Buzz
Vụ việc này phản ánh tình trạng tài chính không ổn định mà nhiều công ty khởi nghiệp xe điện và những người lãnh đạo của họ đã gây ra.
Trevor Milton, cựu người sáng lập kiêm CEO của Nikola, một hãng sản xuất xe tải điện, vừa bị kết án 4 năm tù vì tội gian lận. Vụ việc này cho thấy tình trạng không ổn định về tài chính mà nhiều công ty khởi nghiệp xe điện và những người đứng đầu của họ đã gây ra.
Cụ thể, ông Trevor Milton bị kết án về tội gian lận chứng khoán và gian lận giao dịch, với mục tiêu tăng giá cổ phiếu của Nikola thông qua các tuyên bố không đúng sự thật, chẳng hạn như việc tuyên bố rằng hãng đã có mẫu xe tải đường dài không thải ra khí CO2, có nhiều đơn đặt hàng ràng buộc trị giá hàng tỷ USD và đang sản xuất nhiên liệu hydrogen chi phí thấp. Các công tố viên cho biết tất cả những tuyên bố đó đều không đúng sự thật.
“Thiệt hại là rất lớn”, Thẩm phán Ramos nói.
Nikola không phải là công ty duy nhất thu hút được hàng tỷ USD đầu tư mặc dù chưa có lợi nhuận. Trong những năm gần đây, các nhà đầu tư đã đổ tiền vào các công ty khởi nghiệp như Canoo, Lordstown Motors và Lucid Motors với hy vọng rằng xe điện sẽ trở thành công cụ thách thức các hãng sản xuất ô tô lâu đời như Ford Motor và General Motors.
Lý thuyết, việc sản xuất xe điện dễ dàng hơn so với xe chạy bằng xăng, nhưng việc xây dựng thương hiệu và đáp ứng đủ tiêu chuẩn an toàn lại rất khó và đắt đỏ. Nhiều startup đã lên sàn giao dịch chứng khoán thông qua việc hợp nhất với các công ty mục đích đặc biệt (SPAC) để tránh các quy định nghiêm ngặt.
Những nhà đầu tư mua loại cổ phiếu này đã gánh chịu tổn thất nặng nề. Nikola, mặc dù vẫn hoạt động, nhưng vào tháng 11, đưa ra cảnh báo rằng họ có thể cạn kiệt tiền trong vòng 12 tháng tới. Cổ phiếu của công ty giảm 99% giá trị từ năm 2020, hiện được giao dịch với mức 0,9 USD/cổ phiếu.
Các tuyên bố không đúng sự thật của ông Milton lần đầu tiên được Hindenburg Research - một công ty đầu tư, báo cáo. CEO này đã 'tham gia vào một kế hoạch dài hạn để lợi dụng các nhà đầu tư cá nhân không chuyên' và đăng video sản phẩm ảo lên YouTube để lừa dối rằng quá trình phát triển diễn ra thuận lợi.
“Chúng tôi chưa bao giờ chứng kiến mức độ lừa dối như thế này trong một công ty công cộng, đặc biệt là ở quy mô như vậy,” một đại diện của Hindenburg Research nói.
Trong khi đó, ông Milton phản đối quyết liệt báo cáo của Hindenburg là “một cuộc tấn công có mục đích”. Ông cũng hứa sẽ cung cấp một phản hồi chi tiết về “những cáo buộc không đúng” từ công ty đầu tư.
Đáng chú ý, ông Milton đã 'làm trắng' lý lịch cá nhân của mình, nói dối rằng anh đã bỏ học để theo đuổi ước mơ kinh doanh, trong khi thực tế là bị đuổi việc vì gian lận trong kỳ thi.
Sau khi bán một số cổ phiếu Nikola với giá 100 triệu USD vào giữa năm 2020, ông Milton đã tiêu 83,5 triệu USD cho các món đắt tiền như máy bay và bất động sản tại Quần đảo Turks và Caicos. Theo các công tố viên, các nhà đầu tư Nikola đã mất hơn 660 triệu USD do tin tưởng vào những lời kêu gọi 'có cánh'.
“Để thu hút nhà đầu tư mua cổ phiếu Nikola, Milton đã nói dối về hầu hết mọi khía cạnh của doanh nghiệp này”, tài liệu tòa án tiết lộ.
Milton thành lập Nikola vào năm 2015 sau khi bán phần lớn cổ phần trong một công ty khác với giá 12 triệu USD. Công ty xe tải điện này sau đó niêm yết công khai vào mùa hè năm 2020 mặc dù chưa bán được bất kỳ sản phẩm nào. Khi lần đầu ra mắt trên thị trường, giá trị công ty đã lên tới 30 tỷ USD, gần vượt qua một số lão làng trong ngành ô tô như Ford Motor vào thời điểm đó.
Trước phiên tòa xử cựu sáng lập Trevor Milton, các công tố viên đã chiếu một đoạn video quảng cáo cho một mẫu xe điện đầu tiên. Họ chỉ ra chiếc xe lăn xuống một con dốc ngắn nhờ lực trọng lực và đoạn clip được dàn dựng để tạo cảm giác như đang thực sự hoạt động.
Đoạn video được chiếu ngay từ đầu phiên tòa xử Milton về cáo buộc gian lận chứng khoán, sau đó tiếp tục được phát cho bồi thẩm viên tại tòa án liên bang ở Manhattan. Nhân chứng đầu tiên là một kỹ sư từng làm việc theo hợp đồng cho Nikola. Người này lên tiếng chứng minh chiếc xe tải đã được kéo lên đỉnh một đồi và đẩy xuống bờ biển.
“Tôi không quan tâm đến môi trường. Tôi chỉ muốn kiếm tiền”, Lackey kể lại lời Milton nói và tiết lộ ý tưởng cho chiếc xe tải đầu tiên của Nikola đến từ một kỹ sư khác, không phải Milton.
“Chiếc xe chưa hoàn thiện”, anh nói. “Một số phụ tùng chưa được lắp đặt. Một số linh kiện không có sẵn. Tôi rất buồn và thất vọng vì ông Milton đã trình bày sai sự thật về công việc mà chúng tôi đã làm”.
Năm 2020, Trevor Milton từ chức khỏi vị trí Chủ tịch. Trước khi từ chức, ông là gương mặt đại diện truyền thông cho công ty mà chính ông thành lập vào năm 2014. Vị trí của Milton đã được Stephen Girsky, một thành viên trong hội đồng quản trị thay thế. Sự thay đổi này diễn ra sau khi startup Nikola gặp phải một số tranh cãi liên quan đến hoạt động giao dịch cổ phiếu ngắn hạn.
Nói một cách tổng quát, thông tin quảng cáo và nguyên mẫu sản phẩm ấn tượng đã giúp Nikola thu hút được một lượng lớn vốn đầu tư, thậm chí thành công trong việc phát hành cổ phiếu ra công chúng mặc dù chưa có sản phẩm thương mại. Tuy nhiên, cuối cùng, thời kỳ 'bơm thổi' đã làm cho nhà đầu tư rơi vào tình trạng thất vọng khi nhận ra họ đã bị lừa dối một cách trắng trợn.
Theo: Báo The New York Times, Báo Wall Street Journal
