Người hát Tenor

Tenor hay giọng nam cao là một loại giọng hát nam trong âm nhạc cổ điển với âm vực nằm giữa giọng Countertenor (Phản nam cao) và giọng Baritone (Nam trung). Trong hợp xướng, âm vực của giọng này nằm giữa C₃, nốt C dưới middle C (C₄) và A₄, nốt A trên middle C. Đối với tác phẩm độc tấu, phạm vi này có thể mở rộng đến C₅, hay 'Tenor High C'. Phạm vi thấp nhất của giọng này là A♭₂ (nốt A♭ thứ hai dưới middle C). Ở phạm vi cao nhất, một số tenor có thể hát đến F₅, hay High F (nốt F trên High C). Phân loại này dựa trên các quy tắc của âm nhạc cổ điển và có thể không áp dụng cho nhạc hiện đại, vì các ca sĩ ngày nay có thể hát sai kỹ thuật hoặc dùng kỹ thuật không cổ điển, làm cho giọng thật không bộc lộ rõ. Phạm vi giọng có thể khác nhau giữa các ca sĩ và phụ thuộc vào từng tác phẩm.

Phân loại giọng

Leggiero (Tiếng Ý: Tenore di grazia)

Giọng hát nhẹ nhàng, linh hoạt, với khả năng thể hiện nốt cao một cách mượt mà trong các đoạn nhạc nhanh và phức tạp. Quãng giọng trung có chiều sâu tình cảm. Có thể dễ dàng hát những nốt trên F4. Phạm vi giọng thường từ C3 đến E5, với một số ít có thể đạt tới F5 hoặc hơn; cũng có trường hợp giọng phát triển xuống dưới C3 một chút. Giọng này thường có âm sắc giống nữ và khá hiếm ở Châu Âu. Trong Opera Belcanto, giọng này được khai thác tối đa nhờ kỹ năng chạy nốt linh hoạt ở âm khu cao. Ví dụ tiêu biểu: Usher, Joseph Benton, Bruno Landi, Anthony Green, Michael Jackson, Tevin Campell

Giọng trữ tình

Tên đầy đủ là Lirico Tenor, Nam cao trữ tình nhẹ nhàng. Màu giọng đa dạng, mạnh mẽ nhưng không nặng nề, có thể hát xuyên qua dàn hợp xướng, âm sắc phong phú. Điểm gãy giữa chest voice thuần túy và middle voice của giọng này nằm ở D4, và luôn giữ được sự sáng ở G4. Phạm vi giọng chính của loại giọng này từ C3 đến D5, tùy theo tác phẩm, họ có thể hát xuống dưới C3 một vài nốt. Nhiều nam giới sở hữu giọng này, âm sắc rất đa dạng, đặc biệt ở Châu Á, tenor thường là Lirico. Giọng hát nổi tiếng nhất: Pavarotti.

Ngoài ra, có các phân loại của giọng Lirico Tenor: Light Lirico Tenor và Full Lirico Tenor là hai loại phổ biến ở thị trường âm nhạc châu Á. Light Lirico Tenor thường có passagio ở D4, nhưng đôi khi lệch lên D#4; trong khi Full Lirico Tenor nằm ở C#4 nhưng cũng có thể xuất hiện ở C4.

• Light Lirico Tenor: Giọng nam cao sáng, với chất giọng mỏng và mềm mại hơn. Phạm vi giọng thuận lợi cho việc hát nốt cao. Ví dụ tiêu biểu: Bùi Anh Tuấn, Hoài Lâm, Shawn Mendes, Justin Bieber...
• Full Lirico Tenor: Chất giọng sâu hơn nhưng vẫn mềm mại và mang cảm xúc sâu lắng. Có thể hát xuống trầm hơn một cung và thể hiện quãng trầm tốt hơn. Một số giọng Full Lirico có âm sắc rất đanh, xốp và vang hơn Light Lirico. Trong nhiều trường hợp, có thể nhầm lẫn giữa Full Lirico, Dramatic Tenor và Spinto Tenor với Baritone (nam trung) do âm sắc dày, nhưng phân tích kỹ thuật thanh nhạc sẽ phân loại chính xác. Một số ví dụ tiêu biểu: Tạ Minh Tâm, Tùng Dương...

