đơn. Tại đó, nhóm người lùn yêu cầu Bilbo lẻn vào núi để thám hiểm và lấy đi một số đồ vật quý giá. Tuy nhiên, hành động này đã đánh thức rồng Smaug và khiến hắn trở nên điên cuồng. Smaug đã bay tới thị trấn vùng Hồ với ý định phá hủy nó, để trả thù cho sự giúp đỡ của cư dân địa phương với nhóm người lùn.

Sau khi Thorin qua đời, người em họ của ông, Dain Chân Sắt, trở thành vua của Erebor. Họ chia sẻ một phần của kho báu với Vua Tiên và các cư dân địa phương. Bard, cung thủ, trở thành vua của Thung lũng. Bilbo trở về nhà sau một năm phiêu lưu, mang theo món quà là một chiếc áo giáp từ mithril do Thorin tặng, mà có giá trị hơn cả vùng Đáy Túi. Sau này, chiếc áo giáp này đã thuộc về Frodo Baggins. Trong hành trình, Gandalf đã rời họ tại cửa Rừng U Ám để tìm ra sự thật về kẻ được gọi là Necromancer (Sauron) và đuổi hắn trở lại Mordor cùng với các Chín Nazgul ở Dol Guldur. Sau này, Sauron bắt được Gollum và biết rằng Chủ Nhẫn đang ở Shire, mở đầu cho phần 2 của Cuộc phiêu lưu Chúa tể của những Chiếc Nhẫn. Người ta nói rằng một lượng lớn kim cương nằm trong xác Smaug, dưới đống đổ nát của thị trấn cũ, nhưng ít ai dám dặn lòng đi tìm kiếm những năm sau đó. Sau cuộc chiến, những người sống sót đã xây dựng lại thị trấn trên đất liền bên cạnh hồ.

Đón nhận

Khi lần đầu tiên xuất bản vào tháng 10 năm 1937, Anh chàng Hobbit đã nhận được sự hoan nghênh nồng nhiệt từ các phương tiện truyền thông như The Times, Catholic World và New York Post. C.S. Lewis - một người bạn của Tolkien, sau này là tác giả của Cronicile din Narnia - đã viết trên tờ The Times:

Trong cuốn sách này, nhiều điều tuyệt vời chưa từng được kết hợp lại với nhau: tính hài hước, hiểu biết sâu sắc về trẻ em, yếu tố thần thoại vừa học thuật vừa hấp dẫn...

Tác phẩm được Lewis so sánh như Alice in Wonderland với việc cả trẻ em và người lớn đều có thể tìm thấy điều gì đó để thưởng thức, và được xem là đẳng cấp với Flatland, Phantastes và The Wind in the Willows. W.H. Auden, trong một bài đánh giá về phần tiếp theo The Fellowship of the Ring, đã coi Anh chàng Hobbit là 'một trong những cuốn truyện thiếu nhi hay nhất của thế kỷ'.

Anh chàng Hobbit đã được đề cử Huân chương Carnegie và được New York Herald Tribune trao giải thưởng 'Tiểu thuyết dành cho thanh thiếu niên hay nhất của năm' (1938). Gần đây, tác phẩm được xem là 'Tiểu thuyết quan trọng nhất của thế kỷ 20 (dành cho người đọc lớn)' trong cuộc bình chọn 'Sách dành cho trẻ em của thế kỷ' trên Books for Keeps.

Di sản

Chúa tể những chiếc nhẫn

Thành công của Anh chàng Hobbit đã dẫn đến sự ra đời của phần tiếp theo, mang tên Chúa tể những chiếc nhẫn (The Lord of the Rings). Cốt truyện có cấu trúc tương tự tiến trình câu chuyện: bắt đầu từ Đáy Túi, nhà của Bilbo Baggins; Bilbo tổ chức bữa tiệc; Gandalf giao cho nhân vật chính một nhiệm vụ về phía đông; Elrond cung cấp một nơi ẩn náu và lời khuyên; hội đồng hành trốn thoát khỏi nguy hiểm dưới lòng đất (Thị trấn Goblin / Moria) và đối mặt với một nhóm sinh vật nguy hiểm khác (Rừng Sâu / Lothlórien); họ đi qua một vùng hoang vắng (Thành phố Esgaroth / Ithilien); tham gia vào một trận chiến lớn (Trận chiến của Năm Đạo quân / Trận chiến trên cánh đồng Pelennor); hành trình lên đỉnh cao điểm tại một ngọn núi nổi tiếng (Núi Cô Đơn / Núi Hủy Diệt); các hậu duệ của các vị vua hồi sinh vị trí vương quốc của tổ tiên (Bard / Aragorn); hội đồng hành trở về và thấy quê hương đang chịu tổn thất (tài sản của Bilbo bị đấu giá / Shire bị phá hủy).

Chúa tể những chiếc nhẫn được bổ sung thêm một số tình tiết hỗ trợ và phát triển cốt truyện phức tạp hơn, theo nhiều tuyến nhân vật. Tác phẩm của Tolkien không còn mang phong cách hài hước nhẹ nhàng như Anh chàng Hobbit mà thay vào đó là những chủ đề sâu sắc về triết học và đạo đức. Sự khác biệt về chủ đề và phong cách bắt nguồn từ việc Tolkien viết Anh chàng Hobbit như một câu chuyện dành cho trẻ em, trong khi Chúa tể những chiếc nhẫn dành cho cùng một nhóm độc giả nhưng đã trưởng thành từ khi đọc tác phẩm đầu tiên. Ngoài ra, khái niệm về Trung địa của Tolkien cũng được ông phát triển liên tục trong suốt cuộc đời và quá trình sáng tác.

Trong lĩnh vực giáo dục

Phong cách và chủ đề của Anh chàng Hobbit được đánh giá cao vì góp phần nâng cao kỹ năng đọc viết của các độc giả trẻ, chuẩn bị cho họ tiếp cận với các tác phẩm của Dickens và Shakespeare. Là một trong những tác phẩm được khuyên đọc để khuyến khích khả năng đọc viết của độc giả từ 11 đến 14 tuổi, Anh chàng Hobbit được coi là 'tác phẩm giả tưởng xuất sắc nhất từ trước đến nay'.