Nguy cơ của Rubella bẩm sinh và biện pháp phòng tránh hiệu quả

1. Nguyên nhân gây Rubella bẩm sinh

Rubella, còn được gọi là Sởi Đức, là do virus RNA Rubella thuộc họ Togaviridae gây ra. Đây là một loại virus rất lây nhiễm, đặc biệt là vào mùa đông và mùa xuân, và đã xuất hiện và lây lan trên toàn thế giới. Virus Rubella chủ yếu lây lan qua đường hô hấp và có thể lây từ mẹ sang con trong thai kỳ.

Rubella bẩm sinh xuất hiện khi trẻ được nhiễm virus từ mẹ trong thời kỳ mang thai

Những người đã từng mắc bệnh sẽ phát triển kháng thể chống lại virus Rubella, vì vậy nguy cơ tái phát là rất thấp dù có tiếp xúc với virus hoặc nguồn lây nhiễm. Việc tiêm phòng vắc xin có thể kích thích sản xuất kháng thể Rubella ở con người. Bệnh có thể gây ra các triệu chứng tương tự cúm hoặc không có triệu chứng, nhưng vẫn có thể lây nhiễm ra ngoài cộng đồng.

Đối với người bình thường, Rubella không gây ra nguy hiểm lớn, thường chỉ xuất hiện triệu chứng ở giai đoạn ban đầu khi hệ miễn dịch chưa có kháng thể. Tuy nhiên, với phụ nữ mang thai, Rubella trở nên rất nguy hiểm vì virus có thể gây bệnh cho thai nhi qua cung cấp máu của mẹ.

Mang thai mắc Rubella trong 3 tháng đầu là tình trạng rất nguy hiểm đối với thai nhi

Nguy cơ lây nhiễm Rubella cho thai nhi tăng cao khi thai phụ mắc bệnh ở giai đoạn sớm nhất của thai kỳ. Đồng thời, tỷ lệ phát triển dị tật bẩm sinh cũng tăng lên, chi tiết như sau:

• Thai phụ mắc Rubella trong tháng đầu thai kỳ: Tỉ lệ thai mắc Rubella bẩm sinh từ 81 - 90%.

• Thai phụ mắc Rubella trong tháng thứ 2 thai kỳ: Tỉ lệ thai mắc Rubella từ 60 - 70%.

• Thai phụ mắc Rubella trong tháng thứ 3 thai kỳ: Tỉ lệ thai mắc Rubella từ 35 - 50%.

• Thai phụ mắc Rubella ở tuần thứ 13 - 16: Tỉ lệ thai mắc Rubella khoảng 17%.

• Thai phụ mắc Rubella từ tuần thứ 17 - 20: Tỉ lệ thai mắc Rubella khoảng 5%.

Trong 3 tháng đầu của thai kỳ, virus Rubella từ mẹ có nguy cơ lây nhiễm cao nhất cho thai nhi. Đồng thời, khoảng 25% trẻ mắc Rubella bẩm sinh có liên quan đến các dị tật.

2. Tác hại của Rubella bẩm sinh là gì?

Hội chứng Rubella bẩm sinh gây ra nhiều dị tật nguy hiểm cho trẻ, đe dọa sức khỏe và ảnh hưởng đến sự phát triển sau này. Mức độ nghiêm trọng của bệnh phụ thuộc vào thời điểm thai nhiếm Rubella và tác động của virus lên tim mạch và hệ thần kinh.

Rubella bẩm sinh có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe cho thai và trẻ sơ sinh, chi tiết như sau:

• Tổn thương mắt: Tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể, bệnh lý võng mạc.

• Tổn thương hệ thần kinh: Tật đầu nhỏ, chậm phát triển tinh thần và thể chất, viêm màng não, viêm não, điếc.

Rubella bẩm sinh gây ra các dị tật nguy hiểm cho trẻ

• Dị tật tim: Hẹp động mạch phổi, thông liên nhĩ, thông liên thất, còn ống động mạch, hở van tim.

• Trẻ sinh ra nhẹ cân, nguy cơ sinh non cao và các cơ quan phát triển chưa đầy đủ.

• Xuất huyết giảm tiểu cầu, gan lách to thoáng qua, thiếu máu.

• Dị tật khác: Dị tật phổi, cơ xương khớp.

Các dị tật và biến chứng này có thể khiến trẻ sơ sinh tử vong, dù một số trường hợp có thể được cứu sống nếu được điều trị tích cực. Theo thống kê, khoảng 20% trẻ mắc hội chứng Rubella bẩm sinh có nguy cơ tử vong.

Với mức độ nguy hiểm của các biến chứng, Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo vắc xin Rubella là một trong những vắc xin quan trọng cần tiêm phòng trước khi mang thai. Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản nên tiêm phòng sớm để phòng ngừa bệnh chủ động hơn. Không thể tiêm vắc xin khi mang thai, vì vậy, những thai phụ không có kháng thể cần chăm sóc sức khỏe cẩn thận, tránh tiếp xúc với nguồn lây nhiễm và chẩn đoán sớm khi có triệu chứng.

Trong nhiều trường hợp mắc Rubella với nguy cơ biến chứng cao cho thai, bác sĩ cần chẩn đoán và thăm khám kỹ lưỡng để quyết định giữ thai hoặc đình chỉ thai. Đa phần phụ nữ mang thai mắc Rubella trong 3 tháng đầu được khuyên đình chỉ thai nghén; nếu thai lớn hơn, sẽ tiếp tục theo dõi và xét nghiệm kiểm tra biến chứng và dị tật.

Có thể cần đình chỉ thai nếu thai phụ nhiễm Rubella

Dù dị tật nghiêm trọng do Rubella không khiến trẻ tử vong ngay sau khi sinh, nhưng ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe và tương lai của trẻ cũng khiến bác sĩ khuyến cáo nên đình chỉ thai.

3. Cách phòng ngừa Rubella bẩm sinh từ thai phụ

Tiêm phòng Rubella trước khi mang thai là biện pháp chủ động và an toàn nhất để phòng ngừa Rubella bẩm sinh, giúp cơ thể thai phụ tạo kháng thể bảo vệ lâu dài.

Phụ nữ dự định mang thai nếu chưa biết cơ thể có kháng thể Rubella hay chưa nên xét nghiệm huyết thanh để kiểm tra. Nếu đã có kháng thể và đủ để chống lại bệnh, không cần tiêm phòng bổ sung vì kháng thể này có thể bảo vệ suốt đời.

Tại Việt Nam, tiêm phòng vắc xin Rubella đã phổ biến ở trẻ em và phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Mytour cung cấp dịch vụ tiêm vắc xin trước khi mang thai trọn gói, giúp phụ nữ hình thành kháng thể ngăn ngừa nhiễm bệnh trong và sau thai kỳ, đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé.

Tiêm phòng Rubella cho mẹ là biện pháp ngăn ngừa Rubella bẩm sinh ở trẻ nhỏ

Vắc xin tại Bệnh viện Đa khoa Mytour luôn đảm bảo chất lượng cao, nhập khẩu trực tiếp từ nhà sản xuất và được bảo quản trong điều kiện hiện đại. Khu vực tiêm chủng sạch sẽ, thoáng mát với đội ngũ y tế giàu kinh nghiệm, cùng bác sĩ và điều dưỡng trực cấp cứu 24/24 giờ để phòng ngừa phản ứng phụ. Đây là giải pháp bảo vệ thai nhi và trẻ nhỏ khỏi Rubella bẩm sinh.