1. Tổng quan về tình trạng hiện tại
Huyết áp cao là một trong những bệnh lý mạn tính phổ biến nhất ngày nay. Bệnh có thể dẫn đến các biến chứng ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là hệ tim mạch, với những biến chứng nguy hiểm có thể gây tử vong.
Ý nghĩa của huyết áp cao là gì?
Huyết áp gồm có 2 giá trị:
-
Huyết áp tâm thu: Áp lực máu trong mạch máu khi tim co bóp.
-
Huyết áp tâm trương: Áp lực máu trong mạch máu khi tim thư giãn.
Đối với người bình thường, giá trị huyết áp là 120/80 mmHg. Khi huyết áp tâm thu >140 mmHg hoặc tâm trương > 90 mmHg, người bệnh gặp tăng hoặc cao huyết áp. Theo đó, tăng huyết áp là tình trạng áp lực của máu lên thành mạch có xu hướng tăng và liên tục.
Bệnh cao huyết áp là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong về bệnh tim mạchCác mức độ của tăng huyết áp
Theo tổ chức Y tế thế giới WHO, tăng huyết áp được phân loại thành các mức độ sau:
-
Mức độ I: Huyết áp tâm thu từ 140 - 159 mmHg, huyết áp tâm trương từ 90 - 99 mmHg.
-
Mức độ II: Huyết áp tâm thu từ 160 - 179 mmHg, huyết áp tâm trương từ 100 - 109 mmHg.
-
Mức độ III: Huyết áp tâm thu từ ≥180 mmHg, huyết áp tâm trương ≥110 mmHg.
Cũng có trường hợp tăng huyết áp tâm thu độc lập, với mức thấp nhất là < 90 mmHg, cao nhất ≥ 140 mmHg.
2. Các biến chứng thường gặp của tăng huyết áp
Dấu hiệu của bệnh tại từng giai đoạn sẽ khác nhau theo từng mức độ. Ban đầu, các dấu hiệu thường mơ hồ, không rõ ràng làm cho việc nhận biết và phát hiện bệnh khó khăn. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển sang giai đoạn nặng, các biến chứng nguy hiểm của tăng huyết áp có thể xảy ra bao gồm:
Thiếu máu cơ tim
Tăng huyết áp có thể dẫn đến tình trạng tắc nghẽn động mạch vành, làm cho quá trình lưu thông máu đến tim bị cản trở. Khi đó, người bệnh có thể cảm thấy đau ngực kéo dài từ 15 - 20 phút. Tình trạng này cũng gây ra cảm giác tê cứng, đau nhức ở cánh tay.
Đột quỵ
Khi nhắc đến những biến chứng nguy hiểm của tăng huyết áp, không thể không nhắc đến đột quỵ. Cao huyết áp ở những người bị béo phì hoặc tuổi cao thường gây phì đại thất trái. Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến đột quỵ đột ngột, tăng nguy cơ tử vong.
Ai đang mắc bệnh cao huyết áp cần phải đề phòng trước nguy cơ tai biến mạch máu não.
Đặc biệt, tình trạng này cũng dễ xảy ra với những người thường xuyên phải làm việc vất vả trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, trải qua cảm giác sốc, căng thẳng, cảm thấy mệt mỏi kéo dài,...
Suy tim
Không chỉ có tai biến mạch máu não mà suy tim cũng là một biến chứng của bệnh cao huyết áp mà bất kỳ người bệnh nào cũng cần phải chú ý. Khi huyết áp tăng cao, tim phải hoạt động liên tục với tần suất cao để bơm máu tới các mạch máu ở ngoại biên. Tình trạng này nếu không được can thiệp kịp thời sẽ dẫn đến phì đại cơ tim, làm giảm khả năng đàn hồi dẫn tới suy giảm chức năng.
Đôi mắt
Bệnh cao huyết áp có thể gây co thắt, sưng nề hoặc biến dạng các mạch máu ở võng mạc mắt. Biến chứng nghiêm trọng nhất là xuất huyết ở võng mạc làm mờ mắt hoặc khiến người bệnh mất khả năng nhìn rõ.
Ảnh hưởng đến các động mạch ngoại biên
Tình trạng cứng, xơ vữa, vôi hóa hoặc tắc nghẽn động mạch có thể xảy ra ở các động mạch ngoại biên như: động mạch chi trên và dưới, động mạch cảnh, động mạch thận nếu cao huyết áp ảnh hưởng thường xuyên trong thời gian dài. Tình trạng này có thể khiến người bệnh đau nhức, tê cứng chân tay, khó khăn trong việc di chuyển, vận động, thậm chí là mất khả năng di chuyển.
Suy giảm trí nhớ
Biến chứng của cao huyết áp lên não có thể dẫn đến suy giảm trí nhớ, phổ biến ở người cao tuổi. Ngoài ra, một số vấn đề về não cũng có thể xuất hiện nếu cao huyết áp không được kiểm soát kịp thời.
Các biến chứng khác
Ngoài các biến chứng nguy hiểm và phổ biến đã nêu trên, cao huyết áp còn có thể gây ra các ảnh hưởng sau:
- - Rối loạn cương dương ở nam giới. - Tiểu đường. - Một số vấn đề về thận
Cao huyết áp nếu không được kiểm soát kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm
3. Phòng ngừa và kiểm soát cao huyết áp
Cao huyết áp được xem là “kẻ giết người thầm lặng” nguy hiểm mà mọi người cần tự bảo vệ bản thân. Để kiểm soát bệnh và giảm thiểu biến chứng của cao huyết áp, bạn có thể tham khảo các biện pháp sau:
- - Sử dụng thuốc ổn định huyết áp hoặc các loại thuốc điều trị bệnh theo hướng dẫn và theo dõi của bác sĩ chuyên khoa. - Điều trị triệt để các nguyên nhân gây ra cao huyết áp. - Theo dõi huyết áp thường xuyên, tự đo huyết áp hàng ngày hoặc nhập viện theo dõi khi cần thiết để kịp thời xử lý khi có vấn đề. - Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, giảm đồ chiên nhiều dầu mỡ, hạn chế muối, bổ sung thực phẩm giàu chất xơ và vitamin. - Tập thể dục đều đặn, vận động cơ thể với các bài tập phù hợp, có lợi cho tim mạch.
- - Duy trì cân nặng ở mức ổn định, giảm cân nếu cần thiết, uống đủ nước mỗi ngày. - Tránh sử dụng các chất kích thích, rượu bia, nước ngọt,... - Hạn chế sử dụng các thiết bị điện tử liên tục và lâu dài. - Cân bằng giữa thời gian làm việc và thời gian nghỉ ngơi, giảm căng thẳng, lo lắng, mệt mỏi, không thức khuya, tránh tắm vào buổi tối,... - Theo dõi sức khỏe định kỳ hoặc tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ điều trị.
Theo dõi huyết áp thường xuyên để phát hiện và xử lý kịp thời khi có bất thường xảy ra