1. Hiểu về tăng huyết áp và cách phân loại
Huyết áp (HA) là áp lực của dòng máu lên tường động mạch. Vì thế, khi áp huyết tăng cao, đó là dấu hiệu áp lực này đang vượt quá mức bình thường, gây ra các vấn đề sức khỏe, thậm chí làm nguy hiểm tính mạng của bệnh nhân.
Kết quả đo huyết áp bao gồm hai chỉ số:
-
Huyết áp tâm thu: Đây là chỉ số được ghi lại đầu tiên khi tim đẩy máu đi khắp cơ thể, thường được ghi phía trước trong kết quả đo.
-
Huyết áp tâm trương: Giữa mỗi nhịp đập, tim có một khoảng nghỉ nhỏ giữa các lần bơm máu, còn được gọi là huyết áp tâm trương và ghi phía sau hoặc dưới cùng trong kết quả đo.
Tăng huyết áp được định nghĩa là khi một trong hai chỉ số trên, hoặc cả hai tăng cao hơn mức bình thường, cụ thể như sau:
-
HA tâm thu ≥ 140 mm/Hg
-
HA tâm trương ≥ 90 mm/Hg
Hiện nay, phân loại tăng huyết áp được quy định theo bảng dưới đây (được Bộ Y tế thông tư ban hành):
Các bác sĩ thường dựa vào phân loại tăng huyết áp để chẩn đoán và hỗ trợ người bệnh điều trị cũng như tư vấn sức khỏe
2. Phân loại tăng huyết áp cao có nguy cơ không?
Áp lực trong động mạch quá cao có thể gây nứt mạch máu, gây tổn thương nghiêm trọng đến các cơ quan có mạch máu bị vỡ (như não, tim, mắt,...), hoặc ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình hoạt động sinh lý của một số cơ quan (như thận). Ngoài ra, bệnh nhân phải chịu các triệu chứng không dễ chịu từ bên ngoài do tăng huyết áp gây ra như đau đầu, mất cân bằng, buồn nôn, khó thở,...
Nếu bệnh nhân không kiên nhẫn, nghiêm túc thực hiện điều trị, tăng huyết áp có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm đe dọa tính mạng. Phổ biến nhất bao gồm:
-
Về tim mạch: Suy tim, bệnh động mạch vành, hở van tim, nhồi máu cơ tim,...
-
Về não: Đột quỵ (bao gồm cả xuất huyết và nhồi máu não), rối loạn chức năng não,...
-
Về thận: Suy thận mãn
-
Về mắt: Sưng cả mắt, xuất huyết hoặc dịch chảy ở võng mạc, nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến mù lòa
-
Một số biến chứng khác: Tách động mạch, tổn thương dây thần kinh, giãn tĩnh mạch,...
Từ những biến chứng nghiêm trọng như vậy, bệnh nhân có tăng huyết áp cao sẽ đối mặt với tình trạng rất nguy hiểm nếu không được kiểm soát bởi phác đồ điều trị thích hợp.
Bệnh nhân tăng huyết áp cần tuân thủ điều trị một cách kiên nhẫn và theo đúng chỉ định của bác sĩ
3. Những điều cần lưu ý quan trọng với bệnh nhân tăng huyết áp
Tăng huyết áp là một căn bệnh phát triển một cách im lặng, có thể khiến người bệnh không nhận biết, không cẩn thận tạo điều kiện cho tình trạng tăng huyết áp trở nên quá cao và gây nguy hiểm cho bệnh nhân. Ghi nhớ những điều cần lưu ý dưới đây có thể giúp người bệnh giảm thiểu các tác động đáng kể do tăng huyết áp gây ra.
Dùng thuốc đều đặn
Sử dụng thuốc đúng giờ, đều đặn mỗi ngày sẽ có hiệu quả tốt nhất cho người bệnh. Vì vậy, người bệnh cần duy trì việc dùng thuốc đều đặn mỗi ngày để giúp huyết áp ổn định. Không nên chủ quan chỉ ngừng thuốc khi chưa có chỉ định, hoặc chỉ uống khi có các dấu hiệu buồn nán, chúng mặt,... vì những biến chứng nguy hiểm như tai biến, đột quỵt,... có thể đến bất cứ lúc nào.
Chú ý vấn đề dinh dưỡng
Tránh xa các món ăn có thể tác động xấu đến sự ổn định của huyết áp như các món chiên rán, thịt mỡ, món ăn chứa nhiều muối,... Nên bổ sung nhiều các chất xơ và vitamin từ rau củ và trái cây, tránh ăn quá nhiều thịt. Nếu người bệnh có thể trạng béo phì, cần thay đổi chế độ ăn uống hợp lý hơn để kiểm soát cân nặng.
Trái cây và rau củ tươi có thể sẽ giúp người bệnh bổ sung đủ các chất dinh dưỡng quan trọng
Sinh hoạt lành mạnh
Thuốc lá và rượu bia là kẻ thù chính của bệnh nhân tăng huyết áp, cần tuyệt đối không sử dụng các chất kích thích này. Ngoài ra, người bệnh cũng nên tránh xa những suy nghĩ tiêu cực, kiềm chế những cảm xúc quá đà, cân bằng giữa thời gian làm việc và nghỉ ngơi một cách hợp lý. Không nên lao động quá mức để tránh phân độ tăng huyết áp bị đẩy lên cao.
Mỗi ngày bệnh nhân nên dành ít nhất 30 phút cho các bài tập vận động thể lực như đi bộ, đạp xe, yoga, bơi lội,... giúp tăng cường sự dẻo dai của cơ bắp, điều hòa hoạt động tim mạch từ đó hỗ trợ sự ổn định huyết áp.
Khám sức khỏe định kỳ
Để phòng tránh những biến chứng nguy hiểm tiềm ẩn, bệnh nhân cần duy trì việc thăm khám sức khỏe định kỳ. Tối thiểu 6 tháng/lần, bệnh nhân nên đến các cơ sở y tế đáng tin cậy để được kiểm tra toàn diện, nếu phát hiện bất kỳ vấn đề nào bất thường cũng cần xử lý ngay từ sớm và không bỏ lỡ cơ hội điều trị. Ngoài ra, bạn cũng sẽ nhận được những lời tư vấn hữu ích từ bác sĩ trong việc chăm sóc sức khỏe hàng ngày.
Thăm khám sức khỏe định kỳ sẽ giúp bệnh nhân yên tâm hơn trong quá trình điều trị tăng huyết áp