Đối với Light Lirico Tenor, còn có những giọng hát mềm mại hơn (gần giống như Leggiero Tenor) với cữ âm cao hơn so với LLT, passaggio cao hơn khoảng nửa cung và có sự linh hoạt khác biệt so với Leggiero thuần (vì độ linh hoạt tự nhiên chưa hoàn thiện). Loại giọng này được gọi là Lirico Leggero Tenor, có thể hát nhạc của Leggiero Tenor nhưng với sự hạn chế hơn. Ví dụ tiêu biểu: Thanh Duy, Phạm Trần Phương,...

Đối với Full Lirico Tenor, có một số giọng đặc biệt mang tính chất của Lirico nhưng tối hơn, dày dạn và hào sảng hơn màu sắc Lirico thông thường, với sức mạnh rõ rệt hơn. Loại giọng này được gọi là Lirico Spinto Tenor, có đặc trưng trữ tình nhưng có khả năng chuyển sang kịch tính trong các cao trào. Ví dụ tiêu biểu: Franco Corelli,...

Spinto

Nam cao kịch tính nửa chừng, với âm vực gần giống như giọng lyric nhưng có chất giọng tối và cứng hơn. Âm sắc của giọng này có thể gọi là 'slice' hoặc squillo (trong tiếng Ý là chất 'mentel' của spinto tenor), khi hát lên cao sẽ sáng nhưng vẫn giữ độ nặng. Nếu kỹ thuật tốt, spinto có thể thay thế dramatic tenor trong các cao trào với mức độ kịch tính. Phạm vi âm vực chủ yếu từ A2 đến C5 (cũng có thể mở rộng hơn). Giọng spinto có khả năng hát cả trữ tình lẫn cao trào và cũng có thể hát rock. Ví dụ tiêu biểu: Michael Bolton, Isaac Green, Josh Broli.

Dramatic

Giọng nam cao kịch tính, âm sắc dày hơn so với spinto tenor. Đặc trưng với chất giọng tối, có sự hào sảng, vang vọng và mạnh mẽ, chuyên dùng để thể hiện các vai anh hùng, dũng sĩ hoặc các đoạn cao trào trong opera. Âm vực của giọng này từ G#2 đến A#4 (có thể mở rộng thêm). Các giọng mẫu: Nikola Nikolov, Plácido Domingo, Mario Del Monaco, Rance Allen, Rosen Antonov.

Heldentenor

Nam cao siêu kịch tính (hay còn gọi là nam cao anh hùng), thường xuất hiện trong các vở opera của Đức và các tác phẩm nhạc kịch của Wagner. Giọng hát của họ dày, khỏe và có trọng lượng hơn dramatic tenor. Heldentenor nghe gần giống baritone, thường là baritone luyện thành hoặc tenor có chất giọng đặc biệt. Đây là loại giọng rất hiếm và gần như không xuất hiện ở một số thị trường nhỏ.

Ở quãng trầm và trung, heldentenor mang lại sự kịch tính và sức mạnh rõ rệt hơn dramatic tenor vì gần với baritone hơn. Có thể không thể hát được nốt Si cao hoặc Đố cao và thiếu độ kịch tính ở quãng cao so với dramatic tenor. Trong các màn trình diễn, heldentenor thường khai thác triệt để quãng trung và không cần phải hát những nốt cao đó.

Các ví dụ tiêu biểu: Vladimir Atlantov, Lauritz Melchior.

Mozart

Giọng opera với các kỹ thuật và khả năng kiểm soát hơi thở, cùng với sự điều khiển cơ thể gần như hoàn hảo, đặc biệt là khả năng thể hiện những cao trào trong các tác phẩm theo phong cách nghiêm khắc của Mozart. Sự nghiêm ngặt của Mozart với âm nhạc của mình có lẽ là lý do hình thành nên giọng này, vì ông tin rằng âm nhạc của mình đã đạt đến sự hoàn hảo, và do đó, nó cũng cần được truyền đạt một cách hoàn hảo.

Tenor buffo hay spieltenor

Là những ca sĩ có khả năng diễn xuất xuất sắc và có thể tạo ra những giọng hát độc đáo cho các nhân vật. Quãng giọng thường từ C3 đến C5, với quãng thoải mái có thể cao hơn hoặc thấp hơn so với tenor truyền thống. Những người sở hữu giọng này thường là các ca sĩ trẻ chưa khai thác hết quãng giọng của mình, hoặc các ca sĩ già đã qua thời kỳ huy hoàng. Chỉ có một số ít được đào tạo để hát phong cách này suốt sự nghiệp.