Buzz
1. Bạn hiểu gì về âm thanh?
1.1. Âm thanh là gì?
Âm thanh là do các hạt khí rung động tạo ra. Chuỗi rung động này sẽ lan truyền trong không khí và tạo ra các sóng âm thanh. Bên cạnh không khí thì sóng âm thanh còn có khả năng truyền qua chất rắn và chất lỏng. Có 2 yếu tố được sử dụng để đánh giá âm thanh đó là cường độ (độ lớn) và cao độ (tần số).
Nếu âm thanh đó có tần số thấp có nghĩa là rung động của hạt khí chậm, nó sẽ phát ra loại âm thành trầm giống với tiếng sấm. Ngược lại những âm thanh có tần số cao thì là khi hạt khí rung động nhanh, ví dụ như tiếng chim hót hay chúng ta khi hát lên những nốt cao. Những âm thanh có tần số cao vượt ngưỡng nghe của tai người có khả năng làm hại, thậm chí là làm hỏng thính giác.
1.2. Đơn vị đo cường độ âm thanh
Đơn vị được sử dụng để đo độ lớn của âm thanh là dB (decibel). Đơn vị này sẽ hiển thị cường độ của sóng âm thanh xem nó mạnh hay yếu. Cường độ âm thanh càng lớn thì giá trị của dB cũng càng lớn và ngược lại.
Tiếng ồn được định nghĩa là các loại tạp âm không có giá trị hoặc xuất hiện không đúng thời điểm khiến cho người nghe khó chịu, ví dụ như tiếng còi xe ô tô, phương tiện giao thông di chuyển, tiếng máy móc, động cơ hoạt động, tiếng khoan cắt bê tông,... Nếu phải chịu đựng những tiếng ồn này trong thời gian dài bạn sẽ cảm thấy vô cùng phiền phức và khó chịu. Lúc đó nó sẽ được định nghĩa là tình trạng ô nhiễm âm thanh.
Giống như các loài động vật khác, ngưỡng nghe của tai người cũng bị giới hạn bởi tần số âm thanh
Người ta sẽ sử dụng các loại máy chuyên dụng nhằm đo lường mức độ tiếng ồn. Ngoài dB thì còn có một đơn vị khác cũng được dùng để đo cao độ hoặc tần số âm thanh, đó là Hz (Hertz). Giọng nói trung bình của một người sẽ ở trong khoảng từ 250 - 8000 Hz.
2. Ngưỡng nghe của tai người
Con người có thể nghe thấy được mức âm thanh thấp nhất là 0 dB, ngưỡng cao nhất sẽ là khoảng 194 dB. Nhưng không phải ai cũng có thể chịu đựng được mức 194 dB bởi vì những âm thanh vượt mức 140 dB là đã có thể khiến bạn cảm thấy chói tai và làm hại đến thính giác.
Dưới đây là 4 ngưỡng nghe của tai người:
- Từ 0 - 80 dB: Là mức độ âm thanh an toàn, tiêu chuẩn mà bạn có thể nghe mà không cần thiết bị bảo vệ thính giác.
- Từ 80 - 90 dB: Khi âm thanh ở mức này, đó là mức độ lớn có thể làm ảnh hưởng đến thính giác, gây khó chịu và mất tập trung. Tiếp xúc thường xuyên với mức này là nguy hiểm cho chức năng nghe của bạn.
- Từ 90 dB trở lên: Là mức độ âm thanh nguy hiểm. Tai của người bình thường chỉ chịu đựng được khoảng 1 giờ ở mức này.
- Từ 140 dB trở lên: Loại âm thanh này có thể gây tổn thương thính giác, đau tai, thậm chí là làm điếc.
Nếu phải chịu đựng tiếng ồn trong thời gian dài, bạn sẽ cảm thấy rất phiền phức và khó chịu.
3. Tác hại của việc tiếp xúc với âm thanh vượt ngưỡng nghe của tai người
Nếu tai chúng ta thường xuyên nghe những âm thanh với cường độ lớn, sẽ ảnh hưởng đến thính giác, sức khỏe, sinh hoạt, quá trình học tập, làm việc và nghỉ ngơi.
- Ảnh hưởng đến chức năng nghe: Những tiếng ồn như động cơ, còi hú, máy khoan, máy bay,... vang vọng bên tai mỗi ngày có thể gây tổn thương màng nhĩ, giảm thính lực và làm giảm độ nhạy với âm thanh của tai.
- Ảnh hưởng đến thần kinh: Sức khỏe tâm lý cũng có thể bị ảnh hưởng bởi âm thanh có tần số và cường độ cao, gây mệt mỏi, rối loạn hành vi và căng thẳng kéo dài.
- Rối loạn giấc ngủ: Tiếng ồn cũng gây khó ngủ, mất ngủ hay ngủ không sâu giấc. Giấc ngủ không đảm bảo chất lượng ảnh hưởng tới tinh thần và làm mệt mỏi, thiếu ngủ, giảm năng suất lao động trong ngày.
- Mắc các bệnh về tim mạch: Sống trong môi trường có nhiều tiếng ồn hoặc âm thanh có cường độ cao có thể gây tăng nhịp tim, huyết áp cao, cản trở tuần hoàn máu,... gây hại cho hệ tim mạch.
4. Biện pháp chăm sóc và bảo vệ thính giác
Thính giác là chức năng rất quan trọng của cơ thể. Sống trong môi trường hiện đại, không thể tránh khỏi tiếp xúc với tiếng ồn. Bạn cần thực hiện những biện pháp để bảo vệ đôi tai của mình:
- Sử dụng nút tai chống tiếng ồn: Đây là lựa chọn cho những người thường xuyên tiếp xúc với tiếng ồn. Tùy vào mục đích và nhu cầu sử dụng, bạn có thể chọn loại nút chống ồn phù hợp.
- Lắp đặt vật liệu cách âm: Như tường xốp, cửa kính, rèm cách âm. Lắp đặt trong nhà giúp ngăn tiếng ồn và giảm cường độ tiếng ồn ảnh hưởng hàng ngày. Cũng có thể dán kín các khe cửa để chống ồn hiệu quả.
- Giải tỏa căng thẳng từ tiếng ồn bằng cách thiết lập chế độ sinh hoạt lành mạnh: đi ngủ sớm, tránh thức khuya, tập thở, tập thiền, yoga,...
Nếu phải làm việc trong môi trường ồn ào, hãy sử dụng các thiết bị bảo vệ thính giác.
Ngưỡng nghe trung bình của tai người là khoảng 0 dB - 80 dB. Vượt quá ngưỡng an toàn này có thể gây ảnh hưởng đến thính giác và tâm trạng.
Nếu bạn phải sống và làm việc trong môi trường ồn ào hàng ngày, hãy trang bị cho mình các thiết bị chống ồn như chụp tai hay nút bịt tai để tránh phiền toái.
